METHODISCH HANDELEN
HOOFDSTUK 1: LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE: CLIËNTGERICHTE TOEGEPASTE
GEDRACHTSWETENSCHAPPEN
ICD-model International Classification of Diseases vormt internationale standaard voor
rapportering over zieken en gezondheidscondities in diagnostiek behandeling
en research;
Normaal Bepaald door waardeoordelen van persoonlijke, sociaal-culturele en ethische
aard
Biopsychosociaal Samenspel biologische, persoonlijke en sociale factoren, aangepast aan het
model individu
ICF-model Concreet holistische en multifactorieel werkmodel voor ziekte en gezondheid
(International dat een gemeenschappelijke taal en denkkader verschaft. 1 verandering heeft
Classification of weerslag op alle andere. Klemtoon ligt op behoud/verbeteren levenskwaliteit
Functioning)
Biomedisch Sociaal
Afwijkend gedrag = Onvermogen en gevoel
signaal onderliggende =focus behandeling
oorzaak
Normaal = statistisch Normaal is relatief
Afwijkend = statistisch Problematisch = individu
ervaart last
Nadruk normaliseren Nadruk sociale omgeving
en rechten individu
Causaal predicatief Dynamisch, complex
Patiënt Cliënt
Biopsychosociaal model in LA
Doel: Optimaliseren functioneren en levenskwaliteit. De therapeut werkt met de unieke fysieke,
psychologische en omgevingsfactoren van de cliënt. Door echt naar deze 3 componenten te peilen
met de intentie er rekening mee te houden, leidt tot meer cliëntgerichte zorg
Belangrijk voor het bepalen van het niveau van functioneren van de cliënt en analyseren van
problemen en mogelijkheden, selectie doelstellingen en beoordeling effecten therapie
INÉS SOBRY 1
, METHODISCH HANDELEN
Gevolgen ICF-model
Diagnostiek Therapie
Uitgebreide probleeminventarisatie Statistisch gemiddelde (norm) is ruwe leidraad
(en baseline)
Niet alleen stoorniskenmerken Niet alleen stoornisgericht
Meten behandeleffect op een voor de cliënt Leidraad bij bepaling behandeldoelen
relevante manier
Positief inwerkende elementen in kaart Hulpmiddel bij keuze interventies
Richt zich op het maximaal voorkomen of terugdringen beperkingen, herstellen of vergroten van
de sociale, schoolse en relationele participatie en op het optimaliseren van externe en persoonlijke
beïnvloedende factoren
Jargon
Zorgverstrekkergericht Traditioneel rollenpatroon waarbij de arts de leiding neemt over de
e zorg zorg. Komt deels door kennis – en machtsonevenwicht. Ze missen vaak
de vaardigheden om cliënten te stimuleren actiever te betrekken bij de
behandeling en andersom.
Cliëntgerichte zorg Een biopsychosociale benadering die erop gericht is zorg te verstrekken
die respectvol, geïndividualiseerd en empowerend is. Ze impliceert
individuele participatie cliënt en is gebouwd op wederzijds vertrouwen,
sensitiviteit, empathie en gedeelde kennis
Bouwstenen cliëntgerichte zorg
Biopsychosociaal Holistische kijk
perspectief Focussen op mogelijkheden en sterktes
Cliënt als mens Het gaat om impact en persoonlijke betekenis
Person-centered care
Gedeelde bevoegdheid en Informatie-uitwisseling
verantwoordelijkheid Gezamenlijke besluitvorming
Ontwikkeling goede Invloed op mate waarin cliënt zichzelf emotioneel ondersteunt
therapeut-cliëntrelatie vindt, zelf inzicht verwerft, vertrouwt op therapie en kans
overeenkomst
Open communicatie, persoonlijke en therapeutische expertise,
geschikte vaardigheden en kennis therapeut
Zorgverstrekker als persoon Subjectiviteit zorgverstrekker heeft invloed op behandeleffect
Contextuele elementen Toegankelijkheid noodzakelijke zorg
Beschikbare tijd en uitrusting
Spanningsveld cliëntgerichte en stoornisgerichte benadering
Waarom cliëntgerichte zorg en EBP niet met elkaar in tegenstrijd zijn
EBP vereist ook dat de zorgverstrekker in wetenschappelijk bewijsmateriaal zoekt naar informatie
die resulteert in therapeutische keuzes die zo nauw mogelijk aansluiten bij noden cliënt
INÉS SOBRY 2
, METHODISCH HANDELEN
Gevolgen cliëntgerichte zorg
Vergroot kennis en inzicht van cliënten in hun stoornis en gezondheid bevorderend gedrag
Verhoogt kans dat zorg aansluit bij leefwereld patiënt
Cliënten en zorgverstrekkers tevredener
Meer overeenstemming cliënten en zorgverstrekkers
Grotere kosteneffectiviteit van de zorg
Verhoogde levenskwaliteit
Jargon
Veerkracht Een combinatie van het vermogen van individuen om, geconfronteerd met
ernstige problemen, voor hun persoonlijk welzijn bij zichzelf de nodige
psychologische, sociale, culturele en fysieke krachtbronnen aan te boren, en hun
capaciteit om individueel en collectief te ijveren opdat dergelijke krachtbronnen
vanuit de gemeenschap worden ondersteund. (bij assessment al onderzoeken)
Empowermen Een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen
t greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving, en dit via het verwerven van
controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van
participatie. (Dialoog, health literacy, actieve participatie cliënt)
Onderlinge samenhang cliëntgerichte zorg, empowerment en veerkracht
Cliëntgerichte zorg stimuleert zelfregulatie, veerkracht, autonomie empowerment
Cliëntgerichte zorg en en cliëntempowerment hebben overlappende principes. Gevolgen c.z.
