nieuwe wetenschap van crimineel onrecht
door Adam Benforado
In 2000 begon een 40-jarige, gelukkig
getrouwde schoolleraar in Virginia vreemde
seksuele driften te ervaren, die hem
uiteindelijk ertoe dwongen om
kinderpornografie te verzamelen en zelfs
om zijn stiefdochter te molesteren. Toen de
man later hulp zocht voor ernstige
hoofdpijn, onthulde een hersenscan een
grote tumor in zijn hersenen.
Toen de tumor werd verwijderd, verdwenen
al zijn abnormale seksuele driften. Dit
verontrustende voorbeeld roept belangrijke
vragen op over criminaliteit en
schuldgevoel; in een geval als dit, wie pleegt
dan werkelijk de misdaad, de man of de
tumor?
En het zijn niet alleen criminelen wiens gedrag gemakkelijk en onbewust kan worden
beïnvloed door neurologische veranderingen in de hersenen; rechters, advocaten, politie en
jury's zijn allemaal onderworpen aan cognitieve vooroordelen die samen bijdragen aan een
volkomen oneerlijk rechtssysteem in de Verenigde Staten.
Deze samenvatting laat je zien hoe het rechtssysteem van de Verenigde Staten van alle
kanten wordt gecorrumpeerd door onze gebrekkige hersenen, evenals de stappen die we
kunnen nemen om het systeem eerlijk te maken.
In deze samenvatting van Unfair door Adam Benforado leer je
• hoe David Rosenbaum van The New York Times stierf door een braakselvlek op zijn
schouder;
• waarom rechters eerlijker oordelen na de lunch en
• waarom de huidige manieren om criminelen te straffen gewoon niet werken.
pag. 1 – uitblinker.nl
, Unfair kernidee #1: Haastig toewijzen van de
verkeerde labels aan mensen kan leiden tot
oneerlijke behandeling.
Kan een braakselvlek het verschil maken tussen
leven en dood? Dat deed het wel voor verslaggever
David Rosenbaum van de New York Times. Nadat hij
op straat was aangevallen, zagen voorbijgangers die
hem bewusteloos op de stoeprand vonden een
braakselvlek op zijn jas. Ze gingen er dus van uit dat
hij gewoon een dronkaard was en niet iemand in
kritieke toestand.
Tragisch genoeg stierf David uiteindelijk aan
hoofdletsel. Dat had heel anders kunnen lopen als
hij niet verkeerd was gelabeld.
Helaas zijn dit soort fouten niet zeldzaam. Mensen trekken snel conclusies op basis van
schaars bewijs, grotendeels vanwege de wisselwerking tussen twee hoofdprocessen in onze
hersenen.
Eerst neemt het automatische proces het voortouw en trekt snelle conclusies op basis van
het gepresenteerde bewijs, waarbij ontbrekende stukjes buiten beschouwing worden
gelaten. Pas daarna werkt het bewuste mentale proces zich ijveriger door de informatie en
kan deze de eerste indrukken opheffen.
In het geval van David schreven brandweerlui, politie en ziekenhuispersoneel de
braakselvlek toe aan dronkenschap via het automatische proces. Zonder het bewuste proces
te gebruiken, negeerden ze allemaal de mogelijkheid dat hij eigenlijk dringend medische
hulp nodig had.
Dit verhaal laat zien dat de manier waarop we slachtoffers labelen van invloed is op de
manier waarop hun zaken worden behandeld.
Kijk ook eens naar deze neurologische studie: toen mensen werd gevraagd naar foto’s te
kijken van Olympische atleten, werd het hersengebied dat betrokken is bij menselijke
interactie geactiveerd. Het betrof hier personen uit de Amerikaanse middenklasse of
gehandicapten. Maar bij de vraag om foto's van daklozen en verslaafden te bekijken werd bij
de deelnemers geen enkele activiteit in dat hersengebied geregistreerd. In plaats daarvan
correspondeerde hun hersenactiviteit met gevoelens van walging.
Deze studie bevestigt een triest feit: de meesten van ons beschouwen degenen die aan lager
wal zijn geraakt niet als mensen met gevoelens en behoeften. In plaats daarvan beschouwen
we alcoholisme en soortgelijke aandoeningen als keuzes of vrijwillig gedrag. Deze neiging
pag. 2 – uitblinker.nl