Inleiding tot de macro-economie
(2023 – 2024)
,Inhoud
Thema 1: Wat is macro-economie ....................................................................................................................................................................................................... 4
Thema 2: bbp en het meten van materiele vooruitgang ...................................................................................................................................................................... 5
1. Wat is bbp .......................................................................................................................................................................................................................... 5
2. Groeivoet ........................................................................................................................................................................................................................... 6
3. Nominaal bbp versus reëel bbp .......................................................................................................................................................................................... 6
4. Bbp-deflator ....................................................................................................................................................................................................................... 7
5. Groei van het reëel bbp...................................................................................................................................................................................................... 7
6. Bbp opsplitsen in componenten ......................................................................................................................................................................................... 8
7. Problemen met het bbp als maatstaf ................................................................................................................................................................................. 9
Thema 3: de welvaart van landen & economische groei ................................................................................................................................................................... 10
1. Het verband tussen: welvaart & gezondheid ................................................................................................................................................................... 10
Thema 4: sparen, investeren & het financiële systeem ..................................................................................................................................................................... 13
1. Sparen & investeren ......................................................................................................................................................................................................... 13
2. Aanbod van spaargeld ...................................................................................................................................................................................................... 13
3. Vraag naar spaargeld (lenen) ........................................................................................................................................................................................... 14
4. Verschuiving van vraag & aanbod .................................................................................................................................................................................... 14
5. Financieel systeem ........................................................................................................................................................................................................... 15
Thema 5: werkgelegenheid & participatie op de arbeidsmarkt ......................................................................................................................................................... 17
1. Werkloosheid meten ........................................................................................................................................................................................................ 17
2. Werkloosheidsgraad in België .......................................................................................................................................................................................... 17
Frictiewerkloosheid ...................................................................................................................................................................................................................... 17
Structurele werkloosheid ............................................................................................................................................................................................................. 17
Oorzaken van structurele werkloosheid: ...................................................................................................................................................................................... 18
Actief arbeidsmarktarbeid kan structurele werkloosheid verlagen .............................................................................................................................................. 19
Conjuncturele werkloosheid ......................................................................................................................................................................................................... 19
3. Participatie op de arbeidsmarkt ....................................................................................................................................................................................... 19
Thema 6: Inflatie en kwantiteitstheorie van het geld ........................................................................................................................................................................ 20
1. Hoe wordt inflatie gemeten? ........................................................................................................................................................................................... 20
2. De omloopsnelheid van het geld ...................................................................................................................................................................................... 21
3. Kwantiteitstheorie van het geld: evidentie ...................................................................................................................................................................... 22
4. Kosten van inflatie ............................................................................................................................................................................................................ 23
Thema 7: schommelingen op korte termijn: aggregatieve vraag en aggregatief aanbod .................................................................................................................. 26
1. De aggregate vraag .......................................................................................................................................................................................................... 26
2. De aggregatieve-aanbodcurve op de lange termijn ......................................................................................................................................................... 27
3. Aggregatief aanbod op korte termijn ............................................................................................................................................................................... 28
Thema 8: de centrale bank en de geldhoeveelheid ........................................................................................................................................................................... 30
1. Centrale bank ................................................................................................................................................................................................................... 30
2. Fractioneel bankieren ...................................................................................................................................................................................................... 30
3. Centrale bank als kredietverlener in laatste instantie (lender of last resort ) .................................................................................................................. 33
Thema 9: monetair beleid .................................................................................................................................................................................................................. 34
1. monetair beleid ................................................................................................................................................................................................................ 34
2. Monetair beleid : beste geval ........................................................................................................................................................................................... 34
3. Monetair beleid : realistisch geval.................................................................................................................................................................................... 35
4. Monetair beleid bij een negatieve REËLE SCHOK ............................................................................................................................................................. 35
5. Discretionair beleid of beleidsregel .................................................................................................................................................................................. 36