spelen zich ruimer af dan binnen zorg, net zoals de veerkracht
1.2. Systematische gedragsverandering als overkoepelende methodiek
Gedrag Innerlijke (coverte gedragingen) en uiterlijke activiteiten. Een complexe interactie tussen
organisme en zijn omgeving
Waarom dienen LA experten te zijn in gedragsmodificatie?
De essentie van hun rol in het gehele hulpverleningsproces is het aanleren, afleren, uitlokken en
trainen van communicatief gedrag (vaardigheden, emoties, cognitie). Ze gebruiken hierbij gedrag
modificerende technieken. Wijziging vindt plaats door leren
Wat leert de cliënt
Kennis en inzichten Leren over situaties waarin stoornis problemen veroorzaakt
en over eigen vermogen dit op te lossen
Omgaan met negatieve emoties Ondersteund in zoektocht naar emotioneel welbevinden
Vaardigheden Bijv. hoe spellingsregels toepassen, hoe anderen informeren
over hun probleem, trainen stemgebruik, etc…
Input en output
Bij sommige behandelingen moet de input van informatie worden aangepast.
Voorbeeld: Kind met gehoorstoornis leert discrimineren tussen geluiden of spraakstimuli. Nadruk
ligt dus op het waarnemen van en wijs raken uit binnenkomende informatie
Output is vereist om aangeleerd gedrag te evalueren performantie-index
INÉS SOBRY 3
, METHODISCH HANDELEN
1.3 Logopedie en audiologie als toegepaste gedragswetenschappen
Waarom LA toegepaste gedragswetenschappen zijn
Empirische cyclus beschrijven en uitleggen hoe het therapeutisch proces in LA daar in wezen van
toepassing zijn
1.4. Stroomdiagram van het audiologisch- en logopedisch-therapeutisch proces
THERAPEUTISCHE
RELATIEVORMING
BLAUWDRUK THERAPEUTISCH
PROCES
INÉS SOBRY 4
HOOFDSTUK 1: LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE: CLIËNTGERICHTE TOEGEPASTE
GEDRACHTSWETENSCHAPPEN
ICD-model International Classification of Diseases vormt internationale standaard voor
rapportering over zieken en gezondheidscondities in diagnostiek behandeling
en research;
Normaal Bepaald door waardeoordelen van persoonlijke, sociaal-culturele en ethische
aard
Biopsychosociaal Samenspel biologische, persoonlijke en sociale factoren, aangepast aan het
model individu
ICF-model Concreet holistische en multifactorieel werkmodel voor ziekte en gezondheid
(International dat een gemeenschappelijke taal en denkkader verschaft. 1 verandering heeft
Classification of weerslag op alle andere. Klemtoon ligt op behoud/verbeteren levenskwaliteit
Functioning)
Biomedisch Sociaal
Afwijkend gedrag = Onvermogen en gevoel
signaal onderliggende =focus behandeling
oorzaak
Normaal = statistisch Normaal is relatief
Afwijkend = statistisch Problematisch = individu
ervaart last
Nadruk normaliseren Nadruk sociale omgeving
en rechten individu
Causaal predicatief Dynamisch, complex
Patiënt Cliënt
Biopsychosociaal model in LA
Doel: Optimaliseren functioneren en levenskwaliteit. De therapeut werkt met de unieke fysieke,
psychologische en omgevingsfactoren van de cliënt. Door echt naar deze 3 componenten te peilen
met de intentie er rekening mee te houden, leidt tot meer cliëntgerichte zorg
Belangrijk voor het bepalen van het niveau van functioneren van de cliënt en analyseren van
problemen en mogelijkheden, selectie doelstellingen en beoordeling effecten therapie
INÉS SOBRY 1
, METHODISCH HANDELEN
Gevolgen ICF-model
Diagnostiek Therapie
Uitgebreide probleeminventarisatie Statistisch gemiddelde (norm) is ruwe leidraad
(en baseline)
Niet alleen stoorniskenmerken Niet alleen stoornisgericht
Meten behandeleffect op een voor de cliënt Leidraad bij bepaling behandeldoelen
relevante manier
Positief inwerkende elementen in kaart Hulpmiddel bij keuze interventies
Richt zich op het maximaal voorkomen of terugdringen beperkingen, herstellen of vergroten van
de sociale, schoolse en relationele participatie en op het optimaliseren van externe en persoonlijke
beïnvloedende factoren
Jargon
Zorgverstrekkergericht Traditioneel rollenpatroon waarbij de arts de leiding neemt over de
e zorg zorg. Komt deels door kennis – en machtsonevenwicht. Ze missen vaak
de vaardigheden om cliënten te stimuleren actiever te betrekken bij de
behandeling en andersom.
