Somatosensorische fysiologie
Algemene principes sensorisch systeem
Experiment:
Er gaat visuele informatie naar het brein, e"enals propriosensorische informatie en de huid met
tactiele informatiee
De rubberen hand wordt er"aren door de PP als zijn eigen hand door deze 3 soorten informatie aan
te spreken = BODY OWNERSHIPe Dit fenomeen krijg je niet als je ziet de de strijkbeweging dat het "an
bo"en naar onder is en de PP "oelt dat er een beweging "an onder naar bo"en gebeurte
Er zijn "erschillende somatosensorische bronnen geïntegreerd
Ieder deel "an het brein heef een functie, die "aak gerelateerd is aan de interpretatie processing”
"an de inkomende informatiee Niet alle delene De somatosensorische cortex heef een mooie
organisatie en gaat interpreteren "an waar de prikkel afomstig ise locatie bepaling met zekere
foutmarge)e Foute marge is "eel kleiner in de hand meer neuronen bezet in het brein) dan de
bo"enarme
Het reuk orgaan is een simpel onderdelen "an ons somatosensorische deel "an het zenuwstelsele Het
is "rij primitiefe Systeem "an fasische of tonische receptorene
Fasische receptor: Reukorgaan: Gaat "ooral reageren op "erandering "an situatiese Als je na paar
minuten nadat je parfum hebt opgezet, ruik je het niet meere De receptor reageert daar niet op
omdat die fasisch is en reageert dus enkel op "eranderingene Prikkel"erwerking "an neus gaat
rechtstreeks naar het breine Het is dus "aak geconnecteerd met emoties waardoor we "ia geur
eerder herinneringen gaat terug kunnen ophalene
Input "anuit de ogen wordt ook "erwerkt door de
e"enwichtcortex, primaire somatosensorische cortex, cerebelum,
thalamus, "isuele cortex, auditie"e cortex, olfoctorius cortex
Na herseninfarct gaan bepaalde hersengebieden hun functie
"erliezen
Stimuli die bewust worden er"aren
- Reuk
- Jeuk
- Tast
- CO2: Zoals e"enwicht: Wordt onbewust "erwerkt zolang er geen problemen is
- Pijn: Nociceptie kan bewust er"aren worden, maar dan spreken we "an PIJN
- E"enwicht: Ja en nee: in 99, 9% wordt dat niet bewust er"aren, maar wel enkel wanneer er
een e"enwichtsprobleem ise
- Bewegingsprikkel worden onbewust er"aren maar zijn cruciaal "oor de controle "an het
lichaamsbeweging
Soorten sensorische receptoren
Er zijn gespecialiseerd sensorische cellen die met een synaps in "erbinding staan met zenuwe In het
oog ziten er fotoreceptoren meest complexe) in de plaats "an haarcellen zoals in de oore Een
1
, primaire afferente sensor bestaat uit "rije zenuwen uiteindene Zij kunnen signalen oppikken en
geprikkeld worden = meest simplistische)e Derde: Zenuwuiteinde ingekapseld in BW, min of meer
gespecialiseerde sensor die mechanische prikkels opneemte
Sensoren leiden dan tot graduele potentiaale Als ze ingebed zijn in het celmembraan staan ze in
"erbinding met ionenkanaale
Relatieve specifciteit sensoren
Proef druk op ogen
Je ziet na het uitoefen "an druk lichtlitsene Je geef mechanische druk en het brein maakt daar"an
lichte Terwijl er helemaal geen lichtin"al op de ogen was omdat deze gesloten warene Je brein "ertelt
je dus niet altijd de waarheide
De input komt "anuit de "inger die drukt op de ogene De fotoreceptoren in de ogen nemen de druk
op in het begin lichte druk) stimuleer je enkel de mechanoreceptoren "an je ooglid) maar als je de
druk op"oert ga je de fotoreceptoren stimuleren en het brein krijgt dus signalen "an de
fotoreceptoren die geprikkeld werden en dus het brein gaat lichtlitsen producerene Want het geef
weer "an waar het AP komt en gaat er gepast” op reagerene
De prikkeldrempel "oor de fotoreceptoren ligt "eel lager dan "oor de geprefereerde prikkele De
prikkel zelf leidt tot de graduele potentiaal en dan "olgt e"entueel de APe De sensorische receptoren
liggen in de huid, spierbuik, spierpees, menisci, capsula articularis en ligamentene
proprioreceptoren) maar ook ogen, oren en monde