Thema 10: het begrotingsbeleid ........................................................................................................................................................................................................ 37
1. Begrotingsbeleid .............................................................................................................................................................................................................. 37
2. Wat bepaalt de grootte van het multipliereffect ............................................................................................................................................................. 38
, 3. Omvang van begrotingsbeleid is beperkt: ........................................................................................................................................................................ 38
4. Begrotingseffect werkt met vertraging ............................................................................................................................................................................ 38
5. Automatisch stabilisatoren: ............................................................................................................................................................................................. 38
6. Types van expansief begrotingsbeleid .............................................................................................................................................................................. 39
7. Begrotingsbeleid werkt niet bij reële schokken ................................................................................................................................................................ 39
8. ‘Gezond verstand’ begrotingsbeleid ................................................................................................................................................................................. 39
module 11: de open economie .......................................................................................................................................................................................................... 40
1. Betalingsbalans ................................................................................................................................................................................................................ 40
2. Handelsbalans .................................................................................................................................................................................................................. 40
3. Nominale wisselkoers van de auto ................................................................................................................................................................................... 41
4. Theorie van de wisselkoers op de Korte termijn .............................................................................................................................................................. 41
5. Verandering in de vraag naar €’s op de wisselmarkt ........................................................................................................................................................ 42
6. Reële wisselkoers ............................................................................................................................................................................................................. 42
7. Koopkrachtpariteit ........................................................................................................................................................................................................... 43
8. theorie van de wisselkoers op lange termijn .................................................................................................................................................................... 43
9. Monetaire expansie in een open economie ..................................................................................................................................................................... 44
10. Expansie begrotingsbeleid in een open economie ..................................................................................................................................................... 44
11. Vaste wisselkoers ....................................................................................................................................................................................................... 44
, Thema 1: Wat is macro-economie
Micro-economie Macro-economie
- Gaat over keuzes van individuen - Gedrag van mensen / onderneming bestuderen
- Micro = klein - Gaat kijken naar economie van een bepaald land
- Schaal is veel kleiner dan bij macro-economie - Verschillende thema’s
o Inkomen
o Prijspeil (gemiddelde prijs van alle goederen &
diensten van een bepaalde economie )
o Werkloosheid
o Rentevoet (hoeveel opbrengsten brengt sparen
op?)
o Wisselkoers
(2023 – 2024)
,Inhoud
Thema 1: Wat is macro-economie ....................................................................................................................................................................................................... 4
Thema 2: bbp en het meten van materiele vooruitgang ...................................................................................................................................................................... 5
1. Wat is bbp .......................................................................................................................................................................................................................... 5
2. Groeivoet ........................................................................................................................................................................................................................... 6
3. Nominaal bbp versus reëel bbp .......................................................................................................................................................................................... 6
4. Bbp-deflator ....................................................................................................................................................................................................................... 7
5. Groei van het reëel bbp...................................................................................................................................................................................................... 7
6. Bbp opsplitsen in componenten ......................................................................................................................................................................................... 8
7. Problemen met het bbp als maatstaf ................................................................................................................................................................................. 9
Thema 3: de welvaart van landen & economische groei ................................................................................................................................................................... 10
1. Het verband tussen: welvaart & gezondheid ................................................................................................................................................................... 10
Thema 4: sparen, investeren & het financiële systeem ..................................................................................................................................................................... 13
1. Sparen & investeren ......................................................................................................................................................................................................... 13
2. Aanbod van spaargeld ...................................................................................................................................................................................................... 13
3. Vraag naar spaargeld (lenen) ........................................................................................................................................................................................... 14
4. Verschuiving van vraag & aanbod .................................................................................................................................................................................... 14
5. Financieel systeem ........................................................................................................................................................................................................... 15
Thema 5: werkgelegenheid & participatie op de arbeidsmarkt ......................................................................................................................................................... 17
1. Werkloosheid meten ........................................................................................................................................................................................................ 17
2. Werkloosheidsgraad in België .......................................................................................................................................................................................... 17
Frictiewerkloosheid ...................................................................................................................................................................................................................... 17
Structurele werkloosheid ............................................................................................................................................................................................................. 17