Cliëntgerichte zorg Een biopsychosociale benadering die erop gericht is zorg te verstrekken
die respectvol, geïndividualiseerd en empowerend is. Ze impliceert
individuele participatie cliënt en is gebouwd op wederzijds vertrouwen,
sensitiviteit, empathie en gedeelde kennis
Bouwstenen cliëntgerichte zorg
Biopsychosociaal Holistische kijk
perspectief Focussen op mogelijkheden en sterktes
Cliënt als mens Het gaat om impact en persoonlijke betekenis
Person-centered care
Gedeelde bevoegdheid en Informatie-uitwisseling
verantwoordelijkheid Gezamenlijke besluitvorming
Ontwikkeling goede Invloed op mate waarin cliënt zichzelf emotioneel ondersteunt
therapeut-cliëntrelatie vindt, zelf inzicht verwerft, vertrouwt op therapie en kans
overeenkomst
Open communicatie, persoonlijke en therapeutische expertise,
geschikte vaardigheden en kennis therapeut
Zorgverstrekker als persoon Subjectiviteit zorgverstrekker heeft invloed op behandeleffect
Contextuele elementen Toegankelijkheid noodzakelijke zorg
Beschikbare tijd en uitrusting
Spanningsveld cliëntgerichte en stoornisgerichte benadering
Waarom cliëntgerichte zorg en EBP niet met elkaar in tegenstrijd zijn
EBP vereist ook dat de zorgverstrekker in wetenschappelijk bewijsmateriaal zoekt naar informatie
die resulteert in therapeutische keuzes die zo nauw mogelijk aansluiten bij noden cliënt
INÉS SOBRY 2
, METHODISCH HANDELEN
Gevolgen cliëntgerichte zorg
Vergroot kennis en inzicht van cliënten in hun stoornis en gezondheid bevorderend gedrag
Verhoogt kans dat zorg aansluit bij leefwereld patiënt
Cliënten en zorgverstrekkers tevredener
Meer overeenstemming cliënten en zorgverstrekkers
Grotere kosteneffectiviteit van de zorg
Verhoogde levenskwaliteit
Jargon
Veerkracht Een combinatie van het vermogen van individuen om, geconfronteerd met
ernstige problemen, voor hun persoonlijk welzijn bij zichzelf de nodige
psychologische, sociale, culturele en fysieke krachtbronnen aan te boren, en hun
capaciteit om individueel en collectief te ijveren opdat dergelijke krachtbronnen
vanuit de gemeenschap worden ondersteund. (bij assessment al onderzoeken)
Empowermen Een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen
t greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving, en dit via het verwerven van
controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van
participatie. (Dialoog, health literacy, actieve participatie cliënt)
Onderlinge samenhang cliëntgerichte zorg, empowerment en veerkracht
Cliëntgerichte zorg stimuleert zelfregulatie, veerkracht, autonomie empowerment
Cliëntgerichte zorg en en cliëntempowerment hebben overlappende principes. Gevolgen c.z.
spelen zich ruimer af dan binnen zorg, net zoals de veerkracht
1.2. Systematische gedragsverandering als overkoepelende methodiek
Gedrag Innerlijke (coverte gedragingen) en uiterlijke activiteiten. Een complexe interactie tussen
organisme en zijn omgeving
Waarom dienen LA experten te zijn in gedragsmodificatie?
De essentie van hun rol in het gehele hulpverleningsproces is het aanleren, afleren, uitlokken en
trainen van communicatief gedrag (vaardigheden, emoties, cognitie). Ze gebruiken hierbij gedrag
modificerende technieken. Wijziging vindt plaats door leren
Wat leert de cliënt
Kennis en inzichten Leren over situaties waarin stoornis problemen veroorzaakt
en over eigen vermogen dit op te lossen
Omgaan met negatieve emoties Ondersteund in zoektocht naar emotioneel welbevinden
Vaardigheden Bijv. hoe spellingsregels toepassen, hoe anderen informeren
over hun probleem, trainen stemgebruik, etc…
Input en output
Bij sommige behandelingen moet de input van informatie worden aangepast.
Voorbeeld: Kind met gehoorstoornis leert discrimineren tussen geluiden of spraakstimuli. Nadruk
ligt dus op het waarnemen van en wijs raken uit binnenkomende informatie
Output is vereist om aangeleerd gedrag te evalueren performantie-index
INÉS SOBRY 3
, METHODISCH HANDELEN
1.3 Logopedie en audiologie als toegepaste gedragswetenschappen
Waarom LA toegepaste gedragswetenschappen zijn
Empirische cyclus beschrijven en uitleggen hoe het therapeutisch proces in LA daar in wezen van
toepassing zijn
1.4. Stroomdiagram van het audiologisch- en logopedisch-therapeutisch proces
THERAPEUTISCHE
RELATIEVORMING
BLAUWDRUK THERAPEUTISCH
PROCES
INÉS SOBRY 4
