LW
Deel 1 goederenrecht
Hoofdstuk 1 De plaats van het goederenrecht
1.2 Burgerlijk recht: rechtsrelaties tussen personen
Burgerlijk recht regelt de juridische relaties tussen natuurlijke en rechtspersonen.
1.3 Karakter van het burgerlijk recht
Kenmerkend voor het burgerlijk recht is dat burgers en bedrijven hun particuliere belangen
regelen.
1.4 Drie delen van het burgerlijk recht
Het burgerlijk recht bestaat uit
- Personen,- en familierecht
- Rechtspersonenrecht
- Vermogensrecht
1.5 Vermogensrecht
Vermogensrecht bestaat uit:
- Verbintenissenrecht > beschrijft de rechten die een persoon recht geven op een
bepaalde prestatie van een ander. M.a.w. rechtsrelaties tussen mensen > relatief
vermogensrecht = relatie persoon-persoon
- Goederenrecht > beschrijft de rechten die personen zeggenschap geven over een
goed > absoluut vermogensrecht = relatie persoon-goed
3 Algemeen vermogensrecht
5 Goederenrecht
6 en 7 Verbintenissenrecht
4 Erfrecht
Het juridische begrip vermogen wordt gebruikt voor het geheel van iemands bezittingen &
schulden. Ook een persoonlijke lening of hypothecaire lening is vermogen, maar negatief.
Negatief vermogen is dat hij meer schulden heeft dan bezittingen.
Op geld waardeerbare rechten en plichten
Hieruit bestaat het vermogensrecht ook. Dit zijn de rechten waaruit zijn vermogen is
opgebouwd. Zijn vermogen bestaat ook uit plichten zoals het aflossen van een lening, en
rente betalen iedere maand over de lening.
Vermogensrechten
= De rechten waaruit iemands vermogen is opgebouwd
Kenmerken vermogensrecht (art. 3:6 BW)
- Het beschrijft rechten die op geld waardeerbaar zijn
- Vermogensrechten kunnen aan een ander worden overgedragen
- Vermogensrechten zijn niet tastbaar
Het vermogensrecht beschrijft o.a. eigendomsrecht, de koopovereenkomst en de
huurovereenkomst.
Erfrecht is het bijzonere deel van het vermogensrecht. Dit onderdeel beschrijft naar wie het
vermogen gaat van iemand die is overleden.
Dus vermogen van een persoon is opgebouwd uit op geld waardeerbare rechten en plichten.
De rechten waaruit een vermogen is opgebouwd worden vermogensrechten genoemd.
,LW
Vermogensrechten kunnen worden uitgedrukt in een waarde in geld en ze zijn
verhandelbaar.
1.6 Absolute en relatieve rechten
De vermogensrechten zijn te verdelen in absolute en relatieve rechten.
Absolute vermogensrechten > beschrijven de zeggenschap die een bepaalde persoon heeft
over een goed. Het eigendomsrecht is bijv. een absoluut recht. > Goederenrecht > hierin
bevindt zich verschillende beschrijvingen van absolute rechten op goederen. (Boek 3 en 5
BW)
Relatieve vermogensrechten > beschrijven de juridische relatie tussen personen. Het gaat
erom welke ‘prestatie(s)’ zij van elkaar tegoed hebben. Bijv. zo ontstaat uit een
koopovereenkomst de juridische relatie koper en verkoper. > Verbintenissenrecht >
beschrijft de relatieve rechten, en die worden verbintenissen genoemd vandaar het
verbintenissenrecht. (Boek 3, 6 en 7 BW)
Vermogensrecht = onderdeel van het burgerlijk recht waarin de rechten worden beschreven
waaruit een vermogen van een persoon kan zijn opgebouwd.
Hoofdstuk 2 Inleiding goederenrecht
2.2 Goederen
Het vermogen van een persoon bestaat uit activa en passiva.
Passiva > schulden
Activa > de positieve onderdelen van het vermogen. (goederen)
Goederen zo gezegd bestaan uit > zaken en vermogensrechten. (art. 3:1 BW)
Vermogensrechten > op geld waardeerbaar en overdraagbaar
Zaken > (art. 3:2 BW) stoffelijke (tastbare) voorwerpen die voor menselijke beheersing
vatbaar zijn. Hieronder vallen alle tastbare voorwerpen waarvan een mens eigenaar kan zijn.
