PENOLOGIE EN PENITENTIAIR RECHT
INLEIDING TOT DE CURSUS
In de jaren 90 waren er al problemen rond overbevolking in de gevangenissen, dit is nu nog steeds een
probleem
Hoe komt dat?
➔ 48u staking
Nieuw type enkelband, kan het slachtoffer weten of de dader in een bepaalde perimeter zich bevindt
OVERZICHT
(1) TER INLEIDING: ENKELE ILLUSTRATIES
STRAFFEN IN VERGELIJKEND EN HISTORISCH PERSPECTIEF
709
400-630
300-400
150-300
138
131
102
70-90
50-70
35
Detentie ratio’s
Aantal gedetineerden per 100,000 inwoners
Manier om ontwikkelingen in de gevangenispopulatie te standaardiseren ➔ vergelijken tss landen, doorheen
de tijd
Heel verschillende detentie ratio’s
35: Ijsland
709: USA
400-630 Rusland
Noorwegen, Zweden (noorden van Europa) hebben traditioneel lagere detentieratio’s, maken minder gebruik
van de gevangenisstraf
1
,138 = Engeland en Wales
70-90 = België (niet de situatie van vandaag) eerder
20j geleden
Om de verwondering op te wekken vh publiek
Strafontwikkelingen zijn niet natuurlijk verbinden zijn met criminaliteit ➔ krachten in onze samenleving die
maken dat we meer of minder straffen
De straf is geen automatisch gevolg van criminaliteit
• Cijfers afkomstig van Noorse criminoloog Nils Christie, n.a.v. lezing op 19
november 2002, te Londen
Crime Control as industry: ontwikkelingen in gevangenispopulaties over heel
de wereld
Samengesteld obv detentieratio’s
Donkerder = hogere detentieratio
438 in Belarus
Zweden 70
Duitsland 83
België 100
In Europese context heel wat diversiteit
VS is koploper → ??, maar in China weten we er niet veel vanaf omdat
dat staatsgeheim is
Canada en VS liggen dicht bij elkaar en spreken zelfde taal →
gelijkaardige MIJstructuur?
Canada 117
Gearceerde staten zijn meer dan 1000 gedetineerden per 100,000
inwoners
2
,Centrale gevangenis van Leuven (Leuven-Centraal)
dupercio gevangenis: centrum (rond), armen die
uitwaaieren waar de cellen zich bevinden
Idee: mensen via opsluiting, indiv in een cel, dat ze
dan tot morele inkering zouden komen, afzondering
maakt hun een beter mens, stimuleren van
positieven sociale contacten
Hulpgevangenis in Leuven
Er komt ook nog een transitiehuis, plaatsing is een
eerste stap waar er meer vrijheidsgraden worden
toegekend aan de gedetineerde, daarna zou er tot
ET of voorwaardelijke invrijheidstelling kunnen overgegaan worden
= niet hetzelfde als detentiehuizen
Gevangenis van Hasselt: gericht op vrijheidsberoving
Aan het gebouw zie je niet dat het een gevangenis is, architectuur is onopvallend
Architectuur in 19e E had een andere doelstelling: boodschap uitsturen
Bij voorbij wandelen let op als je je niet gedraagt moet je in dit imposante gebouw zitten
Maar doel blijft hetzelfde, wijze waarop veranderd
Leuven-Centraal en Hulpgevangenis
Ligging in het centrum
Ligging: Buiten het centrum, industrieterrein
Inplanting vd gevangenis verschilt doorheen de tijd
Het anoniem worden of camoufleren vd straf houdt verband
met de ontwikkelingen in de samenleving
Norbert Elias
3
, 2000tal mensen op dagbasis die een ET Hebben
Virtuele gevangenis
Ze tonen hun enkelband, om de aandacht te
trekken
Enkelband kan op versch manieren beleefd
worden, maar wijze van toepassing ET zorgt
dat er anders naar gekeken wordt
Gaat stigma mee gepaard
Beleving en intentie van straffer kan
verschillen
Intentie = ongemak veroorzaken, niet noodzakelijk zo aangevoeld door de gestrafte persoon
Vormen van uitvoering vd doodstraf
Executie
• De kruisiging
• De brandstapel
• Het tewaterlaten, verdrinkingsdood
• De dodelijke injectie
• Eind 19e e ➔ linching in VS, recht in eigen
handen nemen
Herstelgericht groepsoverleg: samen praten over het delict en
de gevolgen ervan
Bootcamps
Strafkampen
4
INLEIDING TOT DE CURSUS
In de jaren 90 waren er al problemen rond overbevolking in de gevangenissen, dit is nu nog steeds een
probleem
Hoe komt dat?
