INHOUDSOPGAVE
H1 ORTHOPEDAGOGIEK: WHAT’S IN A NAME? .................................................................................. 1
PBA ORTHOPEDAGOGIE .......................................................................................................................... 1
PEDAGOGIEK-ORTHOPEDAGOGIEK ............................................................................................................ 1
DE ORTHOPEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP .................................................................................................. 3
ORTHOPEDAGOGIEK VANUIT EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF ..................................................................... 4
DEFINIËRING ............................................................................................................................................ 5
H2 DE GESCHIEDENIS VAN DE ORTHOPEDAGOGIEK ......................................................................... 5
DE PREHISTORIE........................................................................................................................................ 5
DE OUDHEID ........................................................................................................................................... 5
DE MIDDELEEUWEN .................................................................................................................................. 6
DE NIEUWE TIJD ....................................................................................................................................... 7
DE VERLICHTING ...................................................................................................................................... 8
TIJD VAN MAATSCHAPPELIJKE ONRUST, MILITAIRE CONFLICTEN ENN VERNIETIGING ............................................. 9
DE EIGEN TIJD .......................................................................................................................................... 9
H3 PARADIGMAVERSCHUIVINGEN IN HET ORTHOPEDAGOGISCH WERKVELD .............................. 10
PARADIGMA’S ...................................................................................................................................... 10
KWALITEIT VAN BESTAAN: MODEL VAN SHALOCK ........................................................................................ 15
KNELPUNTEN BIJ HET AANBIEDEN VAN ONDERSTEUNING ............................................................................... 16
H4 ONZE ORTHOVISIE OP BEROEP EN OPLEIDING ............................................................................ 17
INLEIDING.............................................................................................................................................. 17
ORTHOPEDAGOGIEK ALS UITGANGSPUNT .................................................................................................. 17
WIJZIGENDE HULPVERLENINGSLANDSCHAP ................................................................................................18
HET BEROEPSPROFIEL: DE 4 VERANTWOORDELIJKE-FUNCTIES......................................................................... 20
5H VERSCHUIVING BEROEP ................................................................................................................ 23
VERSCHUIVING ...................................................................................................................................... 23
H1 ORTHOPEDAGOGIEK: WHAT’S IN A NAME?
PBA ORTHOPEDAGOGIE
• ßà klinisch orthopedagoog: studenten die afstuderen bij master pedagogie
• ßà orthopedagogisch begeleider: garduat opleiding
PEDAGOGIEK-ORTHOPEDAGOGIEK
Pedagogiek of opvoedingswetenschap/opvoedingsleer= de wetenschap die de opvoeding
bestudeert
, gericht op het ‘normale’ kind
problemen in de dagdagelijkse opvoeding
Soms is er meer aan de hand
Voorbeeld 1:
Een mama vertelt:
‘Het mag dan wel zwaar zijn om voor Marissa (6) te zorgen, maar ik ben zo trots op haar!’.
‘Toen we nog niet wisten wat er met Marissa aan de hand was voelde ik me vaak
verschrikkelijk. Ik vond mezelf een waardeloze moeder, omdat ik steeds maar boos moest zijn
als Marissa niet luisterde en zich zo misdroeg. Ze ontweek het ook altijd om me aan te kijken.
Ik wist op het laatst echt niet meer wat ik met haar aan moest, ze was totaal onbereikbaar
en dat vond ik heel eng. Nadat was vastgesteld dat Marissa autisme had, heb ik mijn eigen
dochter pas echt leren kennen. Toen ik terug ging werken, moest Marissa naar een
kinderdagverblijf en daar ging het meteen fout. Soms zat ze eenzaam in een hoekje, wilde
met niets meedoen en was volstrekt onhandelbaar. Andere keren draafde ze overal
doorheen en was ze niet in toom te houden. Al snel ging het van kwaad tot erger. Thuis ging
ze zich heel vreemd gedragen: we hadden net een hond gekocht en die ging ze helemaal
imiteren: ze gromde en beet, wilde alleen nog maar eten samen met de hond en ook alleen
nog slapen in de hondenmand. Ik kon haar niet op andere ideeën brengen, dat lukte
gewoonweg níet. Wanneer ik haar niet samen met onze hond liet eten, kreeg ik er geen hap
in!
