Laura Nolmans Jeugdhulp 15/02/2022
Matias Beghin
Begrippen
Opvoeden
Een menselijke interactie, waaraan kind en ouder via continue wederzijds beïnvloeding samen vorm
geven binnen een sociale context.
Transactioneel proces
Bufferhypothese
Mogelijke negatieve/positieve invloeden van contextuele steunbronnen kunnen worden ‘gebufferd’
door persoonlijkheid van de ouder.
Bidirectionele processen
In de opvoeding beïnvloeden ouders niet alleen de kinderen, maar worden de ouders ook beïnvloed
door de kinderen, zoals ze ook onder invloed staan van allerlei omgevingsfactoren.
Microsysteem
De laag het dichtst bij het kind. Het bevat de structuren waarmee het kind in direct contact staat.
Gezin, school, buurt, kinderopvang,…
Ouder-, kind- en gezinsfactoren
Mesosysteem
De laag van de relaties die de structuren op microniveau met elkaar verbinden en versterken. Dit is
het niveau van de onmiddellijke gemeenschap.
De relaties met de buren, de relaties tussen ouders en leerkrachten,…
Sociale, gezins- en buurtfactoren
Ecosysteem
Het ecosysteem bevat de structuren die de ontwikkeling van het kind beïnvloeden door met éen of
andere structuur in haar microsysteem in wisselwerking staan.
De arbeidssituatie en de vakantieregeling van de ouders.
Het kind ervaart de positieve of negatieve impact van de interactie ervan met zijn eigen
microsysteem.
Macrosysteem
De buitenste laag van factoren die de ontwikkeling van het kind beïnvloeden.
Wetgeving, cultuur, geloof,…
Maatschappelijke achtergrondfactoren
Chronosysteem
Dit systeem kan extern of intern zijn aan het kind.
Gezinsuitbreiding door geboorte, veranderingen als gevolg van ontwikkelingsprocessen,…
Draagkracht
Geheel van competenties en beschermende factoren waarmee ouders en kinderen met draaglast
omgaan.
Draaglast
Geheel van taken dat kinderen en ouders te vervullen hebben.
Primaire behoeften verzekeren, sociale taken, opvoeding,…
1
, Laura Nolmans Jeugdhulp 15/02/2022
Matias Beghin
Opvoeding
Balans zoeken tussen draagkracht (met beschermende factoren) en draaglast (met risicofactoren).
Systeem
Een systeem is een geheel dat bestaat uit elementen of delen en de samenhang tussen deze
elementen. Deze elementen vormen een systeem wanneer ze in een bepaald opzicht meer
samenhangen met elkaar dan met andere elementen.
Een systeem wordt gekenmerkt door een geheel van elementen die samengehouden worden door
een vorm van centrale regulatie die de integratie in stand houdt. Het systeem is georganiseerd door
de aard van de relatie tussen de elementen, wat we verder concretiseren bij grenzen, hiërarchie en
heelheid.
Homeostase
Homeostase geeft aan dat een systeem in evenwicht tracht te blijven.
Het is een reeks van mechanismen met als doel het behoud van een evenwicht ondanks
veranderingen in de verschillende elementen en context van het systeem.
Grenzen
De regels die aangeven wie deelneemt aan de interacties en hoe.
Een grens kan zowel in tijd, ruimte als betekeniscontext bestaan.
Hiërarchie
Hiërarchie is het verschil in verantwoordelijkheden en macht in het systeem.
De relatieve invloed van elk gezinslid op het resultaat van een activiteit.
Problemen kunnen in gezinnen ontstaan als de hiërarchie te zwak of te sterk is.
Coalities
Wanneer er een sterke band is tussen twee gezinsleden die zich vervolgens richten tegen een andere
partij binnen het gezin.
Moeder en dochter tegen zoon
Allianties
Er zal een gezinslid samen met een of meerdere andere gezinsleden een verbond sluiten. Dit verbond
is echter niet tegen een derde persoon gericht.
Parentificatie
Een kind moet de ouderrol van een of beide ouders vervullen, waarbij het zijn eigen gevoelens en
verlangens opzij moet zetten.
Zondebok
Een verschijnsel waar onlustgevoelens geen adequate uitlaat vinden en waar een individu om andere
redenen reeds een zwakkere positie heeft.
Scheiding
* Gezinsleven wordt grondig verstoord
* Kinderen worden de speelbal
* Verband tussen relatieproblemen en opvoedingsproblemen
* Kinderen die moeilijk gedrag gaan vertonen in een poging de ouders bij elkaar te houden/terug te
brengen
Partners kunnen scheiden, ouders nooit
2
Matias Beghin
Begrippen
Opvoeden
Een menselijke interactie, waaraan kind en ouder via continue wederzijds beïnvloeding samen vorm
geven binnen een sociale context.
