DEEL 1 – GLOBALISERING, SYSTEEMDENKEN EN
TOEKOMSTDENKEN
1 WAT IS GLOBALISERING?
= de ontwikkeling naar wereldwijde onderlinge afhankelijkheid van mensen en groeperingen. Steeds nauwer wordende
economische, politieke, culturele en ecologische banden op wereldschaal, maken de huidige grenzen van landen in zeker zin
irrelevant.
à dit leidt ertoe dat lokale gebeurtenissen kunnen beïnvloed worden door dingen die duizenden km verder plaatsvinden en
omgekeerd: wat lokaalgebeurt kan een impact hebben veel verder.
Lokaal à globaal bv: corona
Globaal à lokaal bv: McDonalds
2 4 DIMENSIES VAN GLOBALISERING
De werking hiervan is een interactief geheel, m.a.w. dat er linken zijn tussen deze verschillende domeinen.
2.1 ECONOMISCHE DIMENSIE
= de toename van en het intensiever worden van economische banden over de hele wereld à via digitale media lopende
kapitaalstromen hebben de handeling goederen en diensten gestimuleerd.
• Bedrijven hebben vestigingen in verschillende landen.
• Producten worden in meerdere landen verwerkt tot afgewerkt product.
• Multinationale bedrijven (= multinationals)
o Hebben die productie-eenheden verspreid over de wereld.
o Bedrijven kiezen de locaties waarbij hun winst het grootste kan zijn à lonen, invloed vakbonden,
milieuwetgeving, belastingen, beschikbare grondstoffen, nabijheid afzetmarkten...
• Internationale instellingen (IMF,OESO) en landen groeperen zich in regionale handelssystemen (APEC en Europese unie)
o Globalisering van financiële markt (beurzen, muntspeculatie...)
o Globalisering van bedrijven (multinationals...)
o Globalisering van de wereldhandel (WTO...)
WIV 2022-2023 1
, 2.2 POLITIEKE DIMENSIE
= wereldwijde intensivering en expansie van onderlinge politieke relaties.
Vroeger:
• Politieke verschillen steeds georganiseerd langs territoriale lijnen à hun idee hoort bij een bepaald natiestaat thuis
• Onderscheid tussen “binnenland” en “buitenland”, gebaseerd op “wij” (=natie) en “zij”à geeft gevoel van veiligheid,
veelal ook van superioriteit à soms ook verder dan superioriteit, oorlog is gevoerd vanuit dit superieure “wij-gevoel”
Nu:
• Oude territoriale grenzen vervagen gedeeltelijk door globalisering
• Natiestaat is niet de enige plek meer waar mensen thuishoren (Bv: Belgie valt oner de EU en is lid van versch
internationale organisaties (VN, NAVO, WHO en OESO))
• België kan hierdoor niet om het even welke beslissing maken, rekening houden met wetten en regels van bv de EU à
enerzijds kunnen we ons beklagen omdat we een deel van onze onafhankelijkheid verliezen; langs de andere kant blij
zijn dat een groep landen ervoor kiest om samen te werken en elkaar steunt bij problemen
Waar deze processen van politieke globalisering in 1ste fase mss tot minder nationalisme leidden, stellen we via recente
gebeurtenissen vast dat er tegenwoordig geen tendens is naar minder maar naar méér nationalisme.
Keuze voor of tegen globalisering is moeilijk à verschillende thema’s die de bevoegdheden vna de natiestaten overstijgen:
à heel wat dingen hebben invloed op natiestaten
Voor natiestaat niet meer mogelijk om niet samen te werken in suptranationale
instellingen. (bv: belgie: Schengen-zone = niet zelf grenzen bewaken, Interpol =
gevangenen over hele wereld gezocht, samenwerken van Europese landen binnen
ESA = niet elk land eigen satellieten...)
Een nationale overheid is duidelijk niet in staat om los van andere overheden te
regeren. De ene keer vloet me daarop, de andere keer is men net dankbaar.
2.3 CULTURELE DIMENSIE
= toont zich in de diffusie van cultuurelementen over de hele wereld.
• Oorzaken: toerisme, handel, migratie en moderne informatietechnologie maken dat dit proces vandaag sneller en
breder verloopt
• Voordelen (emancipatie van vrouwen bevorderen) en nadelen (toenemend gebruik van partydrugs)
• Tendensen:
o Homogenisering van culturen: winkelstraat in Gent verschilt niet veel meer dan winkelstraat in Barcelona, met
Netflix kijken we naar series die anders niet uit hun landen geraken à talige diversiteit neemt af à meer dan
80% van de content op internet is Engels
o Nieuw leven in lokale culturele niche à toenemende populariteit bij volkdansen, West-Vlaamse zangers, zelf
naaien, chefs die koken met lokale producten...
o Mengvormen/heterogenisering: globale tendensen zorgen voor een aanpassing van de lokale gewoonen en
gebruiken en leiden tot mengvormen tss het globale en lokale à toenemend gebruik van couscous in onze
gerechten, Halloween
WIV 2022-2023 2
TOEKOMSTDENKEN
1 WAT IS GLOBALISERING?
= de ontwikkeling naar wereldwijde onderlinge afhankelijkheid van mensen en groeperingen. Steeds nauwer wordende
economische, politieke, culturele en ecologische banden op wereldschaal, maken de huidige grenzen van landen in zeker zin
irrelevant.
