Gynaecologie en Urologie Arne Michiels 2020-2021
Gynaecologie en Urologie: Deel professor Tassenoy
Afkortingen
Afw = afwijking/afwijkend
+gew / - gew = gewichtstoename/afname
Bew = bewegingen
O = oorzaak, S = symptomen, D = Diagnose, B = behandeling
ZS = zwangerschap
Mm = spieren
OB= onderbeen, BB = bovenbeen
BBS= bekkenbodemspieren
AH = ademhaling
Deel 1: Gynaecologie
H2: Fysiologische veranderingen tijdens zwangerschap
Perinatale kine
- Prenataal:
o Info zwangerschap en bevalling
o BBS
o Ademhaling
o Rugproblematiek
o Papa
- Postnataal
o Algemene conditie
o Algemene spierversterking, specifiek aandacht voor BBS en spieren rond de
bekkengordel (stabiliserende spieren, buikspieren)
De normale zwangerschap
Terminologie:
Zwangerschapsduur
- Gemiddeld 40weken
Ontwikkeling baby
- Blastogenese
- Embryogenese (3e -> 10ew)
- Foetale periode
1
,Gynaecologie en Urologie Arne Michiels 2020-2021
Vliezen
- Binnenzijde: amnion
- Buitenzijde: chorion
Placenta
- Transport O2, CO2
- Barriere schadelijke stoffen
- Immunologische functie
o Foetus neemt moederlijke IgG op en verwerft afweer tegen ziektes
o Bescherming foetus tegen het afweermechanisme van de moeder
- Hormoonsynthese
o Progesteron
o Oestrogeen
o Humaan placentair lactogeen hormoon
o Humaan choriongonadotrofine (HCG)
Navelstreng
- V. Umbilicalis en 2 Aa. Umbilicales
Vruchtwater
o Begin : Heldergeel
o Nadien : Wit
o Postterm : Kleurloos
- Functie :
o Voorkomen vergroeiing van embryo en foetus met omringende weefsels
o Ademhalingsbewegingen en uitwisselen longvocht
o Beweging
o Drinken
o Mechanisch: gelijkmatige drukverplaatsing bij uteruscontracties ◦
o Bevorderen van de ontsluiting van de cervix
2
,Gynaecologie en Urologie Arne Michiels 2020-2021
Fysiologische veranderingen
Geslachtsorganen
- Uterus
o 10cm -> 30cm
o Hyperplasie, hypertrofie, structurele veranderingen
- Vagina en Vulva
o + epitheeldikte en slijmsecretie
varices en hemorroiden
Bloedstroom en samenstelling
- Bloedvoorziening: utero-placentaire circulatie
- ++ Hartminuutvolume: (30-40%), ++ hartfrequentie, + slagvolume
- Arteriële bloeddruk
o Systolische BD: =
o Diastolische BD: eerst daling, dan normalisatie
Vena cava syndroom: compressie V. Cava inferior/Vv Iliacae/aorta door uterus ->
onvoldoende veneuze terugvloei naar rechter atrium -> daling BD en HMV
o S: vasovagale collaps met bleekheid, hypotensie en trage HF
- Veneuze bloeddruk
o Armen =
o Benen +
Mechanische druk
Hemodynamische obstructie
orthostatisch oedeem
- Bloed
o plasma: + 40-50%
o erytrocyten: + 18%
Nieren en urinewegen
- Nieren: groter en zwaarder tgv hyperaemie
- Nierbekkens en ureters: wijder
Laatste trimester: uterus duwt blaas uit het kleine bekken met strekking van
blaashals/bodem -> urine incontinentie, urinereflux of urineretentie -> urineweginfecties
Spijsvertering en stofwisseling
- Eetgewoonten:
o + eetlust
- Maag-darmkanaal
Vertraagde motiliteit + verhoogde absorptie van water en electrolyten -> obstipatie
Oesofagale sfincter is minder gevoelig voor prikkels -> zure brandingen
- +gew
Longen en ademhaling
- Daling totale longcap en residueel volume
- fysiologische hyperventilatie
3
, Gynaecologie en Urologie Arne Michiels 2020-2021
- daling alveolaire en arteriële pCO2
Bewegingsapparaat
- + calciumabsorptie
- Toename lumbale lordose -> rugklachten
- Bekkeninstabilliteit
S: pijn in (supra)pubische, sacroiliacale regio, lage rugpijn, lies mediale zijde van de
dij Startpijn, vermoeidheid, langdurig in dezelfde houding zitten
Huid en mammae
- Striae gravidarum thv buik, borsten, bovenbenen door snelle uitrekking van huid en
bindweefselveranderingen
Endocriene systeem
- Schildklier
o + thyroxine
- Bijnier
o + aldosteron en cortisol
- Hypofyse – Hypothalamus
o + oxytocine en vasopressine
o - LH en FSH
- Pancreas
o Verandering koolhydratenstofwisseling -> meer glucose voor foetus
H3 Afwijkingen tijdens de zwangerschap
Abnormale zwangerschapsduur
Abortus/miskraam (<22w ZS)
- Spontaan
o 1e 16w
o S: Krampachtige pijn, bloedverlies
- Missed abortion
o Embryo afgestorven
- Habituele abortus
o 3 spontane op rij
Preterme bevalling (<37w)
- O:
o Congenitale afw uterus
o Breken vliezen
o Cervixinsufficiëntie
o Infectieziekten
o Aandoeningen placenta
o Ziekten moeder (koorts)