Transactioneel proces
Bufferhypothese
Mogelijke negatieve/positieve invloeden van contextuele steunbronnen kunnen worden ‘gebufferd’
door persoonlijkheid van de ouder.
Bidirectionele processen
In de opvoeding beïnvloeden ouders niet alleen de kinderen, maar worden de ouders ook beïnvloed
door de kinderen, zoals ze ook onder invloed staan van allerlei omgevingsfactoren.
Microsysteem
De laag het dichtst bij het kind. Het bevat de structuren waarmee het kind in direct contact staat.
Gezin, school, buurt, kinderopvang,…
Ouder-, kind- en gezinsfactoren
Mesosysteem
De laag van de relaties die de structuren op microniveau met elkaar verbinden en versterken. Dit is
het niveau van de onmiddellijke gemeenschap.
De relaties met de buren, de relaties tussen ouders en leerkrachten,…
Sociale, gezins- en buurtfactoren
Ecosysteem
Het ecosysteem bevat de structuren die de ontwikkeling van het kind beïnvloeden door met éen of
andere structuur in haar microsysteem in wisselwerking staan.
De arbeidssituatie en de vakantieregeling van de ouders.
Het kind ervaart de positieve of negatieve impact van de interactie ervan met zijn eigen
microsysteem.
Macrosysteem
De buitenste laag van factoren die de ontwikkeling van het kind beïnvloeden.
Wetgeving, cultuur, geloof,…
Maatschappelijke achtergrondfactoren
Chronosysteem
Dit systeem kan extern of intern zijn aan het kind.
Gezinsuitbreiding door geboorte, veranderingen als gevolg van ontwikkelingsprocessen,…
Draagkracht
Geheel van competenties en beschermende factoren waarmee ouders en kinderen met draaglast
omgaan.
Draaglast
Geheel van taken dat kinderen en ouders te vervullen hebben.
Primaire behoeften verzekeren, sociale taken, opvoeding,…
1
, Laura Nolmans Jeugdhulp 15/02/2022
Matias Beghin
Opvoeding
Balans zoeken tussen draagkracht (met beschermende factoren) en draaglast (met risicofactoren).
Systeem
Een systeem is een geheel dat bestaat uit elementen of delen en de samenhang tussen deze
elementen. Deze elementen vormen een systeem wanneer ze in een bepaald opzicht meer
samenhangen met elkaar dan met andere elementen.
Een systeem wordt gekenmerkt door een geheel van elementen die samengehouden worden door
een vorm van centrale regulatie die de integratie in stand houdt. Het systeem is georganiseerd door
de aard van de relatie tussen de elementen, wat we verder concretiseren bij grenzen, hiërarchie en
heelheid.
Homeostase
Homeostase geeft aan dat een systeem in evenwicht tracht te blijven.
Het is een reeks van mechanismen met als doel het behoud van een evenwicht ondanks
veranderingen in de verschillende elementen en context van het systeem.
Grenzen
De regels die aangeven wie deelneemt aan de interacties en hoe.
Een grens kan zowel in tijd, ruimte als betekeniscontext bestaan.
Hiërarchie
Hiërarchie is het verschil in verantwoordelijkheden en macht in het systeem.
De relatieve invloed van elk gezinslid op het resultaat van een activiteit.
Problemen kunnen in gezinnen ontstaan als de hiërarchie te zwak of te sterk is.
Coalities
Wanneer er een sterke band is tussen twee gezinsleden die zich vervolgens richten tegen een andere
partij binnen het gezin.
Moeder en dochter tegen zoon
Allianties
Er zal een gezinslid samen met een of meerdere andere gezinsleden een verbond sluiten. Dit verbond
is echter niet tegen een derde persoon gericht.
Parentificatie
Een kind moet de ouderrol van een of beide ouders vervullen, waarbij het zijn eigen gevoelens en
verlangens opzij moet zetten.
Zondebok
Een verschijnsel waar onlustgevoelens geen adequate uitlaat vinden en waar een individu om andere
redenen reeds een zwakkere positie heeft.
Scheiding
* Gezinsleven wordt grondig verstoord
* Kinderen worden de speelbal
* Verband tussen relatieproblemen en opvoedingsproblemen
* Kinderen die moeilijk gedrag gaan vertonen in een poging de ouders bij elkaar te houden/terug te
brengen
Partners kunnen scheiden, ouders nooit
2
