Samenvatting tweede taal verwerving en tweede taal onderwijs (hoofdstuk 5 t/m 8)

Hoofdstuk 5 (Benaderingen in het tweede taalonderwijs)


5.1 Inleiding
 Gestuurde T2-verwerving
 Verschillende benaderingen in T2-onderwijs

5.2 Grammatica-vertaalbenadering
 Bekendste benadering in T2-onderwijs
 Vooral schriftelijk
 Doel
o Cursisten maken de grammatica van een taal eigen en moeten leren vertalen
 Naast uitleg van grammatica ook tweetalige woordenlijsten
 Niet afgestemd op alledaagse conversaties
 Direct gestreefd naar correct taalgebruik
 Grammatica van T2 wordt uitgelegd in T1, dus niet mogelijk voor een leergang met
verschillende moedertalen

5.3 Audio-linguale benadering
 Reactie op grammatica-vertaalbenadering
 Gebaseerd op aantal theorieën over taal die consequenties hebben voor selectie en
presentatie van leerstof
 Ook nadruk op gesproken taal
 Men wacht met het aanbieden van geschreven vorm, omdat anders de verwerving van de
correcte uitspraak zou worden bemoeilijkt
 Uitdrukking van een aantal ‘gewoontes’ die mensen zich hebben eigen gemaakt
 Gebaseerd op behavioristische psychologie
 Taalanalyse blijft achterwege totdat de cursisten een patroon redelijk onder de knie hebben
 Vaak verwezen naar manier waarop kinderen hun eerste taal leren
 Kenmerk is echter dat cursisten bij deze methode geen fouten mogen maken
 Tweede/vreemde taal is de instructietaal
 Nadruk op uitspraak en zinspatronen
 Aandacht aan belangrijkste contrasten met moedertaal
 Oefeningen voor het inslijpen van bepaalde zinspatronen staan ook bekend als pattern drills
 Punten van kritiek
o Weinig motiverend door gedwongen herhaling
o Dialogen sterk kunstmatig
o Weinig overdracht van oefeningen naar communicatieve situaties
o Vraagtekens bij nadruk op correct taalgebruik vanaf het begin, omdat onmiddellijke
taalproductie geëist wordt

5.4 Communicatieve benadering
 Een cursist leert een taal door zoveel mogelijk te communiceren


15

,  De leerder moet niet alleen de taalvormen leren, maar ook de regels voor het taalgebruik of
de communicatieve gewoontes
 Bouwt deels voor op wat bekend staat als de directe benadering
o De cursist moet een taal leren, zoals een kind zijn moedertaal leert, dus directe ne
spontane interactie

5.5 Receptieve benadering
 Doel dat kinderen de betekenis van woorden leren
 Begrip is een meer verborgen activiteit
 Argumenten voor receptieve benadering
o Taalbegrip gaat natuurlijk vooraf aan taalproductie
 Stille periode waarbij kinderen het wel begrijpen, maar zelf nog niets zeggen
o Mensen begrijpen meer woorden dan ze produceren
o Minder bedreigend om niet direct te hoeven producten
o Eenvoudiger om cursisten te laten luisteren in plaats van praten
o Receptiestrategieën kunnen ook buiten het klaslokaal worden gebruikt
 De methode ‘Spreken is zilver…’ houdt in dat er niet direct gedwongen wordt om te praten,
maar dat praten vanzelf komt
o Niet volledig receptief, in die zin dat cursisten aan zelfstandige taalproductie niet toe
zouden komen
 Verschilt met andere benaderingen, omdat het geen totaalbenadering is
 Kan in bijna elke leergang worden toegepast
 Een specifieke toepassing van de receptieve benadering is Total Physical Response (TPR)
o Leren van taal moet worden verbonden aan fysieke activiteiten
 Aanpak moet beschouwd worden als een ‘deel-aanpak’ die kan worden ingebracht in
leergangen die in principe zijn gebaseerd op een andere benadering

5.6 Handelingspsychologische benadering
 TPR-methode is al een handelingspsychologische basis
 Ze gaat uit van de koppeling van handelingen aan taal en de veronderstelling dat daardoor
de taal beter wordt verankerd in het geheugen
 Volgens de ‘sporentheorie’ kan informatie op veerschillende niveaus worden verwerkt, wat
de persistentie van sporen in het geheugen beïnvloedt
 Bij TPR gaat het om fysieke handelingen, terwijl een handelingspsychologische benadering
meestal betrekking heeft op allerlei handelingen die worden uitgevoerd
 Deze benadering is ook een deelbenadering
 Vergelijkbaar met een receptieve aanpak wat betreft de taaltheoretische basis, want die is er
niet
 Er wordt ook geen relatie gelegd met de natuurlijke T2-verwerving

5.7 Besluit
 Er is niet één benadering waarmee men het beste kan onderwijzen
o Niet alle T2-leerders zijn gelijk
o Verschillende benaderingen hebben verschillend doelstellingen
 Nieuwe leergangers zijn vaak op meer dan één aanpak gebaseerd

16