➔ 48u staking
Nieuw type enkelband, kan het slachtoffer weten of de dader in een bepaalde perimeter zich bevindt
OVERZICHT
(1) TER INLEIDING: ENKELE ILLUSTRATIES
STRAFFEN IN VERGELIJKEND EN HISTORISCH PERSPECTIEF
709
400-630
300-400
150-300
138
131
102
70-90
50-70
35
Detentie ratio’s
Aantal gedetineerden per 100,000 inwoners
Manier om ontwikkelingen in de gevangenispopulatie te standaardiseren ➔ vergelijken tss landen, doorheen
de tijd
Heel verschillende detentie ratio’s
35: Ijsland
709: USA
400-630 Rusland
Noorwegen, Zweden (noorden van Europa) hebben traditioneel lagere detentieratio’s, maken minder gebruik
van de gevangenisstraf
1
,138 = Engeland en Wales
70-90 = België (niet de situatie van vandaag) eerder
20j geleden
Om de verwondering op te wekken vh publiek
Strafontwikkelingen zijn niet natuurlijk verbinden zijn met criminaliteit ➔ krachten in onze samenleving die
maken dat we meer of minder straffen
De straf is geen automatisch gevolg van criminaliteit
• Cijfers afkomstig van Noorse criminoloog Nils Christie, n.a.v. lezing op 19
november 2002, te Londen
Crime Control as industry: ontwikkelingen in gevangenispopulaties over heel
de wereld
Samengesteld obv detentieratio’s
Donkerder = hogere detentieratio
438 in Belarus
Zweden 70
Duitsland 83
België 100
In Europese context heel wat diversiteit
VS is koploper → ??, maar in China weten we er niet veel vanaf omdat
dat staatsgeheim is
Canada en VS liggen dicht bij elkaar en spreken zelfde taal →
gelijkaardige MIJstructuur?
Canada 117
Gearceerde staten zijn meer dan 1000 gedetineerden per 100,000
inwoners
2
,Centrale gevangenis van Leuven (Leuven-Centraal)
dupercio gevangenis: centrum (rond), armen die
uitwaaieren waar de cellen zich bevinden
Idee: mensen via opsluiting, indiv in een cel, dat ze
dan tot morele inkering zouden komen, afzondering
maakt hun een beter mens, stimuleren van
positieven sociale contacten
Hulpgevangenis in Leuven
Er komt ook nog een transitiehuis, plaatsing is een
eerste stap waar er meer vrijheidsgraden worden
toegekend aan de gedetineerde, daarna zou er tot
ET of voorwaardelijke invrijheidstelling kunnen overgegaan worden
= niet hetzelfde als detentiehuizen
Gevangenis van Hasselt: gericht op vrijheidsberoving
Aan het gebouw zie je niet dat het een gevangenis is, architectuur is onopvallend
Architectuur in 19e E had een andere doelstelling: boodschap uitsturen
Bij voorbij wandelen let op als je je niet gedraagt moet je in dit imposante gebouw zitten
Maar doel blijft hetzelfde, wijze waarop veranderd
Leuven-Centraal en Hulpgevangenis
Ligging in het centrum
Ligging: Buiten het centrum, industrieterrein
Inplanting vd gevangenis verschilt doorheen de tijd
Het anoniem worden of camoufleren vd straf houdt verband
met de ontwikkelingen in de samenleving
Norbert Elias
3
, 2000tal mensen op dagbasis die een ET Hebben
Virtuele gevangenis
Ze tonen hun enkelband, om de aandacht te
trekken
Enkelband kan op versch manieren beleefd
worden, maar wijze van toepassing ET zorgt
dat er anders naar gekeken wordt
Gaat stigma mee gepaard
Beleving en intentie van straffer kan
verschillen
Intentie = ongemak veroorzaken, niet noodzakelijk zo aangevoeld door de gestrafte persoon
Vormen van uitvoering vd doodstraf
Executie
• De kruisiging
• De brandstapel
• Het tewaterlaten, verdrinkingsdood
• De dodelijke injectie
• Eind 19e e ➔ linching in VS, recht in eigen
handen nemen
Herstelgericht groepsoverleg: samen praten over het delict en
de gevolgen ervan
Bootcamps
Strafkampen
4
