INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Basisbeginselen van het fiscaal recht ................................................................................................ 4
1. Betalingen aan de overheid ............................................................................................................................ 4
1.1 Belastingen ................................................................................................................................................ 4
1.2 Retributies ................................................................................................................................................. 4
1.3 Boetes ....................................................................................................................................................... 5
1.4 Parafiscale heffingen ................................................................................................................................. 5
2. Overzicht van het belastingsysteem in België ................................................................................................. 6
2.1 Directe vs indirecte belastingen ................................................................................................................ 6
2.2 Organisatie en structuur van de fod financien .......................................................................................... 6
3. Grondwettelijke beginselen ............................................................................................................................ 7
3.1 Legaliteitsbeginsel (art.170 GW) ............................................................................................................... 7
3.2 Eenjarigheidsbeginsel (Art.171 GW) ......................................................................................................... 9
3.3 Gelijkheidsbeginsel (art.172 GW) .............................................................................................................. 9
3.4 Monopoliebeginsel (art.173 GW) .............................................................................................................. 9
4. Algemene rechtsbeginselen / Omkaderingsbeginselen ................................................................................ 10
4.1 Non-retroactiviteitsbeginsel ................................................................................................................... 10
4.2 Terriorialiteitsbeginsel ............................................................................................................................ 10
4.3 Non bis idem ........................................................................................................................................... 10
4.4 Het fiscaal recht is van openbare orde.................................................................................................... 10
4.5 Fiscaal recht vs gemeen recht ................................................................................................................. 11
4.6 Beginsel van behoorlijk bestuur .............................................................................................................. 11
Hoofdstuk 2 : Personenbelasting .......................................................................................................................... 12
2.0 Inleiding ....................................................................................................................................................... 12
2.1 Algemene principes ..................................................................................................................................... 13
2.1.1 Bepaling van de belastingplichtige ....................................................................................................... 13
2.1.2 Werking van de personenbelasting...................................................................................................... 13
2.1.3 Inkomstenjaar en aanslagjaar .............................................................................................................. 14
2.1.4 Aangifte indienen ................................................................................................................................. 16
2.1.5 Huwelijk, wettelijk en feitelijk samenwonen ....................................................................................... 17
2.1.6 Inkomsten van minderjarige kinderen ................................................................................................. 17
2.2 Belastingberekening .................................................................................................................................... 18
2.2.1 Schematische voorstelling.................................................................................................................... 18
2.2.2 Progressief en afzonderlijk tarief ......................................................................................................... 19
2.2.3 Soorten fiscale voordelen .................................................................................................................... 20
2.2.4 Schematische voorstelling.................................................................................................................... 21
1
, 2.3 De belastbare inkomsten ............................................................................................................................ 21
2.3.1 De soorten inkomsten .......................................................................................................................... 21
2.3.2 Onroerend inkomen ............................................................................................................................. 21
2.3.3 Roerende inkomsten ............................................................................................................................ 27
2.3.4 Beroepsinkomsten ............................................................................................................................... 29
2.3.5 Diverse inkomsten ................................................................................................................................ 36
2.4 De belastingvrije som .................................................................................................................................. 39
Hoofdstuk 3: Vennootschapsbelasting ................................................................................................................. 44
3.1 Algemene principes ..................................................................................................................................... 44
3.1.1 Bepaling van de belastingplichtige ....................................................................................................... 44
3.1.2 Werking van de vennootschapsbelasting............................................................................................. 45
3.1.3 Boekjaar en aanslagjaar ....................................................................................................................... 46
3.1.4 Invloed van de boekhouding en het boekhoudrecht ........................................................................... 47
3.1.5 Belang van de grootte van de vennootschap ....................................................................................... 48
3.2 Van boekhoudkundig naar fiscaal resultaat ................................................................................................ 49
3.2.1 Belastbare gereserveerde winst........................................................................................................... 49
