2.3 → Bewegingsthema’s
,2.4 → Organisatievormen
Als de bewegingsactiviteiten geselecteerd zijn, kunnen we ze aanbieden in 3 verschillende
vormen:
→ Klassikaal werken → Alle kinderen doen mee met een door de leerkracht geleide
activiteit. De leerkracht heeft veel in te brengen. Deze organisatievorm is afgestemd op het
gemiddelde kind. Er is weinig differentiatie mogelijk, waardoor de ontwikkeling weinig is. Het
positieve aan deze werkvorm is:
● dat je de activiteit kan laten zien
● dat je de activiteit met een grotere groep kan spelen
● Dat de activiteit in kleine groepjes kan gespeeld worden
→ Vrij werken → Individueel kiezen de kinderen waar ze spelen. Natuurlijk is dit niet geheel
vrij, en zijn er regels om veiligheid te waarborgen. Een kind kan hierbij de activiteit geheel
naar eigen hand zetten. Het is belangrijk veel activiteiten aan te bieden, waardoor kinderen
niet hoeven te wachten. Tikspelen kunnen tijdens vrij spelen beter aangeboden worden met
een zandloper, zodat iedereen mee moet doen tot het einde van het spel.
→ In groepen werken → De kinderen spelen in samengestelde groepjes bij verschillende
activiteiten (ook wel groepsles genoemd). Een groepsles is complex, wanneer er nog nooit
eerder mee gewerkt is. Om het goed te laten verlopen, spelen de volgende factoren een rol:
● Een activiteit met de bijbehorende afspraken vormt voor de kinderen een
overzichtelijke eenheid, waarvan ze het verloop goed zelf kunnen bewaken.
● In een klein en vast groepje is het voor de kinderen betrekkelijk eenvoudig en
vanzelfsprekend om te gaan samenwerken
● De verworven routines op terugkerende momenten in de les vormen voorspelbare
rustpunten
→ In de combinatie van deze organisatievormen, met de groepjes les als basis, creëren we
de meeste leerkansen. En er ontstaat een goede balans tussen zelfstandig spelen en onder
begeleiding iets nieuws leren.
, 2.5 → Kijkwijzer
Voor het bevorderen van het lesverloop zijn de volgende drie vragen ter oriëntatie
behulpzaam:
→ Loopt de organisatie van de situatie naar wens?
Een les verloopt naar wens, als de werksfeer ontspannen is, en als de kinderen aandachtig
bezig zijn. Er zijn geen conflicten of ongelukjes ontstaat, er is niet veel lawaai en de
leerkracht kan overzicht bewaren. Dit kost veel moeite en daarom is het van belang dat de
kinderen de activiteit zelfstandig op gang kunnen houden. Een effectieve uitleg van de
activiteit is belangrijk. Behulpzaam voor de kinderen en het concreet maken.
→ Lukt de activiteit voor kinderen van verschillende niveaus?
Iedereen moet op zijn eigen niveau werken, waardoor de activiteit gaat lukken. Wanneer de
activiteit te moeilijk is en het de kinderen een aantal keren niet lukt, zullen ze afhaken. Dit
moet je als leerkracht vroegtijdig aanpassen, waardoor het deze kinderen ook gaat lukken.
We moeten dus differentiëren in de opstelling (arrangement). Toch hebben we
verwachtingen over het uiteindelijke resultaat.
→ Leeft de eigenheid van ieder kind?
Kan het kind zijn eigen keuzes realiseren. Vanuit hun verschillende situaties belevingen
komen deze kinderen tot verschillende bewegings initiatieven. Daar moeten we of voor
hebben en waar nodig aandacht in steken. Vaak bieden activiteiten genoeg ruimte voor
persoonlijke inbreng van kinderen. Ze kunnen dus op verschillende manieren meedoen.
2.6 → Begeleiden
Je hebt 6 manieren van begeleiding geven:
● De activiteit aanpassen → we maken een activiteit moeilijker of makkelijker door de
uitvoeringswijze te wijzigen. BIjvoorbeeld in plaats van de bal schieten, de bal rollen.
● Het arrangement (de inrichting van de activiteit) aanpassen → We richten de activiteit
anders in. Bijvoorbeeld in plaats van 1 bank, 2 banken zodat het kind wel erop kan
lopen.
● Een voorbeeld geven → een voorbeeld geven is alleen handig als het kind al wel
beschikt over de wijze van doen, maar er nog geen gebruik van maakt. Bijvoorbeeld
een kind wiebelt op de bank, je geeft een voorbeeld hoe je je voet netjes neerzet
voor balans.
● Een aanwijzing geven → een verbale aansturing. Bijvoorbeeld een leerling loopt via
de verkeerde kant terug naar het startpunt. Kun je als aanwijzing geven ‘je moet
terug lopen aan de kant van het raam’
● Hulpverlenen → de kinderen fysiek ondersteunen. Het kind krijgt bijvoorbeeld een
klein zetje bij de koprol.
● Heroriënteren → De kinderen veranderen hun eigen bewegingssituatie. Je legt
verschillende oplossingen bij het kind als de activiteit niet gaat. Bijvoorbeeld zullen
we een grote of kleine bal pakken?
