VGBA (Verordening gedrags- en beroepsregels accountants)
Fundamentele beginselen
• Professionaliteit: beroep niet in diskrediet brengen
• Integriteit: eerlijk en oprecht optreden
• Objectiviteit: niet ongepast laten beïnvloeden bij zijn afwegingen
• Vakbekwaamheid en zorgvuldigheid: beschikken over en kunnen toepassen van de noodzakelijke
theoretische kennis
• Vertrouwelijkheid: verplichting tot geheimhouden van vertrouwelijke informatie
Professionaliteit is van toepassing op elk handelen of nalaten van de accountant, de andere beginselen zijn van
toepassing bij de uitoefening van het beroep.
Bedreiging
Onaanvaardbaar risico dat de accountant zich niet houdt aan de fundamentele beginselen a.g.v.:
• Eigen belang
• Zelftoetsing
• Belangenbehartiging
• Vertrouwdheid
• Intimidatie
Biases
➢ Prospect theory: bij winst te conservatief zijn, bij verlies te risico-bereid
➢ Confirmation bias: Doelredeneren, zoeken naar bevestiging (hangt samen met vertrouwdheid)
➢ Bounded awareness: 4 situaties mogelijk:
o Beide partijen zijn goed geïnformeerd (geen risico)
o Klant weet meer dan de accountant, bijv. t.a.v. een claim (meeste risico)
o Accountant weet meer dan de klant (blinde vlek)
o Beide partijen weten iets niet.
➢ Slippery slope: beslissing om wel of niet mee te gaan in iets ligt op de grens. Zeker bij langdurige betrokkenheid
risico dat de accountant er steeds vaker in mee gaat.
➢ Ranking: iemand met een hogere functie wordt geloofwaardiger geacht dan iemand met een lagere functie
➢ In-group vs. out-group: meerwaarde aan informatie vanuit mensen uit je eigen kring dan buitenstaanders.
Groepsdruk kan hier ook onder vallen, niet buiten de groep willen vallen.
➢ Do-not-harm: minder positieve boodschap kan ‘hard’ aankomen, dit willen voorkomen.
ViO (Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten)
Onafhankelijkheid is vereist is wezen en in schijn (ander kan het in twijfel trekken). Kan bedreigt worden door:
➢ Hoofdstuk 3: samenloop van dienstverlening OOB en wettelijke controle, is verboden!
➢ Hoofdstuk 4: samenloop van dienstverlening niet-OOB dan wel OOB zonder wettelijke controle (voorbeeld van
maatregelen: OKB, gescheiden opdrachtteams, advies andere accountant/organisatie);
➢ Hoofdstuk 5: vergoedingen (resultaatafhankelijk, relatieve omvang 2 jr > 15%, achterstallige betalingen)
➢ Hoofdstuk 6: geschenken en gastvrijheid
➢ Hoofdstuk 7: langdurige betrokkenheid:
o Na 7 jaar betrokkenheid key assurance-partner/ senior teamlid onderbouwen dat er geen bedreiging is
o OOB niet wettelijk: key assurance partner moet na 7 jaar rouleren en mag dan 3 jaar niet betrokken zijn
o OOB wel wettelijk: eindverantwoordelijk accountant moet na 5 jaar rouleren, andere key assurance-
partner na 7 jaar (en dan 3 jaar niet betrokken zijn)
➢ Hoofdstuk 8: financiële belangen
➢ Hoofdstuk 9: zakelijke relaties
➢ Hoofdstuk 10: werkrelaties met een verantwoordelijke entiteit
➢ Hoofdstuk 11: nauwe persoonlijke relaties
➢ Hoofdstuk 12: juridische procedure tegen de verantwoordelijke partij
➢ Hoofdstuk 13: prestatie-afhankelijke beoordeling en beloning
NV NOCLAR (Nadere voorschriften niet-naleving wet- en regelgeving door eigen organisatie of cliënt)
Van toepassing voor elke accountant die:
, 1. Professionele dienst uitvoert voor de eigen organisatie of voor de cliënt
2. Bewust wordt van informatie die wijst op relevante niet-naleving wet- en regelgeving bij eigen organisatie of bij
cliënt, die:
a. Van directe invloed is op bedragen/toelichtingen in de financiële overzichten en materieel zijn;
b. Van fundamenteel belang zijn voor operationele aspecten, continuïteit of voorkomen materiële sancties.
