Hoofdstuk 5 Proces financiële maandafsluiting en
maandrapportage
H5 Module 2: Het proces financiële maandafsluiting voortzetting.
5.12 Verbijzondering van indirecte kosten
De verbijzondering van indirecte kosten gaat over het verdelen van kosten over de verschillende
bedrijfsonderdelen, zodat duidelijk wordt welk onderdeel kosten heeft gemaakt.
Als er vooraf een bepaald bedrag is toegewezen aan de indirecte kosten, is het voor de
bedrijfsonderdelen mogelijk om verantwoording af te leggen
Constante en variabele kosten
Constante kosten kennen we wel in een vast jaarbedrag, maar ook als een vast bedrag van de
kosten per product. Variabele kosten zijn afhankelijk van het activiteitenniveau met meer productie
stijgt de kosten.
Constante kosten worden gerelateerd aan de normale productieomvang. Dit wil zeggen dat de
verwachte constante kosten van een jaar in de kostprijs worden opgenomen.
In een formule is dat:
Tc = C/N
Tc = constante kostentarief
C = constante productieomvang
N = normale productieomvang
De kostprijs bestaat uit de constante en de variabele kosten.
In een formule is dat:
Tc + Tv = kostprijs
Wanneer de werkelijke productieomvang afwijkt van de normale productieomvang, dan ontstaat
er een verschil (resultaat) op de constante kosten. Hierdoor ontstaat er een bezettingsresultaat.
De formule van de bezettingsgraad is als volgt:
(Hw - N) X Tc = bezettingsgraad
Hw = werkelijke productieomvang
De omvang van het bezettingsresultaat verteld iets over de juistheid van de schatting van de
constante kosten. Bij een nadelige bezettingsresultaat is er sprake van overbesteding.
Directe en indirecte kosten
Directe kosten zijn kosten die rechtstreeks toe te rekenen zijn aan de diensten of producten. Alle
andere kosten zijn indirecte kosten (overhead kosten)
5.13 Kostenboekingen: de kostenverdeling
Het primaire doel van de kostenboekingen is om duidelijk inzicht te geven in de oorzaken die de
kosten doen ontstaan. (welke afdeling, welke order etc.)
Bij de boeking van de betaling van een kostenfactuur worden de volgende twee aspecten
vastgelegd.
1 Welke kostensoort is een toepassing?
2 Welke kostenplaats (afdeling) moet de kosten dragen?
Kostensoorten
Een kostensoort is een categorie van kosten zoals:
- grond- en hulpstoffen
- menselijk arbeid
,- (slijtage) vaste activa
- diensten van derden
- zakelijke belastingen
- interestkosten
Door het betalen worden nog geen kosten geboekt, dat gebeurt pas bij het boeken an de
maandelijkse kostenboeking.
Een kostenplaats is een verzamelplaats van kosten. afdelingen worden als kostenplaats
aangemerkt:
De kosten worden gemaakt door een bepaalde afdeling en door het boeken op de
afdelingskustplaats worden de kosten toegewezen aan de afdeling. Dit noemen we de
doorbelasting van kosten.
Voorbeeld:
Afdeling Huisvesting ontving een huurrekening van €60.000 i.v.m. het huren van een bedrijfsruimte
voor een periode van zes maanden. Er is geen sprake van belasting.
In dit geval is de kostensoort ‘Huurkosten’ en kostenplaats ‘Huisvesting’.
De journaalpost van de ontvangst van de factuur is:
Grootboekrekeningen Debet Credit
1 Vooruitbetaalde huren € 60.000
Aan 3 Crediteuren € 60.000
Bij het doorbelasten van de kosten gaan we na welke afdelingen prestaties hebben verricht.
De ruimte wordt als volgt ingedeeld:
Afdeling Verkoop 25%
Afdeling Magazijn 40%
Afdeling Inkoop 10%
Afdeling Administratie 20%
Directie 5%
(in percentage van het totale vloeroppervlak)
In deze maand wordt 1/6 deel van de uitgaven als huurkosten in aanmerking genomen (60.000).