Orthopedagogiek = De wetenschap die de bijzondere opvoeding als object heeft
• Van Gelder (1970), Kok (1984): ‘het kind’
• Van Gennep en Broekaert (1993): ‘mens’ – ‘persoon’
Vanuit Grieks: ortho= de juiste weg,
pais= het kind, Agogein= sturen of
richting geven à orthopedagogiek:
het sturen van kinderen op de juiste
weg
Alleen gefocust op volwassenen
en dus 18+ à dus niet
heropvoeden maar handelen,
begeleiden en ondersteunen bij
veranderingsprocessen
Ortho-agogiek
• Ouderen in de samenleving
• Community Care
• Intercultureel werk
• …
, Orthopedagogiek vs orthopedagogie
Met K verwijst naar het
wetenschappelijke (theoretisch
aspect)à zonder K is handelings
gericht en op het doel (praktijk)
Algemene orthopedagogiek vs
bijzondere orthopedagogiek
Algemene: problemen die
maatschappelijk en algemeen
karakter karakter: vb: bij elke
beperking verwerkingsproces
ouders
vs bijzondere: specifieke op
bepaalde doelgroep binnen
orthopedagogiek à staat voor
persoon met handicap of stoornis
DE ORTHOPEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP
Gaat voort op theoretische kennis die methodisch onderbouwt is
• Praktijkkennis: kennis opdoet in de
praktijk en stel 3de jaar en werk bij
mensen rond. Thema rouw à kennis
verkleurd eigen waarde normen
• Praktijktheorie: gestaaft is door
theoretische kennis
• Theoretische kennis: kennis die je
leert bij de theorie van het vak
àwetenschappelijke onderbouwt
en evidence based
Orthopedagogiek is een praktijkwetenschap: vrij jonge wetenschap bestaat al ongeveer 50
jaar en komt voor uit praktische behoefte.
H1 ORTHOPEDAGOGIEK: WHAT’S IN A NAME? .................................................................................. 1
PBA ORTHOPEDAGOGIE .......................................................................................................................... 1
PEDAGOGIEK-ORTHOPEDAGOGIEK ............................................................................................................ 1
DE ORTHOPEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP .................................................................................................. 3
ORTHOPEDAGOGIEK VANUIT EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF ..................................................................... 4
DEFINIËRING ............................................................................................................................................ 5
H2 DE GESCHIEDENIS VAN DE ORTHOPEDAGOGIEK ......................................................................... 5
DE PREHISTORIE........................................................................................................................................ 5
DE OUDHEID ........................................................................................................................................... 5
DE MIDDELEEUWEN .................................................................................................................................. 6
DE NIEUWE TIJD ....................................................................................................................................... 7
DE VERLICHTING ...................................................................................................................................... 8
TIJD VAN MAATSCHAPPELIJKE ONRUST, MILITAIRE CONFLICTEN ENN VERNIETIGING ............................................. 9
DE EIGEN TIJD .......................................................................................................................................... 9
H3 PARADIGMAVERSCHUIVINGEN IN HET ORTHOPEDAGOGISCH WERKVELD .............................. 10
PARADIGMA’S ...................................................................................................................................... 10
KWALITEIT VAN BESTAAN: MODEL VAN SHALOCK ........................................................................................ 15
KNELPUNTEN BIJ HET AANBIEDEN VAN ONDERSTEUNING ............................................................................... 16
H4 ONZE ORTHOVISIE OP BEROEP EN OPLEIDING ............................................................................ 17
INLEIDING.............................................................................................................................................. 17
ORTHOPEDAGOGIEK ALS UITGANGSPUNT .................................................................................................. 17
WIJZIGENDE HULPVERLENINGSLANDSCHAP ................................................................................................18
HET BEROEPSPROFIEL: DE 4 VERANTWOORDELIJKE-FUNCTIES......................................................................... 20
5H VERSCHUIVING BEROEP ................................................................................................................ 23
VERSCHUIVING ...................................................................................................................................... 23
H1 ORTHOPEDAGOGIEK: WHAT’S IN A NAME?
