Week 5
Te bestuderen literatuur:
- P. 477-518, 527-535
- T-Mobile
- Maxima Latvija
- Coty Germany
Kennisclips week 5: Mededinging: kartelverbod
00 EU mededingingsregels
Doelen:
1. Handhaving consumentenwelvaart
2. Integratie interne markt
3. Structuur markt
Mededingingsregels van toepassing op gedrag ondernemingen
- 101 VWEU: kartelverbod
- 102 VWEU: verbod misbruik dominante machtspositie
- Europese concentratieverordening
Mededingingsregels van toepassing op overheidsingrijpen in mededinging
- 106 VWEU: regels publieke ondernemingen
- 107 VWEU: verbod concurrentieverstorende staatssteun
01 Onderneming en beïnvloeding tussenstaatse handel
Lid 1: principieel kartelverbod
Lid 2: sanctie = nietigheid
Lid 3: vrijstelling
Toepassingsvoorwaarden
1. Onderneming
Höfner – elke entiteit die een economische activiteit uitoefent ongeacht
haar rechtsvorm en wijze van financiering
Entiteit: natuurlijke of rechtspersoon
Economische activiteit: elke vorm van aanbieding van goederen of
diensten op een markt
o Uitzondering van overheidsprerogatieven en niet-markteconomische
activiteiten
2. Coördinatie
3. Tussenstaatse handel (effect)
Jurisdictioneel criterium: territoriale werkingssfeer – EU mededingingsrecht
(incl. 101 VWEU) ziet alleen op marktgedrag dat grensoverschrijdend effect
heeft
Voldoende mate van waarschijnlijkheid dat de overeenkomst het
handelsverkeer direct of indirect, actueel of potentieel, kan beïnvloeden
Vuistregel: marktaandeel betrokken ondernemingen minder dan 5% en
jaaromzet minder dan 40 miljoen
4. Mededingsingsbeperking
02 Coördinatie en mededingingsbeperking
,Toepassingsvoorwaarden
1. Onderneming
2. Coördinatie
Uitgangspunt: iedere onderneming moet zelfstandig bepalen welk beleid
hij op de markt zal voeren
T-Mobile ‘Deze eis … markt overeenkomen’
Overeenkomst: wilsovereenstemming (horizontaal of verticaal)
Besluit ondernemingsvereniging
OAFG (onderling afgestemde feitelijke gedragingen)
o Afstemming (contact)
o Die heeft geresulteerd in een bepaald marktgedrag
o En er is een causaal verband tussen afstemming en gedrag
3. Tussenstaatse handel
4. Mededingingsbeperking
a. Strekkingsbeperking (doelbeperking)
Afspraken die vanwege hun aard de mededinging beperken
Objectieve doel: beperking mededinging
Prijsafspraken, marktverdeling, klantenverdeling, beperking van
productie of verkoop
b. Gevolgbeperking
Ander doel, maar wel gevolg beperking mededinging
Let op: economische marktanalyse vereist: Maxima Latvija
26-30
Merkbaarheidsvereiste (De Minimis)
Horizontaal marktaandeel 10%
Verticaal marktaandeel 15%
o Selectief distributiestelsel levert geen mededingingsbeperking op
indien
1. De eigenschappen van het product selectieve distributie
nodig maken
2. De distributeurs gekozen worden op basis van objectieve
criteria van kwalitatieve aard die zonder discriminatie wordt
toegepast
3. Die niet verder gaan dan noodzakelijk
^Coty 24, 29, 55
Lid 2: nietigheid
Courage – voor civiele rechter inroepen door contractspartij bij
mededingingsbeperkende overeenkomst met oog op schadevergoeding
03 Ontsnappingsroutes
Metro – streefdoel is geen volmaakte, doch werkbare mededinging
Kartelverbod blijft buiten toepassing bij
- Individuele vrijstelling 101-3 VWEU
o Efficiëntie – verbetering productie of verdeling producten of
verbetering technische of economische vooruitgang
o Billijk aandeel voor gebruikers – voordeel consumenten
o Geen beperkingen die onmisbaar zijn voor bereiken doelstellingen
(noodzakelijk, proportioneel)
, o Geen mogelijkheid tot uitschakelen mededinging voor wezenlijk deel
betrokken producten
- Groepsvrijstelling d.m.v. verordeningen
o Verordening 2022/720 – verticale overeenkomsten
- Vrijstelling kartelverbod voor alle verticale overeenkomsten
die binnen het toepassingsbereik van de verordening vallen
(art. 2)
- 1. Marktaandelen van leverancier en afnemer allebei <30%
(art. 3)
- 2. Overeenkomst bevat geen hardcore beperkingen (art. 4)
(strekkingsbeperkingen) en geen uitgesloten beperkingen
- Uitgesloten beperkingen (art. 5)
04 Handhaving
1. Publieke handhaving: publieke autoriteit handhaaft de EU mededingingsregels
in het algemeen belang
- Europese Commissie en nationale mededingingsautoriteiten (NMA’s)
- Afschrikking en preventie
Europese Commissie
Verordening 1/2003
Onderzoeksbevoegdheden art. 18. 20. 21
Besluiten art. 7
Sancties art. 23. 24
Toezicht door HvJEU
Start onderzoek
- Eigen initiatief
- Klachten
- Melding klokkenluider
- Clementie
o Alleen bij kartels (dus niet voor 102 VWEU)
o Immuniteit: info die inbreuk aantoont of tot gerichte inspectie kan
leiden (wie het eerst komt wie het eerst maalt)
o Boetevermindering: info met significant toegevoegde waarde
(laatkomers)
NMA bevoegd 101 en 102 VWEU toe te passen, inbreuk te beëindigen en boetes
op te leggen (art. 5)
Uniforme toepassing EU mededingingsrecht 16-2, 15-3, 11-6
Samenwerking NMAs en Commissie 12, 11-4
2. Private handhaving: private (rechts)personen verzoeken in eigenbelang een
nationale rechter de mededingingsregels te handhaven
- Consumenten, concurrenten, belangenorganisaties etc.