(fiets, dier, bedrijfspand etc.)
Zaken kun je onderverdelen in onroerend (art. 3:3 lid 1 BW) en roerend (art. 3:3 lid 2 BW).
Onroerend > grond, de nog niet gewonnen delfstoffen en met de grond duurzaam verenigde
beplantingen en gebouwen. (huizen, stuk grond, een bos een weiland etc.)
Roerend > alle zaken die niet onroerend zijn, dus bijv. een fiets, auto, boek een tv etc.
Soms is het verschil tussen een roerende en onroerende zaak niet duidelijk op het 1 e gezicht.
Het portacabin arrest > ‘Voor de vraag of een zaak duurzaam met de grond verenigd is, moet
niet worden gekeken naar de technische mogelijkheid van verplaatsing, maar naar de aard
en de inrichting van het gebouw. Als het kennelijk de bedoeling is om de zaak duurzaam met
de grond te verenigen, is de zaak onroerend.
(portacabin = container met een deur ramen en dergelijke)
Hoofdzaken en bestanddelen
Naast roerende en onroerende zaken kennen we ook hoofdzaken en bestanddelen.
, LW
Bestanddelen leiden geen zelfstandig leven in het recht, zij horen bij een hoofdzaak en
volgen, ook juridisch gezien de hoofdzaak (art. 3:4 BW)
Kenmerken van bestanddelen:
1. Een zaak die naar verkeersopvatting hoort bij een andere (hoofd)zaak of
2. Een zaak die zozeer met een andere (hoofd)zaak verbonden is, dat hij daarvan niet
los te maken is zonder aanzienlijke schade.
Verkeersopvatting wil zeggen > dat een bestanddeel naar de algemene opvatting in de
maatschappij (maatschappelijk verkeer) bij de hoofdzaak hoort.
Voorbeelden van bestanddelen zijn: een fietsbel (volgens beschrijving 1) of een plavuizen
vloer in de woonkamer van een huis (volgens beschrijving 2)
Voldoet de zaak aan de omschrijving onder 1 of 2 dan is deze zaak een bestanddeel. Het is
van belang om te weten of een zaak een bestanddeel is, omdat de eigenaar van de
hoofdzaak automatisch ook de eigenaar is van het bestanddeel.
Hoofdzaak > ingevolge (art. 5:14 lid 3 BW) wordt als hoofdzaak aangemerkt, de zaak die de
meeste waarde heeft, of de zaak die naar verkeersopvatting als hoofdzaak wordt
beschouwd.
(Grond is altijd hoofdzaak art. 5:20 BW)
In het arrest Dépex/Bergel heeft de HR geoordeeld dat een zelfstandige zaak naar
verkeersopvatting een bestanddeel wordt van de hoofdzaak:
- Als de hoofdzaak bij het ontbreken van de andere zaak niet goed kan functioneren
Vermogensrechten – voorbeelden; recht van de verzekerde op een uitkering na een ongeluk,
recht van hypotheek op een huis en het recht van de verkoper op de koopsom te betalen
door de koper. Dus nogmaals op geld waardeerbaar en overdraagbaar.
2.3 Registergoederen en niet-registergoederen
art. 3:10 BW > geeft aan dat registergoederen pas aan een ander kunnen worden
overgedragen indien deze overdracht is ingeschreven in een openbaar register. Bijv. (art.
3:89 BW)
De overdracht is dus pas geldig nadat de overdracht van het registergoed is
ingeschreven
Registergoederen zijn (art. 3:10 BW):
- Alle onroerende zaken
- Alle te boek gestelde schepen (van 20 ton of meer)
- Alle te boek gestelde vliegtuigen (van 20 ton of meer)
- Alle absolute rechten op goederen
Uit de opsomming van registergoederen kan worden opgemaakt dat een bedrijfsgebouw,
een huis en een winkel als onroerende zaken registergoederen zijn. Een schip en een
vliegtuig zijn hoewel het roerende zaken zijn, eveneens registergoederen. Het recht van
hypotheek (absoluut recht) op een bedrijfsgebouw (onroerende zaak) is ook een
registergoed.