3.2.2 De liquidatiereserve ............................................................................................................................. 51
3.2.3 Vrijgestelde gereserveerde winst......................................................................................................... 53
3.2.4 Verworpen uitgaven ............................................................................................................................. 53
3.2.5 Uitgekeerde dividenden ....................................................................................................................... 57
3.3 Van fiscaal naar belastbaar resultaat .......................................................................................................... 58
3.3.1 Eerste bewerking: samenstelling fyscaal resultaat .............................................................................. 59
3.3.2 Tweede bewerking: verdeling volgens oorsprong ............................................................................... 59
3.3.3 Derde bewerking: niet-belastbare bestanddelen ................................................................................ 61
3.3.4 Vierde bewerking: aftrek DBI (en VRI) ................................................................................................. 61
3.3.5 Vijfde bewerking: aftrek octrooi-inkomsten ........................................................................................ 62
3.3.6 Zesde bewerking: aftrek innovatie-inkomsten..................................................................................... 63
3.3.7 Zevende bewerking: Investeringsaftrek ............................................................................................... 63
3.3.8 Achtste bewerking: groepsbijdrage ..................................................................................................... 64
3.3.9 Negende bewerking: aftrek risicokapitaal ........................................................................................... 66
3.3.10 Tiende bewerking: overgedragen DBI-aftrek ..................................................................................... 68
3.3.11 Elfde bewerking: overgedragen aftrek voor innovatie-inkomsten .................................................... 68
3.3.12 Twaalfde bewerking: aftrek vorige verliezen ..................................................................................... 68
3.3.13 Dertiende bewerking: overgedragen aftrek voor risicokapitaal (onbeperkt overdraagbaar) ............ 69
3.3.14 Veertiende bewerking: overgedragen aftrek voor risicokapitaal (7jaar overdraagbaar)................... 69
3.4 Tarieven in de vennootschapsbelasting ...................................................................................................... 69
Hoofdstuk 5: Fiscale procedure ............................................................................................................................ 71
2
,5.1 Inleiding ....................................................................................................................................................... 71
5.2 De aangifte .................................................................................................................................................. 71
5.2.1 De aangifteplichtingen ......................................................................................................................... 71
5.2.2 De aangiftetermijnen ........................................................................................................................... 72
5.2.3 Regelmatigheid van de aangifte ........................................................................................................... 72
5.3 Onderzoek en controle................................................................................................................................ 73
5.3.1 Diverse vormen van controle ............................................................................................................... 73
5.3.2 Onderzoekstermijnen........................................................................................................................... 75
5.3.3 Sancties ................................................................................................................................................ 75
5.4 De bewijsmiddelen van de administratie .................................................................................................... 76
5.4.1 Bewijsmiddelen: algemeen .................................................................................................................. 76
5.4.2 Bewijs op grond van vermoedens ........................................................................................................ 77
5.5 De communicatiefase .................................................................................................................................. 78
5.5.1 De gewone procedure .......................................................................................................................... 78
5.5.2 Aanslag van ambtswege ....................................................................................................................... 79
5.6 De aanslag ................................................................................................................................................... 80
5.6.1 Het vestigen van de aanslag ................................................................................................................. 80
5.6.2 De aanslagtermijnen ............................................................................................................................ 80
5.7 De betwisting van de aanslag ...................................................................................................................... 81
5.7.1 Het bezwaar ......................................................................................................................................... 81
5.7.2 Ontheffing van ambtswege .................................................................................................................. 81
5.7.3 Bemiddeling ......................................................................................................................................... 82
5.8 De gerechtelijke procedure ......................................................................................................................... 83
5.8.1 Termijn ................................................................................................................................................. 83
5.8.2 Verloop van de gerechtelijke procedure .............................................................................................. 83
5.8.3 Het vonnis en de beroepsmogelijkheden............................................................................................. 83
5.9 Betaling en invordering ............................................................................................................................... 84
3
, HOOFDSTUK 1: BASISBEGINSELEN VAN HET FISCAAL RECHT
1. BETALINGEN AAN DE OVERHEID
Onderscheid:
➢ Belasting: grondwettelijke beginsels van toepassing
➢ Retributie: geen grondwettelijk beginsel
➢ Boete: rechtstak strafrecht (plicht tot medewerking)
➢ Parafiscale heffing: sociale zekerheidsbijdragen
1.1 BELASTINGEN
Geen wettelijke definitie ➔ Ingevoerd door wettelijke bepaling (art.170 GW)
Definitie opcentiemen: het systeem waarbij de provincie en/of de gemeente een belasting heft bovenop een
andere belasting. Is een percentage op de basisheffing.