Stappenplan
1. Inzicht krijgen (beter beeld van situatie krijgen)
2. Bespreken (met eigen organisatie dan wel met de cliënt)
3. Aandringen op maatregelen (door eigen organisatie of door cliënt)
4. Beoordelen of eigen organisatie/cliënt passend heeft gereageerd
5. Maatregelen nemen in het algemeen belang (beoordelen of dit noodzakelijk is)
6. Andere accountants informeren
➢ Iedere accountant neemt stap 1. Verdere stappen zijn niet altijd (direct) noodzakelijk. Indien niet-naleving
duidelijk onbetekenend is, hoeft de accountant bijvoorbeeld geen verdere stappen te ondernemen.
➢ Onmiddellijk melden aan bevoegde instantie indien direct handelen instantie noodzakelijk lijkt om aanzienlijke
schade te voorkomen/beperken (tenzij andere accountant reeds gemeld heeft)
WWFT (wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme)
Verrichten cliëntonderzoek
• Identificatie UBO en uitvoeren wwft risicoanalyse
• Vereenvoudigd of verscherpt cliëntonderzoek (rekening houdend met risicofactoren)
• Te voldoen aan AVG
Melding ongebruikelijke transacties
• Herkennen van ongebruikelijke transacties
• Melden FIU-Nederland
• O.b.v. objectieve (€ 10.000, hoog risico landen) en subjectieve indicatoren (veronderstelling dat transactie
verband zou kunnen houden met witwassen of financiering van terrorisme)
• Hanteren (inter)nationale sanctielijsten
Wta (Wet Toezicht Accountantsorganisaties) en Bta (Besluit Toezicht Accountantsorganisaties)
Regelen toezicht op accountantsorganisaties die wettelijke controles willen uitvoeren. Hiervoor vergunning van AFM
nodig. Voor OOB is een afzonderlijke vergunning nodig.
Wta: Voorschriften t.a.v. betrouwbaarheid, deskundigheid, zeggenschap, kwaliteitssysteem (vertrouwenspersoon,
bureau vaktechniek, interne beheersingsmaatregelen), onafhankelijkheid en vertrouwelijkheid. Voor OOB’s
aanvullend kwaliteitssysteem en onafhankelijkheid (roulatie na 5 jaar en verbod adviesdiensten).
Bta: enkele eisen vanuit de Wta worden nader uitgewerkt.
St 200 Algehele doelstellingen van de onafhankelijke accountant
Doel controle: bijdragen aan de mate van vertrouwen dat de beoogde gebruikers stellen in de financiële overzichten.
➢ Redelijke mate van zekerheid verkrijgen dat overzichten vrij zijn van een afwijking van materieel belang die het
gevolg is van fraude of fouten (= hoog niveau van zekerheid);
➢ Zijn bevindingen op passende wijze communiceren.
Van materieel belang: indien redelijkerwijs verwacht kan worden dat zij invloed hebben op de economische
beslissingen die gebruikers nemen o.b.v. financiële overzichten.
De accountant dient een professioneel-kritische instelling (onderzoekend, kritische evaluatie controle-informatie)
en een professionele oordeelsvorming (toepassen van relevante training, kennis en ervaring) toe te passen.
Om een redelijke mate van zekerheid te krijgen dient de accountant voldoende en geschikte controle-informatie te
verkrijgen teneinde het controlerisico naar een aanvaardbaar laag niveau terug te brengen.
Controlerisico = risico van materiële afwijkingen + ontdekkingsrisico
• Controlerisico: onjuist oordeel a.g.v. afwijking van materieel belang in overzichten
Fundamentele beginselen
• Professionaliteit: beroep niet in diskrediet brengen
• Integriteit: eerlijk en oprecht optreden
• Objectiviteit: niet ongepast laten beïnvloeden bij zijn afwegingen
• Vakbekwaamheid en zorgvuldigheid: beschikken over en kunnen toepassen van de noodzakelijke
theoretische kennis
• Vertrouwelijkheid: verplichting tot geheimhouden van vertrouwelijke informatie
Professionaliteit is van toepassing op elk handelen of nalaten van de accountant, de andere beginselen zijn van
toepassing bij de uitoefening van het beroep.
Bedreiging
Onaanvaardbaar risico dat de accountant zich niet houdt aan de fundamentele beginselen a.g.v.:
• Eigen belang
• Zelftoetsing
• Belangenbehartiging
• Vertrouwdheid
• Intimidatie
Biases
➢ Prospect theory: bij winst te conservatief zijn, bij verlies te risico-bereid
➢ Confirmation bias: Doelredeneren, zoeken naar bevestiging (hangt samen met vertrouwdheid)
➢ Bounded awareness: 4 situaties mogelijk:
o Beide partijen zijn goed geïnformeerd (geen risico)
o Klant weet meer dan de accountant, bijv. t.a.v. een claim (meeste risico)
o Accountant weet meer dan de klant (blinde vlek)
o Beide partijen weten iets niet.
➢ Slippery slope: beslissing om wel of niet mee te gaan in iets ligt op de grens. Zeker bij langdurige betrokkenheid
risico dat de accountant er steeds vaker in mee gaat.
➢ Ranking: iemand met een hogere functie wordt geloofwaardiger geacht dan iemand met een lagere functie
➢ In-group vs. out-group: meerwaarde aan informatie vanuit mensen uit je eigen kring dan buitenstaanders.
Groepsdruk kan hier ook onder vallen, niet buiten de groep willen vallen.
➢ Do-not-harm: minder positieve boodschap kan ‘hard’ aankomen, dit willen voorkomen.
ViO (Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten)
Onafhankelijkheid is vereist is wezen en in schijn (ander kan het in twijfel trekken). Kan bedreigt worden door:
➢ Hoofdstuk 3: samenloop van dienstverlening OOB en wettelijke controle, is verboden!
➢ Hoofdstuk 4: samenloop van dienstverlening niet-OOB dan wel OOB zonder wettelijke controle (voorbeeld van
maatregelen: OKB, gescheiden opdrachtteams, advies andere accountant/organisatie);
➢ Hoofdstuk 5: vergoedingen (resultaatafhankelijk, relatieve omvang 2 jr > 15%, achterstallige betalingen)
➢ Hoofdstuk 6: geschenken en gastvrijheid
➢ Hoofdstuk 7: langdurige betrokkenheid:
o Na 7 jaar betrokkenheid key assurance-partner/ senior teamlid onderbouwen dat er geen bedreiging is
o OOB niet wettelijk: key assurance partner moet na 7 jaar rouleren en mag dan 3 jaar niet betrokken zijn
o OOB wel wettelijk: eindverantwoordelijk accountant moet na 5 jaar rouleren, andere key assurance-
partner na 7 jaar (en dan 3 jaar niet betrokken zijn)
➢ Hoofdstuk 8: financiële belangen
➢ Hoofdstuk 9: zakelijke relaties
➢ Hoofdstuk 10: werkrelaties met een verantwoordelijke entiteit
➢ Hoofdstuk 11: nauwe persoonlijke relaties
➢ Hoofdstuk 12: juridische procedure tegen de verantwoordelijke partij
➢ Hoofdstuk 13: prestatie-afhankelijke beoordeling en beloning
NV NOCLAR (Nadere voorschriften niet-naleving wet- en regelgeving door eigen organisatie of cliënt)
Van toepassing voor elke accountant die:
, 1. Professionele dienst uitvoert voor de eigen organisatie of voor de cliënt
2. Bewust wordt van informatie die wijst op relevante niet-naleving wet- en regelgeving bij eigen organisatie of bij
cliënt, die:
a. Van directe invloed is op bedragen/toelichtingen in de financiële overzichten en materieel zijn;
b. Van fundamenteel belang zijn voor operationele aspecten, continuïteit of voorkomen materiële sancties.