,2.4 → Organisatievormen
Als de bewegingsactiviteiten geselecteerd zijn, kunnen we ze aanbieden in 3 verschillende
vormen:
→ Klassikaal werken → Alle kinderen doen mee met een door de leerkracht geleide
activiteit. De leerkracht heeft veel in te brengen. Deze organisatievorm is afgestemd op het
gemiddelde kind. Er is weinig differentiatie mogelijk, waardoor de ontwikkeling weinig is. Het
positieve aan deze werkvorm is:
● dat je de activiteit kan laten zien
● dat je de activiteit met een grotere groep kan spelen
● Dat de activiteit in kleine groepjes kan gespeeld worden
→ Vrij werken → Individueel kiezen de kinderen waar ze spelen. Natuurlijk is dit niet geheel
vrij, en zijn er regels om veiligheid te waarborgen. Een kind kan hierbij de activiteit geheel
naar eigen hand zetten. Het is belangrijk veel activiteiten aan te bieden, waardoor kinderen
niet hoeven te wachten. Tikspelen kunnen tijdens vrij spelen beter aangeboden worden met
een zandloper, zodat iedereen mee moet doen tot het einde van het spel.
→ In groepen werken → De kinderen spelen in samengestelde groepjes bij verschillende
activiteiten (ook wel groepsles genoemd). Een groepsles is complex, wanneer er nog nooit
eerder mee gewerkt is. Om het goed te laten verlopen, spelen de volgende factoren een rol:
● Een activiteit met de bijbehorende afspraken vormt voor de kinderen een
overzichtelijke eenheid, waarvan ze het verloop goed zelf kunnen bewaken.
● In een klein en vast groepje is het voor de kinderen betrekkelijk eenvoudig en
vanzelfsprekend om te gaan samenwerken
● De verworven routines op terugkerende momenten in de les vormen voorspelbare
rustpunten
→ In de combinatie van deze organisatievormen, met de groepjes les als basis, creëren we
de meeste leerkansen. En er ontstaat een goede balans tussen zelfstandig spelen en onder
begeleiding iets nieuws leren.
, 2.5 → Kijkwijzer
Voor het bevorderen van het lesverloop zijn de volgende drie vragen ter oriëntatie
behulpzaam:
→ Loopt de organisatie van de situatie naar wens?
Een les verloopt naar wens, als de werksfeer ontspannen is, en als de kinderen aandachtig
bezig zijn. Er zijn geen conflicten of ongelukjes ontstaat, er is niet veel lawaai en de
leerkracht kan overzicht bewaren. Dit kost veel moeite en daarom is het van belang dat de
kinderen de activiteit zelfstandig op gang kunnen houden. Een effectieve uitleg van de
activiteit is belangrijk. Behulpzaam voor de kinderen en het concreet maken.
→ Lukt de activiteit voor kinderen van verschillende niveaus?
Iedereen moet op zijn eigen niveau werken, waardoor de activiteit gaat lukken. Wanneer de
activiteit te moeilijk is en het de kinderen een aantal keren niet lukt, zullen ze afhaken. Dit
moet je als leerkracht vroegtijdig aanpassen, waardoor het deze kinderen ook gaat lukken.
We moeten dus differentiëren in de opstelling (arrangement). Toch hebben we
verwachtingen over het uiteindelijke resultaat.
→ Leeft de eigenheid van ieder kind?
Kan het kind zijn eigen keuzes realiseren. Vanuit hun verschillende situaties belevingen
komen deze kinderen tot verschillende bewegings initiatieven. Daar moeten we of voor
hebben en waar nodig aandacht in steken. Vaak bieden activiteiten genoeg ruimte voor
persoonlijke inbreng van kinderen. Ze kunnen dus op verschillende manieren meedoen.
2.6 → Begeleiden
Je hebt 6 manieren van begeleiding geven:
● De activiteit aanpassen → we maken een activiteit moeilijker of makkelijker door de
uitvoeringswijze te wijzigen. BIjvoorbeeld in plaats van de bal schieten, de bal rollen.
● Het arrangement (de inrichting van de activiteit) aanpassen → We richten de activiteit
anders in. Bijvoorbeeld in plaats van 1 bank, 2 banken zodat het kind wel erop kan
lopen.
● Een voorbeeld geven → een voorbeeld geven is alleen handig als het kind al wel
beschikt over de wijze van doen, maar er nog geen gebruik van maakt. Bijvoorbeeld
een kind wiebelt op de bank, je geeft een voorbeeld hoe je je voet netjes neerzet
voor balans.
● Een aanwijzing geven → een verbale aansturing. Bijvoorbeeld een leerling loopt via
de verkeerde kant terug naar het startpunt. Kun je als aanwijzing geven ‘je moet
terug lopen aan de kant van het raam’
● Hulpverlenen → de kinderen fysiek ondersteunen. Het kind krijgt bijvoorbeeld een
klein zetje bij de koprol.
● Heroriënteren → De kinderen veranderen hun eigen bewegingssituatie. Je legt
verschillende oplossingen bij het kind als de activiteit niet gaat. Bijvoorbeeld zullen
we een grote of kleine bal pakken?