De functies van belastingen:
Financiële functie Economische functie Sociale functie
Stabiliteit en beweeglijkheid: een Prijsvorming: hogere prijzen Belastingen zonder ervoor dat de
zekerheid van de inkomsten die er Spaarwezen: pensioensparen inkomens gelijker worden
zijn (begroting) Consumptie: koopkracht dalen verdeeld.
Eenvoudig belastingstelsel: in Investeringen: kapitaal- en ➢ Progressieve schalen:
België heel complex ondernemingsvlucht belastingen dragen naar
Snelle inning: de inkomsten Tewerkstelling: hoge draagkracht
moeten zo snel mogelijk werkloosheid = draagkrachtbeginsel
binnenkomen zodat de overheid
niet moet gaan lenen
(voorafbetaling)
Essentiële kenmerken :
➢ verplichte bijdrage
➢ door belastingplichtige
➢ aan belastingheffende overheid/ gemonopoliseerde overheid
➢ financiering van algemene overheidsuitgaven
➢ erkend als belasting: wanneer de Staat zegt dat het een belasting is dan is dit zo
Gevolgen:
➢ belasting is dikwijls beroepskost, maar aftrekbaarheid is afhankelijk van de soort belasting (federaal,
regionaal, …)
➢ dwingend karakter leidt tot sancties -> verplicht om de belasting te betalen
o administratieve sancties: opgelegd door de administratie
o strafrechtelijke sancties: opgelegd door de rechtbank
Una via : je moet 1 weg kiezen ofwel strafrechtelijk ofwel administratief
1.2 RETRIBUTIES
Geen wettelijke definitie ➔ Ingevoerd door wettelijke bepaling (art.173 GW)
Essentiële kenmerken:
➢ Vergoeding
➢ aan optredende overheid/instelling
4
Hoofdstuk 1: Basisbeginselen van het fiscaal recht ................................................................................................ 4
1. Betalingen aan de overheid ............................................................................................................................ 4
1.1 Belastingen ................................................................................................................................................ 4
1.2 Retributies ................................................................................................................................................. 4
1.3 Boetes ....................................................................................................................................................... 5
1.4 Parafiscale heffingen ................................................................................................................................. 5
2. Overzicht van het belastingsysteem in België ................................................................................................. 6
2.1 Directe vs indirecte belastingen ................................................................................................................ 6
2.2 Organisatie en structuur van de fod financien .......................................................................................... 6
3. Grondwettelijke beginselen ............................................................................................................................ 7
3.1 Legaliteitsbeginsel (art.170 GW) ............................................................................................................... 7
3.2 Eenjarigheidsbeginsel (Art.171 GW) ......................................................................................................... 9
3.3 Gelijkheidsbeginsel (art.172 GW) .............................................................................................................. 9
3.4 Monopoliebeginsel (art.173 GW) .............................................................................................................. 9
4. Algemene rechtsbeginselen / Omkaderingsbeginselen ................................................................................ 10
4.1 Non-retroactiviteitsbeginsel ................................................................................................................... 10
4.2 Terriorialiteitsbeginsel ............................................................................................................................ 10
4.3 Non bis idem ........................................................................................................................................... 10
4.4 Het fiscaal recht is van openbare orde.................................................................................................... 10
4.5 Fiscaal recht vs gemeen recht ................................................................................................................. 11
4.6 Beginsel van behoorlijk bestuur .............................................................................................................. 11
Hoofdstuk 2 : Personenbelasting .......................................................................................................................... 12
2.0 Inleiding ....................................................................................................................................................... 12
2.1 Algemene principes ..................................................................................................................................... 13
2.1.1 Bepaling van de belastingplichtige ....................................................................................................... 13
2.1.2 Werking van de personenbelasting...................................................................................................... 13
2.1.3 Inkomstenjaar en aanslagjaar .............................................................................................................. 14
2.1.4 Aangifte indienen ................................................................................................................................. 16
2.1.5 Huwelijk, wettelijk en feitelijk samenwonen ....................................................................................... 17
2.1.6 Inkomsten van minderjarige kinderen ................................................................................................. 17