Daarna boeken we (in het proces financiële maandafsluiting)
Grootboekrekeningen Debet Credit KPL+ KLP-
4 Huurkosten € 10.000 HUISV
Aan 1 Vooruitbetaalde bedragen € 10.000
Kostenplaatsen
Het proces van kostenverdeling is een proces waarbij kosten worden toegewezen aan
kostenplaatsen of kostendragers. Bij het doojverdelingsproces wordt gebruik gemaakt van
toewijzingssleutels. Een toewijzingssleutel is de basis die gebruikt wordt voor het toewijzen van
kosten (aantal medewerkers, vierkante meter, percentages, etc)
Vervolg voorbeeld:
Vervolgens wordt als doorbelasting aan huurkosten geboekt:
Kostenplaats Verkoop 25% van 10.000 = €2.500
Kostenplaats Magazijn 40% van 10.000 = €4.000
Kostenplaats Inkoop 10% van 10.000 = €1.000
Kostenplaats Administratie 20% van 10.000 = €2.000
Kostenplaats Directie 5% van 10.000 = € 500
De vijf bedragen staan bekend als doorbelastingen. De kostenplaats Huisvesting wordt
tegengeboekt voor €10.000 waardoor het slado op de kostenplaats 10.000 - 10.000 = € 0
bedraagt. Als 15% van het magazijn leeg staat, zal er een bedrag van € 1.500 als saldo op
, kostenplaats Huisvesting blijven staan. Dit is dan een nadeling resultaat voor de manager van de
afdeling Huisvesting.
Het doorvertellen kan gebeuren op basis van de volgende methodieken:
- Vast: vast bedrag per periode
- Variabel: vast bedrag per prestatie
- Flexibel: combinatie van de andere methodieken
Het doorverdelingsproces:
Kostensoort Kostenplaats Kostendragers
Om de aansluiting tussen kostenplaatsen en het grootboek in stand te kunnen houden is er een
grootboekrekening actief om alle boekingen tussen de kostenplaatsen te registreren. Dit is
grootboekrekening 4999 Overboekingsrekening, een zogenoemde totaalrekening.
Wanneer kostenplaats Huisvesting voor €2.000 prestaties verricht voor kostenplaats Productie,
dan geven we dit als volgt aan, eert de kostenplaatsboeking:
Kostenplaats Productie + €2.000
Kostenplaats Huisvesting - €2.000
Bovenstaande boeking wordt meestal omschreven als de dekking van de kostenplaats
Huisvesting. De bijhorende journaalpost is:
Grootboekrekeningen Debet Credit
4999 Overboekingsrekening € 2.000
Aan 4999 Overboekingsrekening € 2.000
Een andere presentatievorm is:
Grootboekrekeningen Debet Credit KPL+ KLP-
4999 Overboekingsrekening € 2.000 PROD
Aan 4999 Overboekingsrekening € 2.000 HUISV
Kostendragers
Kostendragers zijn de producten of diensten die het bedrijf verkoopt. Dit zijn dus individuele
productiesoorten, die je eenvoudig weer kan optellen tot artikelgroepen en nog verder kunt
totaliseren tot het hele artikelassortiment.
De kostendoorverdeling van kostenplaatsen naar kostendragers verloopt ongeveer gelijk als
hiervoor.
Kostendragers worden feitelijk alleen gebruikt bij productiebedrijven.
De kosten die bij een industrieel bedrijf worden geboekt op de kostendrager zijn onder te verdelen
in vijf categorieën:
1 Directe materiaalkosten
2 Directe arbeidskosten
3 Toeslag indirecte fabricagekosten
4 Directie Verkoopkosten
5 Toeslag indirecte verkoopkosten
De eerste drie categorieën samen opgeteld vormen de fabricagekostprijs.