à dit leidt ertoe dat lokale gebeurtenissen kunnen beïnvloed worden door dingen die duizenden km verder plaatsvinden en
omgekeerd: wat lokaalgebeurt kan een impact hebben veel verder.
Lokaal à globaal bv: corona
Globaal à lokaal bv: McDonalds
2 4 DIMENSIES VAN GLOBALISERING
De werking hiervan is een interactief geheel, m.a.w. dat er linken zijn tussen deze verschillende domeinen.
2.1 ECONOMISCHE DIMENSIE
= de toename van en het intensiever worden van economische banden over de hele wereld à via digitale media lopende
kapitaalstromen hebben de handeling goederen en diensten gestimuleerd.
• Bedrijven hebben vestigingen in verschillende landen.
• Producten worden in meerdere landen verwerkt tot afgewerkt product.
• Multinationale bedrijven (= multinationals)
o Hebben die productie-eenheden verspreid over de wereld.
o Bedrijven kiezen de locaties waarbij hun winst het grootste kan zijn à lonen, invloed vakbonden,
milieuwetgeving, belastingen, beschikbare grondstoffen, nabijheid afzetmarkten...
• Internationale instellingen (IMF,OESO) en landen groeperen zich in regionale handelssystemen (APEC en Europese unie)
o Globalisering van financiële markt (beurzen, muntspeculatie...)
o Globalisering van bedrijven (multinationals...)
o Globalisering van de wereldhandel (WTO...)
WIV 2022-2023 1
, 2.2 POLITIEKE DIMENSIE
= wereldwijde intensivering en expansie van onderlinge politieke relaties.
Vroeger:
• Politieke verschillen steeds georganiseerd langs territoriale lijnen à hun idee hoort bij een bepaald natiestaat thuis
• Onderscheid tussen “binnenland” en “buitenland”, gebaseerd op “wij” (=natie) en “zij”à geeft gevoel van veiligheid,
veelal ook van superioriteit à soms ook verder dan superioriteit, oorlog is gevoerd vanuit dit superieure “wij-gevoel”
Nu:
• Oude territoriale grenzen vervagen gedeeltelijk door globalisering
• Natiestaat is niet de enige plek meer waar mensen thuishoren (Bv: Belgie valt oner de EU en is lid van versch
internationale organisaties (VN, NAVO, WHO en OESO))
• België kan hierdoor niet om het even welke beslissing maken, rekening houden met wetten en regels van bv de EU à
enerzijds kunnen we ons beklagen omdat we een deel van onze onafhankelijkheid verliezen; langs de andere kant blij
zijn dat een groep landen ervoor kiest om samen te werken en elkaar steunt bij problemen
Waar deze processen van politieke globalisering in 1ste fase mss tot minder nationalisme leidden, stellen we via recente
gebeurtenissen vast dat er tegenwoordig geen tendens is naar minder maar naar méér nationalisme.
Keuze voor of tegen globalisering is moeilijk à verschillende thema’s die de bevoegdheden vna de natiestaten overstijgen:
à heel wat dingen hebben invloed op natiestaten
Voor natiestaat niet meer mogelijk om niet samen te werken in suptranationale
instellingen. (bv: belgie: Schengen-zone = niet zelf grenzen bewaken, Interpol =
gevangenen over hele wereld gezocht, samenwerken van Europese landen binnen
ESA = niet elk land eigen satellieten...)
Een nationale overheid is duidelijk niet in staat om los van andere overheden te
regeren. De ene keer vloet me daarop, de andere keer is men net dankbaar.
2.3 CULTURELE DIMENSIE
= toont zich in de diffusie van cultuurelementen over de hele wereld.
• Oorzaken: toerisme, handel, migratie en moderne informatietechnologie maken dat dit proces vandaag sneller en
breder verloopt
• Voordelen (emancipatie van vrouwen bevorderen) en nadelen (toenemend gebruik van partydrugs)
• Tendensen:
o Homogenisering van culturen: winkelstraat in Gent verschilt niet veel meer dan winkelstraat in Barcelona, met
Netflix kijken we naar series die anders niet uit hun landen geraken à talige diversiteit neemt af à meer dan
80% van de content op internet is Engels
o Nieuw leven in lokale culturele niche à toenemende populariteit bij volkdansen, West-Vlaamse zangers, zelf
naaien, chefs die koken met lokale producten...
o Mengvormen/heterogenisering: globale tendensen zorgen voor een aanpassing van de lokale gewoonen en
gebruiken en leiden tot mengvormen tss het globale en lokale à toenemend gebruik van couscous in onze
gerechten, Halloween
WIV 2022-2023 2