2.2 Belastingberekening .................................................................................................................................... 18
2.2.1 Schematische voorstelling.................................................................................................................... 18
2.2.2 Progressief en afzonderlijk tarief ......................................................................................................... 19
2.2.3 Soorten fiscale voordelen .................................................................................................................... 20
2.2.4 Schematische voorstelling.................................................................................................................... 21
1
, 2.3 De belastbare inkomsten ............................................................................................................................ 21
2.3.1 De soorten inkomsten .......................................................................................................................... 21
2.3.2 Onroerend inkomen ............................................................................................................................. 21
2.3.3 Roerende inkomsten ............................................................................................................................ 27
2.3.4 Beroepsinkomsten ............................................................................................................................... 29
2.3.5 Diverse inkomsten ................................................................................................................................ 36
2.4 De belastingvrije som .................................................................................................................................. 39
Hoofdstuk 3: Vennootschapsbelasting ................................................................................................................. 44
3.1 Algemene principes ..................................................................................................................................... 44
3.1.1 Bepaling van de belastingplichtige ....................................................................................................... 44
3.1.2 Werking van de vennootschapsbelasting............................................................................................. 45
3.1.3 Boekjaar en aanslagjaar ....................................................................................................................... 46
3.1.4 Invloed van de boekhouding en het boekhoudrecht ........................................................................... 47
3.1.5 Belang van de grootte van de vennootschap ....................................................................................... 48
3.2 Van boekhoudkundig naar fiscaal resultaat ................................................................................................ 49
3.2.1 Belastbare gereserveerde winst........................................................................................................... 49
3.2.2 De liquidatiereserve ............................................................................................................................. 51
3.2.3 Vrijgestelde gereserveerde winst......................................................................................................... 53
3.2.4 Verworpen uitgaven ............................................................................................................................. 53
3.2.5 Uitgekeerde dividenden ....................................................................................................................... 57
3.3 Van fiscaal naar belastbaar resultaat .......................................................................................................... 58
3.3.1 Eerste bewerking: samenstelling fyscaal resultaat .............................................................................. 59
3.3.2 Tweede bewerking: verdeling volgens oorsprong ............................................................................... 59
3.3.3 Derde bewerking: niet-belastbare bestanddelen ................................................................................ 61
3.3.4 Vierde bewerking: aftrek DBI (en VRI) ................................................................................................. 61
3.3.5 Vijfde bewerking: aftrek octrooi-inkomsten ........................................................................................ 62
3.3.6 Zesde bewerking: aftrek innovatie-inkomsten..................................................................................... 63
3.3.7 Zevende bewerking: Investeringsaftrek ............................................................................................... 63
3.3.8 Achtste bewerking: groepsbijdrage ..................................................................................................... 64
3.3.9 Negende bewerking: aftrek risicokapitaal ........................................................................................... 66
3.3.10 Tiende bewerking: overgedragen DBI-aftrek ..................................................................................... 68
3.3.11 Elfde bewerking: overgedragen aftrek voor innovatie-inkomsten .................................................... 68
3.3.12 Twaalfde bewerking: aftrek vorige verliezen ..................................................................................... 68
3.3.13 Dertiende bewerking: overgedragen aftrek voor risicokapitaal (onbeperkt overdraagbaar) ............ 69
3.3.14 Veertiende bewerking: overgedragen aftrek voor risicokapitaal (7jaar overdraagbaar)................... 69
3.4 Tarieven in de vennootschapsbelasting ...................................................................................................... 69
Hoofdstuk 5: Fiscale procedure ............................................................................................................................ 71
2
