Samenvatting Plantkunde, deel 2

Plantkunde
 Inleiding

- Kenmerken levende wezens: groeien, ontwikkeling, voortplanting, cel, afsterven
- Systematiek
 Studie van evolutieve relaties, hierarchische ordening (classificatie/ taxonomie)
 Inschatten biodiversiteit, indelen en ordenen, inzicht krijgen in evolutie
 Leven – domein – rijk – stam – klasse – orde – familie – geslacht – soort
 Scala natura (ladder van het leven) Aristoteles: ordent natuur van oplopende perfectie (top = God)
 Carolus Linnaeus: Botanie (plantenrijk) en Zoologie (dierenrijk) en binomiale nomenclatuur
 Criteria classificatie: DNA (mito), A.Z. sequentie, gelijkende structuren en morfologische kenmerken
 Robert Whittaker: 5 rijken: planten, fungi, dieren, protisata (1cel), monera (prokaryoot)( archae+ bac.)
 Overgang van water naar land: siluur  devoon (luchtsamenstelling verandert, meer O2, minder CO2)
- Indeling planten
 Niet vaculair: hauwmossen, levermossen en mossen (geen vatensysteem aanwezig)
 Vasuclaire planten: alle andere + lycophytes (wolfsklauw, biesvarens): sporen, geen vruchten/bladeren
 Sporenplanten: varens en paardenstaarten
 Bedektzadigen: tweezaadlobbigen (vrije of vergroeide kroonbladeren)
 naaktzadigen
- Basiskenmerken dicotylen
 Kiem 2 zaadlobben, bloembekleedsel kransen van 2,4,5, bladeren hand-/veernervig, hout/kruid stengel




- Basiskenmerken monocotylen (bedektzadig)
 Kiem 1 zaadlob, bloembekleedsel kransen van 3, bladeren parallel/ kromnervig en geen hoofdwortel

 Monocotylen (Poaceae/ Gramineae)

- Kenmerken grasland:
 1 of enkele kiemwortels
 Halmheffer met knopenstapel
 Meerjarige grasplant: verzameling van parallel scheuten
 Wortels voor 70% in de bovenste 5 cm
 Stengel met knopen
- Bloeiwijze:
 Bloemen klein en meestal tweeslachtig
 1-3 meeldraden, 2 stijlen met 2 schutbladachtige kroonkafjes
 In aar/ pluimvormige bloeiwijzen verenigde aartjes, omgeven door 2 kelkkafjes

, - Subfamilies:
 Bambusoideae: bamboe
 Pooidea: holle stengels , 1- meerbloemige aartjes, inheems graan tarwe, rogge, gerst, raaigrassen
 Arundinoidea: phragmites  riet
 Chloridoideae: vooral droge weidegebieden  teff, vogelgierst
 Panicoideae: scheiding mannelijk/vrouwelijk bloem (steriel en feriel)  mais, sorghum , weidegrassen
 Ehrartoideae: (wilde) rijst
- Determinatie
 Morfologie blaadjes
 Betredingsgevoeligheid
 Maaitolerantie
 Bloeiwijze belangrijk  ethisch
 Groeisnelheid/ ontwikkeling
 Hoe reageren op bemesting
 Gras kan als indicator plant dienen in natuurgebied ofzo
 Seizoenvariatie: sterke groei mei- juni, verminderde zomergroei  veebezetting aanpassen + maaien
 Weidegrassen 1 generatiewissel/ jaar: voorjaars- en zomerspruiten
 Elke spruit eigen cyclus + bloei
 Voorjaarsgras metabolisch anders dan najaar
 Generatiewisseling: overlapping  midzomerdepressie en zomersterfte
- Grassen in de natuur
 Spontaan voorkomend, weinig functie tenzij indicator (bv. reukgras)
 Slecht gelust door dieren
 Veel soorten binnen 1 domein belangrijk
- Botanisch ontwikkelingsbeheer
 Graslandgebruik bepaalt sterk de botanische samenstelling van de grasmat
 Invloed van bemesting allesoverheersend: gering aantal soorten
 Indien niet: gebiedskarakteristieke, gevarieerd graskruidenbegroeiing, minder plantensoorten en dieren
 Hoofddoel: stand brengen van gevarieerde, bloemrijke graslanden, verschillende fasen
- Fases botanisch gras
 0. Raaigrasweide: uniform sterk glanzend gras, maaien en grazen (met boterbloemen/ dicotylen)
 Instandhouding: +200kg bemesten (inkuilen en beweiden 5), vogelmuur, paardenbloem, varkensgras,
raaigrassen
 1. Grassenmix: groen lappendeken met enkele kruidenhaarden
 Instandhouding: 150/200kg bemesten (inkuilen en beweiden 3-4)
 2. Dominant: +50% van 1 niet glanzende grassoort naast eenzijdig bestand dicotylen, mozaiek kruiden
 Instandhouding: 50-150kg bemesten (inkuilen en beweiden 2) raaigras niet dominant + dicotylen
 3. Gras-kruidenmix  vanaf nu botanisch doel
 Instandhouding: 25-50kg (late maaisnede + naweiden 1,5)
 4. Bloemrijk grasland: reukgras, struisgras, rood zwenkgras, bloemen (veldzuring, boterbloem), kruiden
 Instandhouding: 25kg niet jaarlijks (niet altijd maaibaar)
 5. Schraalland: fijn mozaiek van schrijngrassen (zeggen, russen) en kruiden
 Instandhouding: permanent hooiland  maaidatum afhankelijk van soortensamenstelling
- Via uitbating komen tot botanisch doel (bemesting en maaibeheer)
 Beheersovereenkomsten soortenrijk grasland  vergoeding




 Grassoorten