Tonishe en fasische receptoren
Bij tonische receptoren blijf het AP "uren zolang de prikkel aanwezig ise De fasische receptoren
reukorgaan) "uurt enkel wanneer de prikkel aanwezig is, als de prikkel blijf duren dan "uurt die
nietse Gaat enkel weer "uren als er een "erandering is in prikkele
Tastzin
Tactiele receptoren in de huid meer informatie in Nederlandstalige syllabus)e rrije zenuwuiteinden
liggen aan de basis "an de huidhaartjese Dit is belangrijk "oor de bewegingszin hoe beweegt lichaam
in de ruimte)e Iemand met surfpak zal minder bewegingsge"oel hebben dan iemand die in zijn blote
loopte Aan de basis "d huidhaartjes die "astziten aan de "rije zenuwuiteinden aan hun basis die het
signaal doorgeef aan het CZSe Gaat "ia de dermatomen naar het corresponderen
ruggenmergsegment en "andaaruit wordt er o"ergeschakeld naar secundaire sensoren in het
ruggengraat enkel als het potentiaal sterk genoeg is)e Het ruggenmergsensor krijgt "eel prikkels "an
pirmaire sensorische neuronen , maar "ormt niet alles om in secundaire sensorische neuronene
2punten discriminatie
Je krijgt twee situatiese Twee passers die op dezelfde afstand prikken op de huide In situatie a zal je
dat er"aren als 1 prik omdat de twee primaire afferente neuronen samenkomen in 1 secundaire
afferente neuron die zo de prikkel doorgeef naar het breine Het brein gaat de twee prikken dus niet
"an elkaar kunnen onderscheidene
b)Als de primaire afferente neuronen niet op hetzelfde secundaire afferente neuron toekomen,
maar elk primaire neuron een afzonderlijk secundaire neuron heef, kan het brein de twee prikken
wel "an elkaar onderscheidene
Het perifere zenuwstelsel heef allerlei strategie bedacht om zo nauwkeurig mogelijke informatie te
krijgene Een pinprik komt "ooral op 1 plaats toe, maar door de druk zal de huid inzakken en komt er
dus ook een mechanische prikkel weg "an de neurone Dus de neuron die effectief de prikkel krijgt
2
Algemene principes sensorisch systeem
Experiment:
Er gaat visuele informatie naar het brein, e"enals propriosensorische informatie en de huid met
tactiele informatiee
De rubberen hand wordt er"aren door de PP als zijn eigen hand door deze 3 soorten informatie aan
te spreken = BODY OWNERSHIPe Dit fenomeen krijg je niet als je ziet de de strijkbeweging dat het "an
bo"en naar onder is en de PP "oelt dat er een beweging "an onder naar bo"en gebeurte
Er zijn "erschillende somatosensorische bronnen geïntegreerd
Ieder deel "an het brein heef een functie, die "aak gerelateerd is aan de interpretatie processing”
"an de inkomende informatiee Niet alle delene De somatosensorische cortex heef een mooie
organisatie en gaat interpreteren "an waar de prikkel afomstig ise locatie bepaling met zekere
foutmarge)e Foute marge is "eel kleiner in de hand meer neuronen bezet in het brein) dan de
bo"enarme
Het reuk orgaan is een simpel onderdelen "an ons somatosensorische deel "an het zenuwstelsele Het
is "rij primitiefe Systeem "an fasische of tonische receptorene
Fasische receptor: Reukorgaan: Gaat "ooral reageren op "erandering "an situatiese Als je na paar
minuten nadat je parfum hebt opgezet, ruik je het niet meere De receptor reageert daar niet op
omdat die fasisch is en reageert dus enkel op "eranderingene Prikkel"erwerking "an neus gaat
rechtstreeks naar het breine Het is dus "aak geconnecteerd met emoties waardoor we "ia geur
eerder herinneringen gaat terug kunnen ophalene
Input "anuit de ogen wordt ook "erwerkt door de
e"enwichtcortex, primaire somatosensorische cortex, cerebelum,
thalamus, "isuele cortex, auditie"e cortex, olfoctorius cortex
Na herseninfarct gaan bepaalde hersengebieden hun functie
"erliezen
Stimuli die bewust worden er"aren
- Reuk
- Jeuk
- Tast
- CO2: Zoals e"enwicht: Wordt onbewust "erwerkt zolang er geen problemen is
- Pijn: Nociceptie kan bewust er"aren worden, maar dan spreken we "an PIJN
