Samenvatting taal therapie, deel neurogene communicatiestoornissen, hoorcollege 2 (mevr. Vandenborre)

TT verworven – HC 2
Hoofdstuk 2: behandelvormen bij volwassenen met neurogene communicatiestoornissen
Communicatie:
 Tweeledig doel: transactie en interactie
o Transactie = uitwisselen van informatie
o Interactie = vervullen vd sociale noden
 Aanpakken in persoonlijk relevante en natuurlijke contexten
o Functionele therapie: vb. oefenen met persoon om opnieuw te kunnen
telefoneren
o Stoornisgerichte therapie: vb. bepaalde woorden oefenen met persoon die die
exacte woorden nodig heeft om terug als automecanicien aan de slag te gaan
 Is dynamisch, flexibel en multidimensioneel
 Is samenwerken
o Gesprekspartners helpen elkaar om met zo min mogelijk inspanning tot
begrijpen te komen

Communicatie vanuit therapeutische/coachende bril:
 Denk bewust na over focus
 Kies voor positieve benadering
o Niet focussen op stoornis  werkt frustratie in de hand
 Vertrek vanuit perspectief vd persoon met de communicatiestoornis (client-centered)
 Gebruik kwalitatieve en kwantitatieve maten

Stoornisgerichte therapie  focus op taalstoornis
 Vb: verbeteren vd woordvinding
Functionele therapie  focus op hoe omgaan met taalstoornis
 Vb: leren geven van een omschrijving als men het woord niet vindt

1. Stoornisgericht, cognitief-linguïstisch behandelen (CLT)
Bottom-up aanpak = stoornisgerichte therapie
 Adhv stoornisgerichte test beeld krijgen vd onderliggende taalstoornis => koppelen
aan taalverwerkingsmodel => stoornisgerichte of cognitief-linguïstische invalshoek
voor de therapie
 Doel: aangetaste linguïstische functies (semantiek, fonologie, syntaxis en morfologie)
zoveel mogelijk herstellen
o Vb: semantische stoornis: focus op conceptualisatie (voorstelbaarheid is
beïnvloedende linguïstische parameter)
o Vb: stoornis thv lexicon: werken op woordbeelden (woordfrequentie en
verwervingsleeftijd zijn beïnvloedende linguïstische parameters)

, TT verworven – HC 2




 Semantiek
o Non-verbale taken
 Associëren, categoriseren, deel/geheel, … met prenten
o Odd-one-out taken
 Appel, peer, kruk, banaan (HF-woorden met ongerelateerde afleider)
 Conversatie, twist, discussie, onenigheid (LF-woorden met gerelateerde
afleider)
o Zinsbeoordelingen
 De kat danst de boterbloem.
 De scheidsrechter kijkt woedend naar de lallende supporters.
 Het douchegordijn wordt opgedronken door de hond.
 Fonologie
o Begripstaken
 Lexicale decisie-taken
 Wafel – felwa
 Pupolier – populier – popupier
 Rijmbeoordelingen
 Water – kater
 Korenveld – beneveld / week – cake
o Productietaken
 Woorden met C-clusters lezen, nazeggen
 Plan, stok, fles  spiksplinternieuwe spijkerbroek
 Anagrammen oplossen
 Ter bo  ren kla te de len val wa ter
 Rijmwoorden bedenken
 Peer, zeer, meer, beer  kwaliteit, diversiteit, kwantiteit
 Woordvinding
o Woordvinding
 Synoniemen, antoniemen geven
 Woordvinding adhv concepten/omschrjiving
 Vb: geel, zuur stuk fruit  zwart-witte beer die bamboe eet
o Woordvlotheid
 Semantisch: noem zoveel mogelijk voorbeelden van bepaalde categorie
 Vb: dieren, fruit, beroepen
 Fonologisch: noem zoveel mogelijk voorbeelden met bepaalde klank
 Vb: s, t, a
 Alternerend (vb: woordenslang)