Alle categorieën samen opgeteld vormen de commerciële kostprijs.
maandrapportage
H5 Module 2: Het proces financiële maandafsluiting voortzetting.
5.12 Verbijzondering van indirecte kosten
De verbijzondering van indirecte kosten gaat over het verdelen van kosten over de verschillende
bedrijfsonderdelen, zodat duidelijk wordt welk onderdeel kosten heeft gemaakt.
Als er vooraf een bepaald bedrag is toegewezen aan de indirecte kosten, is het voor de
bedrijfsonderdelen mogelijk om verantwoording af te leggen
Constante en variabele kosten
Constante kosten kennen we wel in een vast jaarbedrag, maar ook als een vast bedrag van de
kosten per product. Variabele kosten zijn afhankelijk van het activiteitenniveau met meer productie
stijgt de kosten.
Constante kosten worden gerelateerd aan de normale productieomvang. Dit wil zeggen dat de
verwachte constante kosten van een jaar in de kostprijs worden opgenomen.
In een formule is dat:
Tc = C/N
Tc = constante kostentarief
C = constante productieomvang
N = normale productieomvang
De kostprijs bestaat uit de constante en de variabele kosten.
In een formule is dat:
Tc + Tv = kostprijs
Wanneer de werkelijke productieomvang afwijkt van de normale productieomvang, dan ontstaat
er een verschil (resultaat) op de constante kosten. Hierdoor ontstaat er een bezettingsresultaat.
De formule van de bezettingsgraad is als volgt:
(Hw - N) X Tc = bezettingsgraad
Hw = werkelijke productieomvang
De omvang van het bezettingsresultaat verteld iets over de juistheid van de schatting van de
constante kosten. Bij een nadelige bezettingsresultaat is er sprake van overbesteding.
Directe en indirecte kosten
Directe kosten zijn kosten die rechtstreeks toe te rekenen zijn aan de diensten of producten. Alle
andere kosten zijn indirecte kosten (overhead kosten)
5.13 Kostenboekingen: de kostenverdeling
Het primaire doel van de kostenboekingen is om duidelijk inzicht te geven in de oorzaken die de
kosten doen ontstaan. (welke afdeling, welke order etc.)
Bij de boeking van de betaling van een kostenfactuur worden de volgende twee aspecten
vastgelegd.
1 Welke kostensoort is een toepassing?
2 Welke kostenplaats (afdeling) moet de kosten dragen?
Kostensoorten
Een kostensoort is een categorie van kosten zoals:
- grond- en hulpstoffen
- menselijk arbeid
,- (slijtage) vaste activa
- diensten van derden
- zakelijke belastingen
- interestkosten
Door het betalen worden nog geen kosten geboekt, dat gebeurt pas bij het boeken an de
maandelijkse kostenboeking.
Een kostenplaats is een verzamelplaats van kosten. afdelingen worden als kostenplaats
aangemerkt:
De kosten worden gemaakt door een bepaalde afdeling en door het boeken op de
afdelingskustplaats worden de kosten toegewezen aan de afdeling. Dit noemen we de
doorbelasting van kosten.
Voorbeeld:
Afdeling Huisvesting ontving een huurrekening van €60.000 i.v.m. het huren van een bedrijfsruimte
voor een periode van zes maanden. Er is geen sprake van belasting.
In dit geval is de kostensoort ‘Huurkosten’ en kostenplaats ‘Huisvesting’.
De journaalpost van de ontvangst van de factuur is:
Grootboekrekeningen Debet Credit
1 Vooruitbetaalde huren € 60.000
Aan 3 Crediteuren € 60.000
Bij het doorbelasten van de kosten gaan we na welke afdelingen prestaties hebben verricht.
De ruimte wordt als volgt ingedeeld:
Afdeling Verkoop 25%
Afdeling Magazijn 40%
Afdeling Inkoop 10%
Afdeling Administratie 20%
Directie 5%
(in percentage van het totale vloeroppervlak)
In deze maand wordt 1/6 deel van de uitgaven als huurkosten in aanmerking genomen (60.000).