PBA ORTHOPEDAGOGIE
• ßà klinisch orthopedagoog: studenten die afstuderen bij master pedagogie
• ßà orthopedagogisch begeleider: garduat opleiding
PEDAGOGIEK-ORTHOPEDAGOGIEK
Pedagogiek of opvoedingswetenschap/opvoedingsleer= de wetenschap die de opvoeding
bestudeert
, gericht op het ‘normale’ kind
problemen in de dagdagelijkse opvoeding
Soms is er meer aan de hand
Voorbeeld 1:
Een mama vertelt:
‘Het mag dan wel zwaar zijn om voor Marissa (6) te zorgen, maar ik ben zo trots op haar!’.
‘Toen we nog niet wisten wat er met Marissa aan de hand was voelde ik me vaak
verschrikkelijk. Ik vond mezelf een waardeloze moeder, omdat ik steeds maar boos moest zijn
als Marissa niet luisterde en zich zo misdroeg. Ze ontweek het ook altijd om me aan te kijken.
Ik wist op het laatst echt niet meer wat ik met haar aan moest, ze was totaal onbereikbaar
en dat vond ik heel eng. Nadat was vastgesteld dat Marissa autisme had, heb ik mijn eigen
dochter pas echt leren kennen. Toen ik terug ging werken, moest Marissa naar een
kinderdagverblijf en daar ging het meteen fout. Soms zat ze eenzaam in een hoekje, wilde
met niets meedoen en was volstrekt onhandelbaar. Andere keren draafde ze overal
doorheen en was ze niet in toom te houden. Al snel ging het van kwaad tot erger. Thuis ging
ze zich heel vreemd gedragen: we hadden net een hond gekocht en die ging ze helemaal
imiteren: ze gromde en beet, wilde alleen nog maar eten samen met de hond en ook alleen
nog slapen in de hondenmand. Ik kon haar niet op andere ideeën brengen, dat lukte
gewoonweg níet. Wanneer ik haar niet samen met onze hond liet eten, kreeg ik er geen hap
in!
Orthopedagogiek = De wetenschap die de bijzondere opvoeding als object heeft
• Van Gelder (1970), Kok (1984): ‘het kind’
• Van Gennep en Broekaert (1993): ‘mens’ – ‘persoon’
Vanuit Grieks: ortho= de juiste weg,
pais= het kind, Agogein= sturen of
richting geven à orthopedagogiek:
het sturen van kinderen op de juiste
weg
Alleen gefocust op volwassenen
en dus 18+ à dus niet
heropvoeden maar handelen,
begeleiden en ondersteunen bij
veranderingsprocessen
Ortho-agogiek
• Ouderen in de samenleving
• Community Care
• Intercultureel werk
• …
, Orthopedagogiek vs orthopedagogie
Met K verwijst naar het
wetenschappelijke (theoretisch
aspect)à zonder K is handelings
gericht en op het doel (praktijk)
Algemene orthopedagogiek vs
bijzondere orthopedagogiek
Algemene: problemen die
maatschappelijk en algemeen
karakter karakter: vb: bij elke
beperking verwerkingsproces
ouders
vs bijzondere: specifieke op
bepaalde doelgroep binnen
orthopedagogiek à staat voor
persoon met handicap of stoornis
DE ORTHOPEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP
Gaat voort op theoretische kennis die methodisch onderbouwt is
• Praktijkkennis: kennis opdoet in de
praktijk en stel 3de jaar en werk bij
mensen rond. Thema rouw à kennis
verkleurd eigen waarde normen
• Praktijktheorie: gestaaft is door
theoretische kennis
• Theoretische kennis: kennis die je
leert bij de theorie van het vak
àwetenschappelijke onderbouwt
en evidence based
Orthopedagogiek is een praktijkwetenschap: vrij jonge wetenschap bestaat al ongeveer 50
jaar en komt voor uit praktische behoefte.