Oorzaken van structurele werkloosheid: ...................................................................................................................................................................................... 18
Actief arbeidsmarktarbeid kan structurele werkloosheid verlagen .............................................................................................................................................. 19
Conjuncturele werkloosheid ......................................................................................................................................................................................................... 19
3. Participatie op de arbeidsmarkt ....................................................................................................................................................................................... 19
Thema 6: Inflatie en kwantiteitstheorie van het geld ........................................................................................................................................................................ 20
1. Hoe wordt inflatie gemeten? ........................................................................................................................................................................................... 20
2. De omloopsnelheid van het geld ...................................................................................................................................................................................... 21
3. Kwantiteitstheorie van het geld: evidentie ...................................................................................................................................................................... 22
4. Kosten van inflatie ............................................................................................................................................................................................................ 23
Thema 7: schommelingen op korte termijn: aggregatieve vraag en aggregatief aanbod .................................................................................................................. 26
1. De aggregate vraag .......................................................................................................................................................................................................... 26
2. De aggregatieve-aanbodcurve op de lange termijn ......................................................................................................................................................... 27
3. Aggregatief aanbod op korte termijn ............................................................................................................................................................................... 28
Thema 8: de centrale bank en de geldhoeveelheid ........................................................................................................................................................................... 30
1. Centrale bank ................................................................................................................................................................................................................... 30
2. Fractioneel bankieren ...................................................................................................................................................................................................... 30
3. Centrale bank als kredietverlener in laatste instantie (lender of last resort ) .................................................................................................................. 33
Thema 9: monetair beleid .................................................................................................................................................................................................................. 34
1. monetair beleid ................................................................................................................................................................................................................ 34
2. Monetair beleid : beste geval ........................................................................................................................................................................................... 34
3. Monetair beleid : realistisch geval.................................................................................................................................................................................... 35
4. Monetair beleid bij een negatieve REËLE SCHOK ............................................................................................................................................................. 35
5. Discretionair beleid of beleidsregel .................................................................................................................................................................................. 36
Thema 10: het begrotingsbeleid ........................................................................................................................................................................................................ 37
1. Begrotingsbeleid .............................................................................................................................................................................................................. 37
2. Wat bepaalt de grootte van het multipliereffect ............................................................................................................................................................. 38
, 3. Omvang van begrotingsbeleid is beperkt: ........................................................................................................................................................................ 38
4. Begrotingseffect werkt met vertraging ............................................................................................................................................................................ 38
5. Automatisch stabilisatoren: ............................................................................................................................................................................................. 38
6. Types van expansief begrotingsbeleid .............................................................................................................................................................................. 39
7. Begrotingsbeleid werkt niet bij reële schokken ................................................................................................................................................................ 39
8. ‘Gezond verstand’ begrotingsbeleid ................................................................................................................................................................................. 39
module 11: de open economie .......................................................................................................................................................................................................... 40
1. Betalingsbalans ................................................................................................................................................................................................................ 40
2. Handelsbalans .................................................................................................................................................................................................................. 40
3. Nominale wisselkoers van de auto ................................................................................................................................................................................... 41
4. Theorie van de wisselkoers op de Korte termijn .............................................................................................................................................................. 41
5. Verandering in de vraag naar €’s op de wisselmarkt ........................................................................................................................................................ 42
6. Reële wisselkoers ............................................................................................................................................................................................................. 42
7. Koopkrachtpariteit ........................................................................................................................................................................................................... 43
8. theorie van de wisselkoers op lange termijn .................................................................................................................................................................... 43
9. Monetaire expansie in een open economie ..................................................................................................................................................................... 44
10. Expansie begrotingsbeleid in een open economie ..................................................................................................................................................... 44
11. Vaste wisselkoers ....................................................................................................................................................................................................... 44
, Thema 1: Wat is macro-economie
Micro-economie Macro-economie
- Gaat over keuzes van individuen - Gedrag van mensen / onderneming bestuderen
- Micro = klein - Gaat kijken naar economie van een bepaald land
- Schaal is veel kleiner dan bij macro-economie - Verschillende thema’s
o Inkomen
o Prijspeil (gemiddelde prijs van alle goederen &
diensten van een bepaalde economie )
o Werkloosheid
o Rentevoet (hoeveel opbrengsten brengt sparen
op?)
o Wisselkoers