o Hypertensie, pre-eclampsie
4
Gynaecologie en Urologie: Deel professor Tassenoy
Afkortingen
Afw = afwijking/afwijkend
+gew / - gew = gewichtstoename/afname
Bew = bewegingen
O = oorzaak, S = symptomen, D = Diagnose, B = behandeling
ZS = zwangerschap
Mm = spieren
OB= onderbeen, BB = bovenbeen
BBS= bekkenbodemspieren
AH = ademhaling
Deel 1: Gynaecologie
H2: Fysiologische veranderingen tijdens zwangerschap
Perinatale kine
- Prenataal:
o Info zwangerschap en bevalling
o BBS
o Ademhaling
o Rugproblematiek
o Papa
- Postnataal
o Algemene conditie
o Algemene spierversterking, specifiek aandacht voor BBS en spieren rond de
bekkengordel (stabiliserende spieren, buikspieren)
De normale zwangerschap
Terminologie:
Zwangerschapsduur
- Gemiddeld 40weken
Ontwikkeling baby
- Blastogenese
- Embryogenese (3e -> 10ew)
- Foetale periode
1
,Gynaecologie en Urologie Arne Michiels 2020-2021
Vliezen
- Binnenzijde: amnion
- Buitenzijde: chorion
Placenta
- Transport O2, CO2
- Barriere schadelijke stoffen
- Immunologische functie
o Foetus neemt moederlijke IgG op en verwerft afweer tegen ziektes
o Bescherming foetus tegen het afweermechanisme van de moeder
- Hormoonsynthese
o Progesteron
o Oestrogeen
o Humaan placentair lactogeen hormoon
o Humaan choriongonadotrofine (HCG)
Navelstreng
- V. Umbilicalis en 2 Aa. Umbilicales
Vruchtwater
o Begin : Heldergeel
o Nadien : Wit
o Postterm : Kleurloos
- Functie :
o Voorkomen vergroeiing van embryo en foetus met omringende weefsels
o Ademhalingsbewegingen en uitwisselen longvocht
o Beweging
o Drinken
o Mechanisch: gelijkmatige drukverplaatsing bij uteruscontracties ◦
o Bevorderen van de ontsluiting van de cervix
2
,Gynaecologie en Urologie Arne Michiels 2020-2021
Fysiologische veranderingen
Geslachtsorganen
- Uterus
o 10cm -> 30cm
o Hyperplasie, hypertrofie, structurele veranderingen
- Vagina en Vulva
o + epitheeldikte en slijmsecretie
varices en hemorroiden
Bloedstroom en samenstelling
- Bloedvoorziening: utero-placentaire circulatie
- ++ Hartminuutvolume: (30-40%), ++ hartfrequentie, + slagvolume
- Arteriële bloeddruk
o Systolische BD: =
o Diastolische BD: eerst daling, dan normalisatie
Vena cava syndroom: compressie V. Cava inferior/Vv Iliacae/aorta door uterus ->
onvoldoende veneuze terugvloei naar rechter atrium -> daling BD en HMV
o S: vasovagale collaps met bleekheid, hypotensie en trage HF
- Veneuze bloeddruk
o Armen =
o Benen +
Mechanische druk
Hemodynamische obstructie
orthostatisch oedeem
- Bloed
o plasma: + 40-50%
o erytrocyten: + 18%
Nieren en urinewegen
- Nieren: groter en zwaarder tgv hyperaemie
- Nierbekkens en ureters: wijder
Laatste trimester: uterus duwt blaas uit het kleine bekken met strekking van
blaashals/bodem -> urine incontinentie, urinereflux of urineretentie -> urineweginfecties
Spijsvertering en stofwisseling
- Eetgewoonten:
o + eetlust
- Maag-darmkanaal
Vertraagde motiliteit + verhoogde absorptie van water en electrolyten -> obstipatie
Oesofagale sfincter is minder gevoelig voor prikkels -> zure brandingen
- +gew
Longen en ademhaling
- Daling totale longcap en residueel volume
- fysiologische hyperventilatie
3
, Gynaecologie en Urologie Arne Michiels 2020-2021
- daling alveolaire en arteriële pCO2
Bewegingsapparaat
- + calciumabsorptie
- Toename lumbale lordose -> rugklachten
- Bekkeninstabilliteit
S: pijn in (supra)pubische, sacroiliacale regio, lage rugpijn, lies mediale zijde van de
dij Startpijn, vermoeidheid, langdurig in dezelfde houding zitten
Huid en mammae
- Striae gravidarum thv buik, borsten, bovenbenen door snelle uitrekking van huid en
bindweefselveranderingen
Endocriene systeem
- Schildklier
o + thyroxine
- Bijnier
o + aldosteron en cortisol
- Hypofyse – Hypothalamus
o + oxytocine en vasopressine
o - LH en FSH
- Pancreas
o Verandering koolhydratenstofwisseling -> meer glucose voor foetus
H3 Afwijkingen tijdens de zwangerschap
Abnormale zwangerschapsduur
Abortus/miskraam (<22w ZS)
- Spontaan
o 1e 16w
o S: Krampachtige pijn, bloedverlies
- Missed abortion
o Embryo afgestorven
- Habituele abortus
o 3 spontane op rij
Preterme bevalling (<37w)
- O:
o Congenitale afw uterus
o Breken vliezen
o Cervixinsufficiëntie
o Infectieziekten
o Aandoeningen placenta
o Ziekten moeder (koorts)
o Hypertensie, pre-eclampsie
4