- E"enwicht: Ja en nee: in 99, 9% wordt dat niet bewust er"aren, maar wel enkel wanneer er
een e"enwichtsprobleem ise
- Bewegingsprikkel worden onbewust er"aren maar zijn cruciaal "oor de controle "an het
lichaamsbeweging
Soorten sensorische receptoren
Er zijn gespecialiseerd sensorische cellen die met een synaps in "erbinding staan met zenuwe In het
oog ziten er fotoreceptoren meest complexe) in de plaats "an haarcellen zoals in de oore Een
1
, primaire afferente sensor bestaat uit "rije zenuwen uiteindene Zij kunnen signalen oppikken en
geprikkeld worden = meest simplistische)e Derde: Zenuwuiteinde ingekapseld in BW, min of meer
gespecialiseerde sensor die mechanische prikkels opneemte
Sensoren leiden dan tot graduele potentiaale Als ze ingebed zijn in het celmembraan staan ze in
"erbinding met ionenkanaale
Relatieve specifciteit sensoren
Proef druk op ogen
Je ziet na het uitoefen "an druk lichtlitsene Je geef mechanische druk en het brein maakt daar"an
lichte Terwijl er helemaal geen lichtin"al op de ogen was omdat deze gesloten warene Je brein "ertelt
je dus niet altijd de waarheide
De input komt "anuit de "inger die drukt op de ogene De fotoreceptoren in de ogen nemen de druk
op in het begin lichte druk) stimuleer je enkel de mechanoreceptoren "an je ooglid) maar als je de
druk op"oert ga je de fotoreceptoren stimuleren en het brein krijgt dus signalen "an de
fotoreceptoren die geprikkeld werden en dus het brein gaat lichtlitsen producerene Want het geef
weer "an waar het AP komt en gaat er gepast” op reagerene
De prikkeldrempel "oor de fotoreceptoren ligt "eel lager dan "oor de geprefereerde prikkele De
prikkel zelf leidt tot de graduele potentiaal en dan "olgt e"entueel de APe De sensorische receptoren
liggen in de huid, spierbuik, spierpees, menisci, capsula articularis en ligamentene
proprioreceptoren) maar ook ogen, oren en monde
Tonishe en fasische receptoren
Bij tonische receptoren blijf het AP "uren zolang de prikkel aanwezig ise De fasische receptoren
reukorgaan) "uurt enkel wanneer de prikkel aanwezig is, als de prikkel blijf duren dan "uurt die
nietse Gaat enkel weer "uren als er een "erandering is in prikkele
Tastzin
Tactiele receptoren in de huid meer informatie in Nederlandstalige syllabus)e rrije zenuwuiteinden
liggen aan de basis "an de huidhaartjese Dit is belangrijk "oor de bewegingszin hoe beweegt lichaam
in de ruimte)e Iemand met surfpak zal minder bewegingsge"oel hebben dan iemand die in zijn blote
loopte Aan de basis "d huidhaartjes die "astziten aan de "rije zenuwuiteinden aan hun basis die het
signaal doorgeef aan het CZSe Gaat "ia de dermatomen naar het corresponderen
ruggenmergsegment en "andaaruit wordt er o"ergeschakeld naar secundaire sensoren in het
ruggengraat enkel als het potentiaal sterk genoeg is)e Het ruggenmergsensor krijgt "eel prikkels "an
pirmaire sensorische neuronen , maar "ormt niet alles om in secundaire sensorische neuronene
2punten discriminatie
Je krijgt twee situatiese Twee passers die op dezelfde afstand prikken op de huide In situatie a zal je
dat er"aren als 1 prik omdat de twee primaire afferente neuronen samenkomen in 1 secundaire
afferente neuron die zo de prikkel doorgeef naar het breine Het brein gaat de twee prikken dus niet
"an elkaar kunnen onderscheidene
b)Als de primaire afferente neuronen niet op hetzelfde secundaire afferente neuron toekomen,
maar elk primaire neuron een afzonderlijk secundaire neuron heef, kan het brein de twee prikken
wel "an elkaar onderscheidene
Het perifere zenuwstelsel heef allerlei strategie bedacht om zo nauwkeurig mogelijke informatie te
krijgene Een pinprik komt "ooral op 1 plaats toe, maar door de druk zal de huid inzakken en komt er
dus ook een mechanische prikkel weg "an de neurone Dus de neuron die effectief de prikkel krijgt
2