Stappenplan
1. Inzicht krijgen (beter beeld van situatie krijgen)
2. Bespreken (met eigen organisatie dan wel met de cliënt)
3. Aandringen op maatregelen (door eigen organisatie of door cliënt)
4. Beoordelen of eigen organisatie/cliënt passend heeft gereageerd
5. Maatregelen nemen in het algemeen belang (beoordelen of dit noodzakelijk is)
6. Andere accountants informeren
➢ Iedere accountant neemt stap 1. Verdere stappen zijn niet altijd (direct) noodzakelijk. Indien niet-naleving
duidelijk onbetekenend is, hoeft de accountant bijvoorbeeld geen verdere stappen te ondernemen.
➢ Onmiddellijk melden aan bevoegde instantie indien direct handelen instantie noodzakelijk lijkt om aanzienlijke
schade te voorkomen/beperken (tenzij andere accountant reeds gemeld heeft)
WWFT (wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme)
Verrichten cliëntonderzoek
• Identificatie UBO en uitvoeren wwft risicoanalyse
• Vereenvoudigd of verscherpt cliëntonderzoek (rekening houdend met risicofactoren)
• Te voldoen aan AVG
Melding ongebruikelijke transacties
• Herkennen van ongebruikelijke transacties
• Melden FIU-Nederland
• O.b.v. objectieve (€ 10.000, hoog risico landen) en subjectieve indicatoren (veronderstelling dat transactie
verband zou kunnen houden met witwassen of financiering van terrorisme)
• Hanteren (inter)nationale sanctielijsten
Wta (Wet Toezicht Accountantsorganisaties) en Bta (Besluit Toezicht Accountantsorganisaties)
Regelen toezicht op accountantsorganisaties die wettelijke controles willen uitvoeren. Hiervoor vergunning van AFM
nodig. Voor OOB is een afzonderlijke vergunning nodig.
Wta: Voorschriften t.a.v. betrouwbaarheid, deskundigheid, zeggenschap, kwaliteitssysteem (vertrouwenspersoon,
bureau vaktechniek, interne beheersingsmaatregelen), onafhankelijkheid en vertrouwelijkheid. Voor OOB’s
aanvullend kwaliteitssysteem en onafhankelijkheid (roulatie na 5 jaar en verbod adviesdiensten).
Bta: enkele eisen vanuit de Wta worden nader uitgewerkt.
St 200 Algehele doelstellingen van de onafhankelijke accountant
Doel controle: bijdragen aan de mate van vertrouwen dat de beoogde gebruikers stellen in de financiële overzichten.
➢ Redelijke mate van zekerheid verkrijgen dat overzichten vrij zijn van een afwijking van materieel belang die het
gevolg is van fraude of fouten (= hoog niveau van zekerheid);
➢ Zijn bevindingen op passende wijze communiceren.
Van materieel belang: indien redelijkerwijs verwacht kan worden dat zij invloed hebben op de economische
beslissingen die gebruikers nemen o.b.v. financiële overzichten.
De accountant dient een professioneel-kritische instelling (onderzoekend, kritische evaluatie controle-informatie)
en een professionele oordeelsvorming (toepassen van relevante training, kennis en ervaring) toe te passen.
Om een redelijke mate van zekerheid te krijgen dient de accountant voldoende en geschikte controle-informatie te
verkrijgen teneinde het controlerisico naar een aanvaardbaar laag niveau terug te brengen.
Controlerisico = risico van materiële afwijkingen + ontdekkingsrisico
• Controlerisico: onjuist oordeel a.g.v. afwijking van materieel belang in overzichten
