HC. Nederland
De Nederlandse maatschappij (1948 – 1978)
Kenmerkende aspecten
45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en
de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
46. De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
47. De eenwording van Europa
48. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 60 van de 20 e eeuw aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
49. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
Nederland in de wereld
Van 1948 tot 1978 koos Nederland voor een actievere rol in de wereldpolitiek dan voor 1940. Dit had
o.a. te maken met WOII. Voor de oorlog was Nederland altijd neutraal. Tijdens WOII was Nederland
ook neutraal, maar viel Duitsland alsnog het land binnen. Na WOII vonden veel Nederlanders dat het
land niet meer neutraal kon blijven. Daarom werd NL lid van de NAVO, het westerse militaire
samenwerkingsverband dat was opgericht vanwege de spanning tussen het Westen en de SU. In de
Koude Oorlog probeerden de VS en de SU hun invloedssfeer in Europa te vergroten. De VS deed dit
door o.a. helpen met de wederopbouw en de financiële steun ( Marshallhulp). Ook werd de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) opgericht. Nederland was ook medeoprichter van Europese
Economische Gemeenschap (EEG), wat nu de Europese Unie is. Deze Europese samenwerkingen
waren opgericht om nieuwe oorlogen binnen Europa te voorkomen.
Economische verandering
De wederopbouw in Nederland duurde tot halverwege de jaren ’50. De meeste mensen hadden deze
jaren weinig te besteden. Daarna groeide de welvaart snel. Dit kwam door:
1. De Amerikaanse Marshallhulp zorgde ervoor dat allerlei bedrijfstakken zich goed konden
herstellen. Veel Nederlanders waren bereid hard te werken en sober te leven om het land er
weer bovenop te krijgen.
2. Na WOII zaten de socialistische PVDA en KVP een periode samen in de regering. Dit zijn de
rooms-rode regeringen. Deze politici geloofden in een maakbare samenleving: ze dachten
dat de regering de economie kon sturen en kon zorgen voor een betere samenleving met
meer economische gelijkheid. Zij voerden een geleide loonpolitiek (overheid houdt alle lonen
laag). Zo konden werkgevers meer werknemers aannemen, waardoor werkloosheid daalde.
Ook werden Nederlandse producten relatief goedkoop wat voor stijgende export zorgde.
Ook werd er in de jaren ’60 aardgas in Groningen gevonden, waardoor heel Nederland
hierop aansloot. Dit werd ook geëxporteerd en werd een grote bron van inkomsten.
De snelgroeiende welvaart had belangrijke gevolgen:
De Nederlandse maatschappij (1948 – 1978)
Kenmerkende aspecten
45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en
de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
46. De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
47. De eenwording van Europa
48. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 60 van de 20 e eeuw aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
49. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
Nederland in de wereld
Van 1948 tot 1978 koos Nederland voor een actievere rol in de wereldpolitiek dan voor 1940. Dit had
o.a. te maken met WOII. Voor de oorlog was Nederland altijd neutraal. Tijdens WOII was Nederland
ook neutraal, maar viel Duitsland alsnog het land binnen. Na WOII vonden veel Nederlanders dat het
land niet meer neutraal kon blijven. Daarom werd NL lid van de NAVO, het westerse militaire
samenwerkingsverband dat was opgericht vanwege de spanning tussen het Westen en de SU. In de
Koude Oorlog probeerden de VS en de SU hun invloedssfeer in Europa te vergroten. De VS deed dit
door o.a. helpen met de wederopbouw en de financiële steun ( Marshallhulp). Ook werd de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) opgericht. Nederland was ook medeoprichter van Europese
Economische Gemeenschap (EEG), wat nu de Europese Unie is. Deze Europese samenwerkingen
waren opgericht om nieuwe oorlogen binnen Europa te voorkomen.
Economische verandering
De wederopbouw in Nederland duurde tot halverwege de jaren ’50. De meeste mensen hadden deze
jaren weinig te besteden. Daarna groeide de welvaart snel. Dit kwam door:
1. De Amerikaanse Marshallhulp zorgde ervoor dat allerlei bedrijfstakken zich goed konden
herstellen. Veel Nederlanders waren bereid hard te werken en sober te leven om het land er
weer bovenop te krijgen.
2. Na WOII zaten de socialistische PVDA en KVP een periode samen in de regering. Dit zijn de
rooms-rode regeringen. Deze politici geloofden in een maakbare samenleving: ze dachten
dat de regering de economie kon sturen en kon zorgen voor een betere samenleving met
meer economische gelijkheid. Zij voerden een geleide loonpolitiek (overheid houdt alle lonen
laag). Zo konden werkgevers meer werknemers aannemen, waardoor werkloosheid daalde.
Ook werden Nederlandse producten relatief goedkoop wat voor stijgende export zorgde.
Ook werd er in de jaren ’60 aardgas in Groningen gevonden, waardoor heel Nederland
hierop aansloot. Dit werd ook geëxporteerd en werd een grote bron van inkomsten.
De snelgroeiende welvaart had belangrijke gevolgen:
