samenvatting modellen in de psychologie

Inleiding tot modellen in de klinische psychologie: inleiding


1. Klinische psychologie
 Vroeger was psychologie eigenlijk een wetenschappelijke discipline en vond het
behandelen van mentale stoornissen eerder plaats in de geneeskunde
 Klinische psychologie als studie van indiv door observatie of experimenten, met de
intentie veranderingen te bewerkstellen
 Vandaag: veel verschillende dingen, doelen, doelgroepen
 Tak van de psychologie die mensen met psychische problemen of stoornissen
bestudeerd, diagnosticeert en behandeld
 APA: wetenschap, theorie en praktijk combineren om disfuncties, beperkingen,
onconforabelheden te begrijpen, voorspellen en verlicht + promoten van adaptatie,
aanpassing en persoonlijke ontwikkeling


2. Basiscompetenties
 Zelfde beroep over verschillende landen zelfde betekenis en kwaliteitseisen
 European federation of psychologist’s association (EFPA)
 Doel praktijkuitoefening = ontwikkeling en toepassing van psychologische principes,
kennis, modellen en methodes (op ethische en wetenschappelijk manier)
 Competenties obv kennis, inzicht, vaardigheden in praktijk op ethische wijze

 Primaire competenties: psychologische inhoud vh praktijkproces (assesment,
interventies ontwikkelen, plannen, uitvoeren, evauleren, communiceren)
 Secundaire competentie: stellen psycholoog in staat om effectief diensten te verlenen
(beroepsrelaties, praktijkmanagement, zelfrefelctie,…)


3. Situering binnen klinische programma
 Competentie kubus
o Functionele competenties (diagnose, consultatie, onderzoek, interventies,…)
o Fundamentele competities (zelfreflectie, ethiek, eigen relaties , cultuur,
kennis,… in rekening houden + weten hoe dit je beïnvloed tijdens HV)
 intellectuele en interpersoonlijke basis voor functionele competenties
o Stadiums van professionele ontwikkeling: stage, ervaring,…

 Vakgroep experimentele klinische en gezondheidspsychologie
o Ontwikkelingsstoornissen
o Psychopathologie en affectieve neurowetenschap
o Gezondheid psychologie
o Relatie- en gezinsstudies
o Leren en impliciete processen

,  7 kernvragen over elke theorie
o Visie op mens
o Visie op normaliteit
o Visie op etiologie en veerkracht
o Kernconcepten van het model
o Helpende/belemmerende factoren voor verandering
o Processen van verandering
o Rol van context



4. het werkveld van de klinische psychologie
mental health ≠ afwezigheid van een mentale ziekte

= staat van welzijn waarin elke individu zijn of haar potentieel realiseert, om kan gaan met
de normale levensstress, kan werken en een bijdrage leveren aan de mp


 relevante punten
o wetenschap: obv theorieën
o enerzijds gericht op reduceren van ongewenste condities (stress, problemen,
beperkingen,…)
o anderzijds: gericht op verbeter van gewenste condities (welbevinden,
persoonlijke groei)
o integratief: kijken naar geheel van functioneren naast alleen de
psychologische component

 positie van de klinische psychologie  zorgen voor lijdende mens
o psycholoog
 psychische processen
 cognitie, emotie, gedrag
 praten
o psychiater
 medische visie (biologisch)
 ernstige pathologie
o alternatief
 zorg voor ziel: religie, yoga, spiritualiteit,…

 klinische psychologie
o biopsychosociaal model => multidisciplinair werken
bv mp werker, ergo, verpleegkundige, psychiater
o recente verandering in wetgeving ->Wettelijke bescherming van psycholoog
en psychotherapeut
 Duidelijker statuut
 Terugbetaling (?) (hierdoor wrsch nog 6e jaar: jaar duaal leren)
 Vereisten (bv diploma)

, Verschil psycholoog en psychotherapeut
o Klinisch psycholoog
 Breed takenpakket (diagnostiek, preventie en behandeling)
 Wetenschappelijk onderbouwt klinisch referentiekader
o Psychotherapeut
 Voor iemand die beroepsmatig een methode toepast ter genezing
van lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen
 Focus op behandeling
 Obv psychotherapeutische referentiekader
 Meer specialistische opleiding (dit nog studeren na opleiding Ψ)
 Beter voor ernstige problemen

, Hoofdstuk 2: basismodellen en wetenschappelijk onderzoek
1. Wetenschappelijk benadering
Plaats wetenschap in klinische psychologie (voorbeeld Jolanda (conformatiebias en placebo-
effecten, spirituele healing)

a) Basismodel: Evidence-based practice (EBP) model
 HV continu reageren adhv de stand van de huidige wetenschap (in functie van
noden van de client)
 Cliënten informeren obv beschikbare onderzoek evidentie over de verschillende
methoden van preventie, behandeling en diagnostiek
 Samenspel tussen
o Klinische competentie (gesprekvaardigheden,…)
o Voorkeur patiënt
o Onderzoek kennis

 McFall’s Manifesto for a Science of Clinical Psychology
o Enigste legitieme vorm van klinische psychologie is obv wetenschap
o Voor klinisch psycholoog kunnen worden, eerst wetenschapper worden
o Enkel behandelingen die voldoen aan volgende criteria
 Duidelijk beschreven hoe behandeling zal gaan
 Weten claims omtrent positieve effecten
 Deze positieve effecten aangetoond door wetenschappelijk
onderzoek
 Negatieve bijeffecten moeten onderzocht zijn (soms praten over
problemen kan negatieve effecten hebben bv.treinramp)

 Kritiek op EBP
o Groepsdata niet toepassen op individu
o Problemen cliënten nog niet altijd onderzocht + niet wachten tot er
onderzoek is
o individu = unieke constellatie van ervaringen, cultuur en sociale context
 niet te begrijpen door algemene psychologische wetmatigheden
o Klinische ervaring en intuïtie relevanter dan wetenschap

 Gedachten experimenten onderzoek
o Treinramp, vlak na ongeval geeft Ψ therapie + positieve feedback van Cl
 Mensen die aanvankelijk weinig klachten hadden: geen invloed
wel of geen interventie
 Mensen met wel klachten
- Geen interventie: Na 4 maanden op zelfde niveau als
mensen zonder klachten
- Wel interventie: veel meer impact treinongeval