Laura Nolmans Beroepsethiek
Begrippen
Moraal
Waarden die we in ons leven nastreven, met de kwaliteit van ons leven.
Heeft betrekking op oordelen, opvattingen en beslissingen van waaruit wij handelen en uitdrukken
wat wij goed vinden.
Stand van zaken
Ethiek
Het verantwoorden van keuzes en gedrag.
De bestudering van het morele handelen.
Intersubjectief + activiteit (je moet het doen en hierover nadenken).
Beroepsethiek
Het zoeken naar wat een goede (in)formele invulling van het beroep is.
Vertaling van abstracte waarden naar de sociaalwerkpraktijken.
Jurisprudentie
Wetten en regels worden regelmatig getoetst aan de actuele morele inzichten om te zien of de
maatschappij hier nog altijd akkoord over is.
Actief pluralisme
Een houding die niet enkel de verschillen erkent, maar ook pleit voor een voortdurend open gesprek
tussen de verschillende levensbeschouwingen.
Deugd
Houdingen die goed leven met zich meebrengt, karaktereigenschappen die mensen in staat stellen
om een positieve bijdrage te leveren aan hun leef- en werkmilieu.
Democratische legitimatie
De regels zijn verantwoord omdat deze democratisch worden beslist.
De regels zijn onderbouwd en afgesproken op basis van dialoog en overeenstemming.
Beslissingsbekwaamheid
Iemand is in staat om vrije en overwogen beslissingen te nemen. Deze beslissingen dienen dan
gerespecteerd te worden.
Vertegenwoordigings-systeem (fase 1)
De minderjarige is wilsonbekwaam en kan nog geen mening vormen en onderbouwen.
De ouders met ouderlijk gezag oefenen de patiëntenrechten in het belang van het kind uit.
Samenwerkingssysteem (fase 2)
De minderjarige is wilsonbekwaam, maar kan wel reeds een mening vormen en tot uiting brengen.
De ouders met ouderlijk gezag nemen de uiteindelijke beslissingen, maar ze moeten wel rekening
houden met de wensen van de minderjarige zelf. Afhankelijk van de leeftijd en maturiteit moet de
psycholoog de minderjarige dan ook zoveel mogelijk betrekken in de uitoefening van de
patiëntenrechten.
, Laura Nolmans Beroepsethiek
Autonomiesysteem (fase 3)
De minderjarige is wilsbekwaam.
De jongere oefent zijn patiëntenrechten zelfstandig uit. Dit principe sluit naadloos aan bij het
functionele karakter van het ouderlijk gezag: het dient niet langer het belang van de minderjarige dat
zijn ouders zijn rechten in zijn plaats uitoefenen.
Feiten
Vooral beschrijvend van het uiterlijk observeerbare aan de hand van de zintuigen. Er is geen oordeel
of beleving aan de situatie gekoppeld. Dit perspectief is in grote mate gedeeld door alle getuigen van
de situatie.
Normen
Normen gaan over onze waardeoordelen over de werkelijkheid. Wat “hoort niet of net wel”? Wat
“mag of mag net niet?” Je kan dit perspectief delen, maar niet iedereen zal het er hetzelfde over
denken, mensen hebben verschillende morele perspectieven.
Gevoelens
Dit is je innerlijke belevingswereld. Dit perspectief is persoonlijk en nooit volledig te delen, anderen
kunnen dit perspectief niet ‘verbeteren’ voor jou. Je kan je wel inleven in de ander, meestal doet men
dat door in de eigen geschiedenis op zoek te gaan naar vergelijkbare situaties. Er gebeurt dus vaak
een projectie die niet helemaal juist is.
Euthanasie
Levensbeëindiging op verzoek.
Het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een arts op uitdrukkelijke vraag van de patiënt zelf.
De patiënt moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen.
Tweetrajectenbegeleiding
Beide trajecten worden tegelijkertijd uitgevoerd.
1. Traject van levensperspectief
Aanbod mogelijke alternatieven euthanasie
Uitbouwen en verbeteren behandeling
Uitbouwen en herstelmogelijkheden en rehabilitatie
Aanbieden van ‘omgebouwde’ palliatieve zorg
Uitbouwen begeleiding rond zingeving van leven dat men leidt
2. Traject van euthanasieverzoek
Vraag wordt serieus genomen, wordt verheldert en getoetst aan de wettelijke
voorwaarden + zorgvuldigheidsvereisten (bij niet-terminale situatie).
Consulteren van 3de arts
Wachttijd 1 maand respecteren
Morele stress
Het is de ervaring dat de geboden zorg of hulp niet overeenkomt met zijn ethische waarden en de
eigen definiëring van wat “goede zorg” is. De persoon in kwestie weet wat hij wil bereiken met de
zorg, maar geraakt er niet.
Het is een fenomeen dat dat voorkomt in de zorg- en hulpverlening.