Deel 1 goederenrecht
Hoofdstuk 1 De plaats van het goederenrecht
1.2 Burgerlijk recht: rechtsrelaties tussen personen
Burgerlijk recht regelt de juridische relaties tussen natuurlijke en rechtspersonen.
1.3 Karakter van het burgerlijk recht
Kenmerkend voor het burgerlijk recht is dat burgers en bedrijven hun particuliere belangen
regelen.
1.4 Drie delen van het burgerlijk recht
Het burgerlijk recht bestaat uit
- Personen,- en familierecht
- Rechtspersonenrecht
- Vermogensrecht
1.5 Vermogensrecht
Vermogensrecht bestaat uit:
- Verbintenissenrecht > beschrijft de rechten die een persoon recht geven op een
bepaalde prestatie van een ander. M.a.w. rechtsrelaties tussen mensen > relatief
vermogensrecht = relatie persoon-persoon
- Goederenrecht > beschrijft de rechten die personen zeggenschap geven over een
goed > absoluut vermogensrecht = relatie persoon-goed
3 Algemeen vermogensrecht
5 Goederenrecht
6 en 7 Verbintenissenrecht
4 Erfrecht
Het juridische begrip vermogen wordt gebruikt voor het geheel van iemands bezittingen &
schulden. Ook een persoonlijke lening of hypothecaire lening is vermogen, maar negatief.
Negatief vermogen is dat hij meer schulden heeft dan bezittingen.
Op geld waardeerbare rechten en plichten
Hieruit bestaat het vermogensrecht ook. Dit zijn de rechten waaruit zijn vermogen is
opgebouwd. Zijn vermogen bestaat ook uit plichten zoals het aflossen van een lening, en
rente betalen iedere maand over de lening.
Vermogensrechten
= De rechten waaruit iemands vermogen is opgebouwd
Kenmerken vermogensrecht (art. 3:6 BW)
- Het beschrijft rechten die op geld waardeerbaar zijn
- Vermogensrechten kunnen aan een ander worden overgedragen
- Vermogensrechten zijn niet tastbaar
Het vermogensrecht beschrijft o.a. eigendomsrecht, de koopovereenkomst en de
huurovereenkomst.
Erfrecht is het bijzonere deel van het vermogensrecht. Dit onderdeel beschrijft naar wie het
vermogen gaat van iemand die is overleden.
Dus vermogen van een persoon is opgebouwd uit op geld waardeerbare rechten en plichten.
De rechten waaruit een vermogen is opgebouwd worden vermogensrechten genoemd.
,LW
Vermogensrechten kunnen worden uitgedrukt in een waarde in geld en ze zijn
verhandelbaar.
1.6 Absolute en relatieve rechten
De vermogensrechten zijn te verdelen in absolute en relatieve rechten.
Absolute vermogensrechten > beschrijven de zeggenschap die een bepaalde persoon heeft
over een goed. Het eigendomsrecht is bijv. een absoluut recht. > Goederenrecht > hierin
bevindt zich verschillende beschrijvingen van absolute rechten op goederen. (Boek 3 en 5
BW)
Relatieve vermogensrechten > beschrijven de juridische relatie tussen personen. Het gaat
erom welke ‘prestatie(s)’ zij van elkaar tegoed hebben. Bijv. zo ontstaat uit een
koopovereenkomst de juridische relatie koper en verkoper. > Verbintenissenrecht >
beschrijft de relatieve rechten, en die worden verbintenissen genoemd vandaar het
verbintenissenrecht. (Boek 3, 6 en 7 BW)
Vermogensrecht = onderdeel van het burgerlijk recht waarin de rechten worden beschreven
waaruit een vermogen van een persoon kan zijn opgebouwd.
Hoofdstuk 2 Inleiding goederenrecht
2.2 Goederen
Het vermogen van een persoon bestaat uit activa en passiva.
Passiva > schulden
Activa > de positieve onderdelen van het vermogen. (goederen)
Goederen zo gezegd bestaan uit > zaken en vermogensrechten. (art. 3:1 BW)
Vermogensrechten > op geld waardeerbaar en overdraagbaar
Zaken > (art. 3:2 BW) stoffelijke (tastbare) voorwerpen die voor menselijke beheersing
vatbaar zijn. Hieronder vallen alle tastbare voorwerpen waarvan een mens eigenaar kan zijn.