,5.1 Inleiding ....................................................................................................................................................... 71
5.2 De aangifte .................................................................................................................................................. 71
5.2.1 De aangifteplichtingen ......................................................................................................................... 71
5.2.2 De aangiftetermijnen ........................................................................................................................... 72
5.2.3 Regelmatigheid van de aangifte ........................................................................................................... 72
5.3 Onderzoek en controle................................................................................................................................ 73
5.3.1 Diverse vormen van controle ............................................................................................................... 73
5.3.2 Onderzoekstermijnen........................................................................................................................... 75
5.3.3 Sancties ................................................................................................................................................ 75
5.4 De bewijsmiddelen van de administratie .................................................................................................... 76
5.4.1 Bewijsmiddelen: algemeen .................................................................................................................. 76
5.4.2 Bewijs op grond van vermoedens ........................................................................................................ 77
5.5 De communicatiefase .................................................................................................................................. 78
5.5.1 De gewone procedure .......................................................................................................................... 78
5.5.2 Aanslag van ambtswege ....................................................................................................................... 79
5.6 De aanslag ................................................................................................................................................... 80
5.6.1 Het vestigen van de aanslag ................................................................................................................. 80
5.6.2 De aanslagtermijnen ............................................................................................................................ 80
5.7 De betwisting van de aanslag ...................................................................................................................... 81
5.7.1 Het bezwaar ......................................................................................................................................... 81
5.7.2 Ontheffing van ambtswege .................................................................................................................. 81
5.7.3 Bemiddeling ......................................................................................................................................... 82
5.8 De gerechtelijke procedure ......................................................................................................................... 83
5.8.1 Termijn ................................................................................................................................................. 83
5.8.2 Verloop van de gerechtelijke procedure .............................................................................................. 83
5.8.3 Het vonnis en de beroepsmogelijkheden............................................................................................. 83
5.9 Betaling en invordering ............................................................................................................................... 84
3
, HOOFDSTUK 1: BASISBEGINSELEN VAN HET FISCAAL RECHT
1. BETALINGEN AAN DE OVERHEID
Onderscheid:
➢ Belasting: grondwettelijke beginsels van toepassing
➢ Retributie: geen grondwettelijk beginsel
➢ Boete: rechtstak strafrecht (plicht tot medewerking)
➢ Parafiscale heffing: sociale zekerheidsbijdragen
1.1 BELASTINGEN
Geen wettelijke definitie ➔ Ingevoerd door wettelijke bepaling (art.170 GW)
Definitie opcentiemen: het systeem waarbij de provincie en/of de gemeente een belasting heft bovenop een
andere belasting. Is een percentage op de basisheffing.
De functies van belastingen:
Financiële functie Economische functie Sociale functie
Stabiliteit en beweeglijkheid: een Prijsvorming: hogere prijzen Belastingen zonder ervoor dat de
zekerheid van de inkomsten die er Spaarwezen: pensioensparen inkomens gelijker worden
zijn (begroting) Consumptie: koopkracht dalen verdeeld.
Eenvoudig belastingstelsel: in Investeringen: kapitaal- en ➢ Progressieve schalen:
België heel complex ondernemingsvlucht belastingen dragen naar
Snelle inning: de inkomsten Tewerkstelling: hoge draagkracht
moeten zo snel mogelijk werkloosheid = draagkrachtbeginsel
binnenkomen zodat de overheid
niet moet gaan lenen
(voorafbetaling)
Essentiële kenmerken :
➢ verplichte bijdrage
➢ door belastingplichtige
➢ aan belastingheffende overheid/ gemonopoliseerde overheid
➢ financiering van algemene overheidsuitgaven
➢ erkend als belasting: wanneer de Staat zegt dat het een belasting is dan is dit zo
Gevolgen:
➢ belasting is dikwijls beroepskost, maar aftrekbaarheid is afhankelijk van de soort belasting (federaal,
regionaal, …)
➢ dwingend karakter leidt tot sancties -> verplicht om de belasting te betalen
o administratieve sancties: opgelegd door de administratie
o strafrechtelijke sancties: opgelegd door de rechtbank
Una via : je moet 1 weg kiezen ofwel strafrechtelijk ofwel administratief
1.2 RETRIBUTIES
Geen wettelijke definitie ➔ Ingevoerd door wettelijke bepaling (art.173 GW)
Essentiële kenmerken:
➢ Vergoeding
➢ aan optredende overheid/instelling
4
