Samenvatting ow1 thema 1

Thema 1: De Basis van het Orthopedagogisch Werken
Begrippenlijst
 Ondersteuning = alles wat zich afspeelt tussen twee personen, waarbij de cliënt enerzijds
afhankelijk is van de begeleider, maar zich anderzijds ook ontwikkelt tot een meer
zelfstandig persoon. De cliënt geeft dus steeds vaker aan wat hij wil en, voor zover mogelijk,
geeft hij daar ook zelf uitvoering aan
 Begeleiding = een specifieke vorm van ondersteuning, gericht op het aanleren van iets of op
het gericht stimuleren van de ontwikkeling
 Inclusieve samenleving = een samenleving die diversiteit aanvaardt en waarbij personen
met verschillende eigenschappen gelijke kansen krijgen in de samenleving en op een
volwaardige manier kunnen samenleven
 Maximale zelfregie = cliënt mag zelf richting geven, keuzes maken
 Sociale inclusie = cliënt heeft recht om deel uit te maken van een samenleving
 Levensdomein = thema in het leven van de cliënt zoals wonen, werken,…
 ADL = Activiteiten Dagelijks Leven
 Leefklimaat = het geheel van omstandigheden waarin de cliënt leeft en de omgeving waarin
de cliënt leeft
 Netwerk = alle personen waarmee de persoon een verbinding heeft
 Maatschappelijke participatie = het deelnemen aan de samenleving, een actieve rol
innemen in de samenleving
 Hulpverleningsmodel
= visie of denkwijze van waaruit men tracht mensen in opvoedings- en
hulpverleningssituaties zo goed mogelijk te begeleiden, verbonden met een bepaald
mensbeeld, een bepaalde denkwijze
= een theoretische onderbouwing voor de manier waarop men in de praktijk wil handelen,
vanuit de overtuiging dat deze wijze van handelen positieve veranderingen kunnen
teweegbrengen
 Methodiek = de manier waarop we, vanuit het hulpverleningsmodel, gaan handelen om
deze verandering teweeg te brengen, een bepaald doel te bereiken
 Disfunctioneren = hetgeen waarbij de persoon afwijkt van wat ‘normaal’ is
 Stigmatisering = gaan samen met vooroordelen, naam geven, stempel drukken
 Holistische mensvisie = de mens als geheel zien
 Integratief mensbeeld = visie waarin we kijken naar de mens vanuit een integratie
 Integratieve benadering = combinatie van de verschillende modellen
 Eclectisch integratief = houdt in dat je bepaalde methodieken gebruikt op het moment dat
ze volgens jou het meest zinvol zijn en dat je verschillende methodieken met elkaar
combineert

, Hoofdstuk 1 – Ondersteuning versus begeleiding
Doorheen de geschiedenis -> verschillende verschuivingen in hoe er naar hulpverlening wordt
gekeken -> begrip ondersteuning maakt zijn intreden, de cliënt staat centraal

1.1 Ondersteuning
 Ondersteuning = alles wat zich afspeelt tussen twee personen, waarbij de cliënt enerzijds
afhankelijk is van de begeleider, maar zich anderzijds ook ontwikkelt tot een meer
zelfstandig persoon
 vb. We ondersteunen Jan bij het wandelen naar het toilet. -> Hij kan zelf korte afstanden
wandelen dus dit laten we hem ook doen, maar wel met ondersteuning

= wederkerigheid en dialoog -> waar heeft de cliënt ondersteuning nodig

= zelfregie, stimuleren, mensen aansturen om daar waar mogelijk dingen zelfstandig te doen



 Ondersteuning van cliënten krijgt steeds vorm in dialoog -> WAT? wordt
hier bepaald
 Belangrijk dat er ook methodisch of planmatig gewerkt wordt -> HOE?
wordt hier bepaald
 Vastgelegd in een plan: ondersteuningsplan of handelingsplan
 Als begeleider niet altijd gemakkelijk om evenwicht te bewaren tussen
voldoende flexibel blijven inspelen op vragen en noden EN anderzijds
voldoende doordracht en doelmatig te werk blijven gaan -> ! regelmatig
reflectie en feedbackmomenten



1.2 Begeleiding
 Begeleiding = is een specifieke vorm van ondersteuning gericht op het aanleren van iets of
op het gericht stimuleren van de ontwikkeling
 vb. Jan leren zichzelf te wassen met de niet verlamde kant van zijn lichaam.

 Een specifieke activiteit die bijdraagt aan iemands leerontwikkelingsprocessen
 Belangrijk om als begeleider bewust te zijn WAT, HOE en WAAROM we iets doen in het
hulpverleningstraject van de cliënt


1.3 Het doel van ondersteuning
 Doel van elke ondersteuning: een zo normaal mogelijk en kansrijk leven uitbouwen voor de
cliënt of anders gezegd: de levenskwaliteit van de cliënt zo groot mogelijk maken
 Welke vorm van ondersteuning of begeleiding iemand nodig heeft is afhankelijk van noden
en vragen:
 Persoonlijke waarden:
I. De situatie van de cliënt:
 Levensfase van de cliënt
 Welke levensdomeinen staan momenteel centraal
 Met welke uitdagingen wordt de cliënt geconfronteerd