(fiets, dier, bedrijfspand etc.)
Zaken kun je onderverdelen in onroerend (art. 3:3 lid 1 BW) en roerend (art. 3:3 lid 2 BW).
Onroerend > grond, de nog niet gewonnen delfstoffen en met de grond duurzaam verenigde
beplantingen en gebouwen. (huizen, stuk grond, een bos een weiland etc.)
Roerend > alle zaken die niet onroerend zijn, dus bijv. een fiets, auto, boek een tv etc.
Soms is het verschil tussen een roerende en onroerende zaak niet duidelijk op het 1 e gezicht.
Het portacabin arrest > ‘Voor de vraag of een zaak duurzaam met de grond verenigd is, moet
niet worden gekeken naar de technische mogelijkheid van verplaatsing, maar naar de aard
en de inrichting van het gebouw. Als het kennelijk de bedoeling is om de zaak duurzaam met
de grond te verenigen, is de zaak onroerend.
(portacabin = container met een deur ramen en dergelijke)
Hoofdzaken en bestanddelen
Naast roerende en onroerende zaken kennen we ook hoofdzaken en bestanddelen.
, LW
Bestanddelen leiden geen zelfstandig leven in het recht, zij horen bij een hoofdzaak en
volgen, ook juridisch gezien de hoofdzaak (art. 3:4 BW)
Kenmerken van bestanddelen:
1. Een zaak die naar verkeersopvatting hoort bij een andere (hoofd)zaak of
2. Een zaak die zozeer met een andere (hoofd)zaak verbonden is, dat hij daarvan niet
los te maken is zonder aanzienlijke schade.
Verkeersopvatting wil zeggen > dat een bestanddeel naar de algemene opvatting in de
maatschappij (maatschappelijk verkeer) bij de hoofdzaak hoort.
Voorbeelden van bestanddelen zijn: een fietsbel (volgens beschrijving 1) of een plavuizen
vloer in de woonkamer van een huis (volgens beschrijving 2)
Voldoet de zaak aan de omschrijving onder 1 of 2 dan is deze zaak een bestanddeel. Het is
van belang om te weten of een zaak een bestanddeel is, omdat de eigenaar van de
hoofdzaak automatisch ook de eigenaar is van het bestanddeel.
Hoofdzaak > ingevolge (art. 5:14 lid 3 BW) wordt als hoofdzaak aangemerkt, de zaak die de
meeste waarde heeft, of de zaak die naar verkeersopvatting als hoofdzaak wordt
beschouwd.
(Grond is altijd hoofdzaak art. 5:20 BW)
In het arrest Dépex/Bergel heeft de HR geoordeeld dat een zelfstandige zaak naar
verkeersopvatting een bestanddeel wordt van de hoofdzaak:
- Als de hoofdzaak bij het ontbreken van de andere zaak niet goed kan functioneren
Vermogensrechten – voorbeelden; recht van de verzekerde op een uitkering na een ongeluk,
recht van hypotheek op een huis en het recht van de verkoper op de koopsom te betalen
door de koper. Dus nogmaals op geld waardeerbaar en overdraagbaar.
2.3 Registergoederen en niet-registergoederen
art. 3:10 BW > geeft aan dat registergoederen pas aan een ander kunnen worden
overgedragen indien deze overdracht is ingeschreven in een openbaar register. Bijv. (art.
3:89 BW)
De overdracht is dus pas geldig nadat de overdracht van het registergoed is
ingeschreven
Registergoederen zijn (art. 3:10 BW):
- Alle onroerende zaken
- Alle te boek gestelde schepen (van 20 ton of meer)
- Alle te boek gestelde vliegtuigen (van 20 ton of meer)
- Alle absolute rechten op goederen
Uit de opsomming van registergoederen kan worden opgemaakt dat een bedrijfsgebouw,
een huis en een winkel als onroerende zaken registergoederen zijn. Een schip en een
vliegtuig zijn hoewel het roerende zaken zijn, eveneens registergoederen. Het recht van
hypotheek (absoluut recht) op een bedrijfsgebouw (onroerende zaak) is ook een
registergoed.
