Samenvatting H5 - Onderzoeksmethodologie in de revalidatiewetenschappen 1 (1023764ANR)

STATISTIEK: EXPERIMENTEEL
ONDERZOEK: BASISBEGRIPPEN
BASISPRINCIPES BIJ EXPERIMENTEEL ONDERZOEK

Vaststellen van oorzaak-gevolg relaties door manipulatie van de onafhankelijke variabele (OV) en het
effect ervan op de afhankelijke variabele (AV) te bestuderen

 Doel studie: oorzaak gevolg onderzoeken
o Vb. Ik dien een medicijn toe wat is het gevolg hiervan

 Experimenteel onderzoek kan niet altijd worden uitgevoerd
o Vb. het gevolg van een pandemie onderzoeken, we kunnen geen virus lanceren

 Aanwezigheid van controle/referentiegroep is vereist
o Controlegroep is belangrijk want er moet geobserveerd kunnen worden wat er gebeurt als er
geen manipulatie plaats vond
o Nodig om te zien wat het werkelijke effect is
o Controlegroep wordt soms een placebo toegediend: psychologisch effect → ook effect op
controlegroep

 Random toewijzingen van proefpersonen aan conditie
o Mensen worden random ingedeeld in de controlegroep/experimentele groep
o random toewijzing ≠ random sampling
 Random sampling: niveau van rekruteren; studie is nog niet begonnen
 Random toewijzing: proefpersonen worden random toegewezen aan
condities; studie is al begonnen

 Controle van externe variabelen
 Experimenteel onderzoek = beste keuze
MAAR: niet altijd mogelijk



SOORTEN VARIABELEN IN EXPERIMENT

ONAFHANKELIJKE VARIABELEN – “factor” (OV)

 Minimum 2 niveaus, levels of condities
o Minstens 1 OV die gemanipuleerd wordt
o Vb. experimentele groep: manipulatie
controle groep: geen/andere manipulatie
o 1 OV opgedeeld in twee groepen (experimentele groep en controle groep)
 Soorten manipulatie van onafhankelijke variabele
o Invasieve manipulatie: verandering aan lichaam
o Omgevingsmanipulatie: verandering aan omgeving

, o Instructionele manipulatie: andere info/richtlijnen geven
 Tijd = meetmomenten
o Vb. pre en post

AFHANKELIJKE VARIABELEN – “uitkomstmaat” (AV)

 Waarop men het effect van de OV wil uitzoeken
o Vb. ik maak en medicijn tegen kanker en wil dit testen; mijn AV is de aanwezigheid
van kankercellen

SUBJECT VARIABELE

 Eigenschap van proefpersoon dat niet gemanipuleerd wordt
o Vb. geslacht
 Soort van OV MAAR als die niet in het design staat telt die niet mee als variabele



SOORTEN TOEWIJZINGEN AAN CONDITIES

BETWEEN SUBJECT DESIGN RANDOMISED GROEP DESIGN (“OF/OF”)

Vb. OF in experimentele groep OF in controle groep

SIMPLE RANDOM TOEWIJZING

 Elk proefpersoon heeft evenveel kans om bij een bepaalde groep te horen
 Indien voldoende grote groepen: deelnemers elke conditie gelijk bij begin van experiment
 Toeval beslist

MATCHED RANDOM TOEWIJZING

 Om bij kleinere groepen, de kans op gelijkheid van groepen bij omvang van experiment te
vergroten
o vb: experimentele groep = enkel vrouwen, controle groep= enkel mannen → effect misschien
te wijten aan geslacht
 Condities/groepen worden gematched op 1 of meerdere premetingen of kenmerk
o Vb. leeftijd, geslacht,…




WITHIN SUBJECT DESIGN REPEATED MEASURES DESIGN ( ”EN/EN”)

 Elke proefpersoon behoort tot elke conditie (eigen controle)
 Herhaalde metingen binnen eenzelfde individu
Controle groep
 Voordelen
pre pre
o Zeker dat groepen in elke conditie vergelijkbaar zijn
o Meer power/hogere bewijskracht
o Helft minder proefpersonen nodig


post post


Experimentele groep
Grafiek within subject design