Daarna boeken we (in het proces financiële maandafsluiting)
Grootboekrekeningen Debet Credit KPL+ KLP-
4 Huurkosten € 10.000 HUISV
Aan 1 Vooruitbetaalde bedragen € 10.000
Kostenplaatsen
Het proces van kostenverdeling is een proces waarbij kosten worden toegewezen aan
kostenplaatsen of kostendragers. Bij het doojverdelingsproces wordt gebruik gemaakt van
toewijzingssleutels. Een toewijzingssleutel is de basis die gebruikt wordt voor het toewijzen van
kosten (aantal medewerkers, vierkante meter, percentages, etc)
Vervolg voorbeeld:
Vervolgens wordt als doorbelasting aan huurkosten geboekt:
Kostenplaats Verkoop 25% van 10.000 = €2.500
Kostenplaats Magazijn 40% van 10.000 = €4.000
Kostenplaats Inkoop 10% van 10.000 = €1.000
Kostenplaats Administratie 20% van 10.000 = €2.000
Kostenplaats Directie 5% van 10.000 = € 500
De vijf bedragen staan bekend als doorbelastingen. De kostenplaats Huisvesting wordt
tegengeboekt voor €10.000 waardoor het slado op de kostenplaats 10.000 - 10.000 = € 0
bedraagt. Als 15% van het magazijn leeg staat, zal er een bedrag van € 1.500 als saldo op
, kostenplaats Huisvesting blijven staan. Dit is dan een nadeling resultaat voor de manager van de
afdeling Huisvesting.
Het doorvertellen kan gebeuren op basis van de volgende methodieken:
- Vast: vast bedrag per periode
- Variabel: vast bedrag per prestatie
- Flexibel: combinatie van de andere methodieken
Het doorverdelingsproces:
Kostensoort Kostenplaats Kostendragers
Om de aansluiting tussen kostenplaatsen en het grootboek in stand te kunnen houden is er een
grootboekrekening actief om alle boekingen tussen de kostenplaatsen te registreren. Dit is
grootboekrekening 4999 Overboekingsrekening, een zogenoemde totaalrekening.
Wanneer kostenplaats Huisvesting voor €2.000 prestaties verricht voor kostenplaats Productie,
dan geven we dit als volgt aan, eert de kostenplaatsboeking:
Kostenplaats Productie + €2.000
Kostenplaats Huisvesting - €2.000
Bovenstaande boeking wordt meestal omschreven als de dekking van de kostenplaats
Huisvesting. De bijhorende journaalpost is:
Grootboekrekeningen Debet Credit
4999 Overboekingsrekening € 2.000
Aan 4999 Overboekingsrekening € 2.000
Een andere presentatievorm is:
Grootboekrekeningen Debet Credit KPL+ KLP-
4999 Overboekingsrekening € 2.000 PROD
Aan 4999 Overboekingsrekening € 2.000 HUISV
Kostendragers
Kostendragers zijn de producten of diensten die het bedrijf verkoopt. Dit zijn dus individuele
productiesoorten, die je eenvoudig weer kan optellen tot artikelgroepen en nog verder kunt
totaliseren tot het hele artikelassortiment.
De kostendoorverdeling van kostenplaatsen naar kostendragers verloopt ongeveer gelijk als
hiervoor.
Kostendragers worden feitelijk alleen gebruikt bij productiebedrijven.
De kosten die bij een industrieel bedrijf worden geboekt op de kostendrager zijn onder te verdelen
in vijf categorieën:
1 Directe materiaalkosten
2 Directe arbeidskosten
3 Toeslag indirecte fabricagekosten
4 Directie Verkoopkosten
5 Toeslag indirecte verkoopkosten
De eerste drie categorieën samen opgeteld vormen de fabricagekostprijs.
Alle categorieën samen opgeteld vormen de commerciële kostprijs.
