Inleiding tot de journalistiek: samenvatting

INLEIDING TOT DE JOURNALISTIEK

:: begrippenlijst :: DEEL 1

I.
 Rob Wijnberg
o oprichter ‘De Correspondent’ auteur ‘De nieuwsfabriek’
o “Zonder nieuws geen blik op de wereld, ...” “Nieuws is niet
zomaar een blik op de wereld. Het is een zeer specifeke, vaak
beperkende en soms zelfs misleidende blik, die een kritische blik
terug verdient.”
 Joris Luyendijk
o ex-oorlogscorrespondent NOS
o ‘Het zijn net mensen’: over de onmogelijkheid van goede,
objectieve berichtgeving in het Midden-Oosten
 controleerbare info is erg gering – de rest van de info blijft
hangen in vier flters:
1. angst van de bevolking
2. verifcatie; factchecking: geen cijfers of statistieken
3. kwetsbaarheid van de bronnen
4. nieuws blijkt geen nieuws te zijn
 Barbie Zelizer
o “[J]ournalism studies is about making a setting to include
different kinds of engagement with journalism – both those who
practice journalism, those who teach others to practice
journalism, and those who teach yet others to think critically
about what this practice means.”
o “Journalism has always been multiple, multi-dimensional, multi-
directional and multi-faceted”
o ze bood een overzicht van de verschillende theoretische lenzen
van waaruit de journalistiek bestudeerd wordt (sociologie,
taalkunde, geschiedenis, politicologie en cultural studies)



 Follow the Money (NL)
o journalistieke beweging
o doel: waarheidsvinding in deinst van de samenleving
 onderzoek naar mensen, systemen, organisaties die zich
fnancieel-economisch misdragen en daarmee schade
aanrichten in de samenleving
o radicaal onafhankelijke onderzoeksjournalistiek


1

, o  journalistieke waarde: publieke dienstverlening
 ProPublica (US)
o onderzoeksjournalistiek in het domein van de public interest
o journalisten verdelen hun nieuws aan nieuwspartners
o  journalistieke waarde: publieke dienstverlening
 Fonds Pascal Decroos (BE)
o bevorderen van kwaliteits- en onderzoeksjournalistiek
 onderzoeksjournalistiek wordt fnancieel ondersteund met
werkbeurzen
o  journalistieke waarde: publieke dienstverlening
 John Oliver
o Last week tonight
 representatief klimaatdebat
o false balance verwijst naar de problematiek dat objectiviteit,
wanneer opgevat als ‘evenwichtige’ berichtgeving (‘balance’),
ertoe kan leiden dat journalisten telkens een
‘woord’/‘wederwoord’ principe toepassen, de twee kanten van
een verhaal tonen, ook daar waar er eigenlijk maar één versie
feitelijk waar/accuraat is
 het duidelijkste voorbeeld is klimaatverandering, waar
wetenschappelijke consensus bestaat over het feit dat die
(voornamelijk) wordt veroorzaakt door de mens. in
berichtgeving over klimaatverandering evenveel aandacht
besteden aan ‘believers’ en ‘non-believers’ zou in dit geval
een voorbeeld zijn van ‘false balance’, omdat het
suggereert dat beide standpunten/visies evenveel gewicht
hebben, evenwaardig zijn.
 Dean Baquet
o (ex-)hoofdredacteur NYT
o Page One: Inside the New York Times
 Brian Stelter
o ex NYT, nu CNN
o Page One: Inside the New York Times
 Nick Davies
o freelance onderzoeksjournalist
o Flat earth news
 Alan Rusbridger
o hoofdredacteur The Guardian ten tijde van Wikileaks:
vernietigde harddrives met info die Snowden aan TG had gelekt




2

,  Wouter Verschelden
o ‘Stop de persen’
 Bob Woodward & Carl Bernstein
o Woodgate
o All the president’s men: voorbeeld positieve beeldvorming;
optimisme wat betreft journalistiek en haar democratisch
potentieel
 Stephen Glass
o meer dan de helft van zijn werk bleek verzonnen; flm Shattered
Glass
 Janet Cooke
o won Pulitzerprijs met verzonnen artikel; leverde prijs in



 Tom Naegels
o libertarisme vormt bedreiging voor geloofwaardige,
verantwoordelijke journalistiek

 Reporters without Borders (RPW).
o internationale NGO die persvrijheid onderzoekt en wil
bevorderen
o wereldwijde index persvrijheid o.b.v. criteria
 autonomie
 respect voor en veiligheid van de journalist
 institutioneel en infrastructureel milieu waarin journalisten
opereren
 Committee to Protect Journalists (CPJ)
o ngo die persvrijheid wereldwijd wil bevorderen



 Abraham Verhoeven
o eerste krantenuitgever Zuidelijke Nederlanden
o vanaf 1620: eerste krant
o vanaf 1629: Wekelycke Tydinghe
 voldeed aan kenmerken
 vaste periodiciteit: 1x / week
 continuïteit: vaste titel; rubrieken, vaste redactionele
lijn
 actualiteit
 publiciteit


3