Begrippen
Moraal
Waarden die we in ons leven nastreven, met de kwaliteit van ons leven.
Heeft betrekking op oordelen, opvattingen en beslissingen van waaruit wij handelen en uitdrukken
wat wij goed vinden.
Stand van zaken
Ethiek
Het verantwoorden van keuzes en gedrag.
De bestudering van het morele handelen.
Intersubjectief + activiteit (je moet het doen en hierover nadenken).
Beroepsethiek
Het zoeken naar wat een goede (in)formele invulling van het beroep is.
Vertaling van abstracte waarden naar de sociaalwerkpraktijken.
Jurisprudentie
Wetten en regels worden regelmatig getoetst aan de actuele morele inzichten om te zien of de
maatschappij hier nog altijd akkoord over is.
Actief pluralisme
Een houding die niet enkel de verschillen erkent, maar ook pleit voor een voortdurend open gesprek
tussen de verschillende levensbeschouwingen.
Deugd
Houdingen die goed leven met zich meebrengt, karaktereigenschappen die mensen in staat stellen
om een positieve bijdrage te leveren aan hun leef- en werkmilieu.
Democratische legitimatie
De regels zijn verantwoord omdat deze democratisch worden beslist.
De regels zijn onderbouwd en afgesproken op basis van dialoog en overeenstemming.
Beslissingsbekwaamheid
Iemand is in staat om vrije en overwogen beslissingen te nemen. Deze beslissingen dienen dan
gerespecteerd te worden.
Vertegenwoordigings-systeem (fase 1)
De minderjarige is wilsonbekwaam en kan nog geen mening vormen en onderbouwen.
De ouders met ouderlijk gezag oefenen de patiëntenrechten in het belang van het kind uit.
Samenwerkingssysteem (fase 2)
De minderjarige is wilsonbekwaam, maar kan wel reeds een mening vormen en tot uiting brengen.
De ouders met ouderlijk gezag nemen de uiteindelijke beslissingen, maar ze moeten wel rekening
houden met de wensen van de minderjarige zelf. Afhankelijk van de leeftijd en maturiteit moet de
psycholoog de minderjarige dan ook zoveel mogelijk betrekken in de uitoefening van de
patiëntenrechten.
, Laura Nolmans Beroepsethiek
Autonomiesysteem (fase 3)
De minderjarige is wilsbekwaam.
De jongere oefent zijn patiëntenrechten zelfstandig uit. Dit principe sluit naadloos aan bij het
functionele karakter van het ouderlijk gezag: het dient niet langer het belang van de minderjarige dat
zijn ouders zijn rechten in zijn plaats uitoefenen.
Feiten
Vooral beschrijvend van het uiterlijk observeerbare aan de hand van de zintuigen. Er is geen oordeel
of beleving aan de situatie gekoppeld. Dit perspectief is in grote mate gedeeld door alle getuigen van
de situatie.
Normen
Normen gaan over onze waardeoordelen over de werkelijkheid. Wat “hoort niet of net wel”? Wat
“mag of mag net niet?” Je kan dit perspectief delen, maar niet iedereen zal het er hetzelfde over
denken, mensen hebben verschillende morele perspectieven.
Gevoelens
Dit is je innerlijke belevingswereld. Dit perspectief is persoonlijk en nooit volledig te delen, anderen
kunnen dit perspectief niet ‘verbeteren’ voor jou. Je kan je wel inleven in de ander, meestal doet men
dat door in de eigen geschiedenis op zoek te gaan naar vergelijkbare situaties. Er gebeurt dus vaak
een projectie die niet helemaal juist is.
Euthanasie
Levensbeëindiging op verzoek.
Het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een arts op uitdrukkelijke vraag van de patiënt zelf.
De patiënt moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen.
Tweetrajectenbegeleiding
Beide trajecten worden tegelijkertijd uitgevoerd.
1. Traject van levensperspectief
Aanbod mogelijke alternatieven euthanasie
Uitbouwen en verbeteren behandeling
Uitbouwen en herstelmogelijkheden en rehabilitatie
Aanbieden van ‘omgebouwde’ palliatieve zorg
Uitbouwen begeleiding rond zingeving van leven dat men leidt
2. Traject van euthanasieverzoek
Vraag wordt serieus genomen, wordt verheldert en getoetst aan de wettelijke
voorwaarden + zorgvuldigheidsvereisten (bij niet-terminale situatie).
Consulteren van 3de arts
Wachttijd 1 maand respecteren
Morele stress
Het is de ervaring dat de geboden zorg of hulp niet overeenkomt met zijn ethische waarden en de
eigen definiëring van wat “goede zorg” is. De persoon in kwestie weet wat hij wil bereiken met de
zorg, maar geraakt er niet.
Het is een fenomeen dat dat voorkomt in de zorg- en hulpverlening.
