BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN
(2)
HCO 9-10 (AANGEVULD MET CURSUS)
INLEIDING
Zie basisterminologie biomedische wetenschappen (1)
OVERZICHT VAN HET ZENUWSTELSEL
6.1 INDELING VAN HET ZENUWSTELSEL
2 grote onderdelen:
o Onwillekeurig ZS of autonoom ZS
o Regelen van automatische lichaamsfuncties (hartslag)
o Willekeurig ZS
Centraal ZS
o Hersenen (schedel)
o Ruggenmerg (wervelkolom)
Liggen binnen beenderige bescherming van de schedel
Perifeer ZS
o Craniale zenuwen of kopzenuwen > hersenstam
o Spinale zenuwen of ruggenmergzenuwen > ruggenmerg
Liggen buiten beenderige bescherming
Indeling van de hersenen:
o Grote hersenen > cerebrum
o Vooraan: hersenstam
o Achteraan: kleine hersenen
Linker en rechter helft bekleed met
oppervlakkige laag cortex
o Hersenstam > truncus cerebri
o Mesencephalon
o Pons
o Medulla oblongata
o Kleine hersenen > cerebellum
o Ruggenmerg > medulla spinalis
Receptorcellen:
-> smaak, geur, gehoor, tast, …
1
,6.2 CENTRAAL ZENUWSTELSEL
CEREBRALE CORTEX
grote hersenen bestaan uit:
- 2 hemisferen > hersenhelften
o Bekleed met een grijze stof = hersenschors (cortex)
4 kwabben/lobben (zie figuur)
o Grillig reliëf van de cortex
Gyrus > winding > verheven plooi van
hersenweefsel
Sulcus > groeve > gelegen tussen 2 gyri
Fissuur > diepe groeve
SUBCORTICALE STRUCTUREN
Onder de oppervlakkige hersenschors gaan verschillende structuren schuil > subcorticale
structuren
A. Basale ganglia
2 structuren:
1) Nucleus caudatus
2) Nucleus lentiformis
a. Globuss pallidus
b. Putamen > lateraal gelegen
Onderdeel van:
- Extrapyramidaal motorische systeem
o Automatische bewegingen
B. Capsula interna
Gelegen tussen:
- Nucleus lentiformis en nucleus caudatus en thalamus
Bevat:
- Sensibele (stijgende) en motorische (dalende) zenuwbanen
C. Het limbisch systeem
- Verwerken van geurprikkels, emoties en recent geheugen
2
, Bestaat uit:
- Corticale en subcorticale structuren > mediale inferieure zijde
o Letsel zorgt voor gedragsabnormaliteiten
Agressie, angst, veranderend seksueel gedrag, …
D. Thalamus en Hypothalamus
Bevinden zich in het centrum van de hersenen > temporale kwab
- Thalamus
o Onder de nucleus caudatus en mediaal
nucleus lentiformis
o Ontvangt gevoelsinfo en stuurt door naar
de cortex voor verwerking
- Hypothalamus
o Hormonen
o Lichaamstemperatuur
o Autonoom ZS
o Voedsel-vochtinname
o Slaap-waak cyclus
o Emoties
o Sex-drive
Oefening:
HERSENSTAM
- Mesencephalon (1)
o Tussen cerebrum en (2)
o Contact pons
- Pons (2)
o Contact cerebellum
o Tussen (1) en (2)
- Medulla oblongata (3)
o Tussen (2) en ruggenmerg
Over de gehele hersenstam: vertakte formatio reticularis
o Regeling autonoom zenuwstelsel + in welke mate we “wakker” zijn
3
(2)
HCO 9-10 (AANGEVULD MET CURSUS)
INLEIDING
Zie basisterminologie biomedische wetenschappen (1)
OVERZICHT VAN HET ZENUWSTELSEL
6.1 INDELING VAN HET ZENUWSTELSEL
2 grote onderdelen:
o Onwillekeurig ZS of autonoom ZS
o Regelen van automatische lichaamsfuncties (hartslag)
o Willekeurig ZS
Centraal ZS
o Hersenen (schedel)
o Ruggenmerg (wervelkolom)
Liggen binnen beenderige bescherming van de schedel
Perifeer ZS
o Craniale zenuwen of kopzenuwen > hersenstam
o Spinale zenuwen of ruggenmergzenuwen > ruggenmerg
Liggen buiten beenderige bescherming
Indeling van de hersenen:
o Grote hersenen > cerebrum
o Vooraan: hersenstam
o Achteraan: kleine hersenen
Linker en rechter helft bekleed met
oppervlakkige laag cortex
o Hersenstam > truncus cerebri
o Mesencephalon
o Pons
o Medulla oblongata
o Kleine hersenen > cerebellum
o Ruggenmerg > medulla spinalis
Receptorcellen:
-> smaak, geur, gehoor, tast, …
1
,6.2 CENTRAAL ZENUWSTELSEL
CEREBRALE CORTEX
grote hersenen bestaan uit:
- 2 hemisferen > hersenhelften
o Bekleed met een grijze stof = hersenschors (cortex)
4 kwabben/lobben (zie figuur)
o Grillig reliëf van de cortex
Gyrus > winding > verheven plooi van
hersenweefsel
Sulcus > groeve > gelegen tussen 2 gyri
Fissuur > diepe groeve
SUBCORTICALE STRUCTUREN
Onder de oppervlakkige hersenschors gaan verschillende structuren schuil > subcorticale
structuren
A. Basale ganglia
2 structuren:
1) Nucleus caudatus
2) Nucleus lentiformis
a. Globuss pallidus
b. Putamen > lateraal gelegen
Onderdeel van:
- Extrapyramidaal motorische systeem
o Automatische bewegingen
B. Capsula interna
Gelegen tussen:
- Nucleus lentiformis en nucleus caudatus en thalamus
Bevat:
- Sensibele (stijgende) en motorische (dalende) zenuwbanen
C. Het limbisch systeem
- Verwerken van geurprikkels, emoties en recent geheugen
2
, Bestaat uit:
- Corticale en subcorticale structuren > mediale inferieure zijde
o Letsel zorgt voor gedragsabnormaliteiten
Agressie, angst, veranderend seksueel gedrag, …
D. Thalamus en Hypothalamus
Bevinden zich in het centrum van de hersenen > temporale kwab
- Thalamus
o Onder de nucleus caudatus en mediaal
nucleus lentiformis
o Ontvangt gevoelsinfo en stuurt door naar
de cortex voor verwerking
- Hypothalamus
o Hormonen
o Lichaamstemperatuur
o Autonoom ZS
o Voedsel-vochtinname
o Slaap-waak cyclus
o Emoties
o Sex-drive
Oefening:
HERSENSTAM
- Mesencephalon (1)
o Tussen cerebrum en (2)
o Contact pons
- Pons (2)
o Contact cerebellum
o Tussen (1) en (2)
- Medulla oblongata (3)
o Tussen (2) en ruggenmerg
Over de gehele hersenstam: vertakte formatio reticularis
o Regeling autonoom zenuwstelsel + in welke mate we “wakker” zijn
3