- Correctief element
Verordening 1/2003 art. 6 nationale rechters bevoegd 101 en 102 VWEU toe te
passen, inbreuk te beëindigen
- Courage t. Crehan – recht op schadevergoeding
Te bestuderen literatuur:
- P. 477-518, 527-535
- T-Mobile
- Maxima Latvija
- Coty Germany
Kennisclips week 5: Mededinging: kartelverbod
00 EU mededingingsregels
Doelen:
1. Handhaving consumentenwelvaart
2. Integratie interne markt
3. Structuur markt
Mededingingsregels van toepassing op gedrag ondernemingen
- 101 VWEU: kartelverbod
- 102 VWEU: verbod misbruik dominante machtspositie
- Europese concentratieverordening
Mededingingsregels van toepassing op overheidsingrijpen in mededinging
- 106 VWEU: regels publieke ondernemingen
- 107 VWEU: verbod concurrentieverstorende staatssteun
01 Onderneming en beïnvloeding tussenstaatse handel
Lid 1: principieel kartelverbod
Lid 2: sanctie = nietigheid
Lid 3: vrijstelling
Toepassingsvoorwaarden
1. Onderneming
Höfner – elke entiteit die een economische activiteit uitoefent ongeacht
haar rechtsvorm en wijze van financiering
Entiteit: natuurlijke of rechtspersoon
Economische activiteit: elke vorm van aanbieding van goederen of
diensten op een markt
o Uitzondering van overheidsprerogatieven en niet-markteconomische
activiteiten
2. Coördinatie
3. Tussenstaatse handel (effect)
Jurisdictioneel criterium: territoriale werkingssfeer – EU mededingingsrecht
(incl. 101 VWEU) ziet alleen op marktgedrag dat grensoverschrijdend effect
heeft
Voldoende mate van waarschijnlijkheid dat de overeenkomst het
handelsverkeer direct of indirect, actueel of potentieel, kan beïnvloeden
Vuistregel: marktaandeel betrokken ondernemingen minder dan 5% en
jaaromzet minder dan 40 miljoen
4. Mededingsingsbeperking
02 Coördinatie en mededingingsbeperking
,Toepassingsvoorwaarden
1. Onderneming
2. Coördinatie
Uitgangspunt: iedere onderneming moet zelfstandig bepalen welk beleid
hij op de markt zal voeren
T-Mobile ‘Deze eis … markt overeenkomen’
Overeenkomst: wilsovereenstemming (horizontaal of verticaal)
Besluit ondernemingsvereniging
OAFG (onderling afgestemde feitelijke gedragingen)
o Afstemming (contact)
o Die heeft geresulteerd in een bepaald marktgedrag
o En er is een causaal verband tussen afstemming en gedrag
3. Tussenstaatse handel
4. Mededingingsbeperking
a. Strekkingsbeperking (doelbeperking)
Afspraken die vanwege hun aard de mededinging beperken
Objectieve doel: beperking mededinging
Prijsafspraken, marktverdeling, klantenverdeling, beperking van
productie of verkoop
b. Gevolgbeperking
Ander doel, maar wel gevolg beperking mededinging
Let op: economische marktanalyse vereist: Maxima Latvija
26-30
Merkbaarheidsvereiste (De Minimis)
Horizontaal marktaandeel 10%
Verticaal marktaandeel 15%
o Selectief distributiestelsel levert geen mededingingsbeperking op
indien
1. De eigenschappen van het product selectieve distributie
nodig maken
2. De distributeurs gekozen worden op basis van objectieve
criteria van kwalitatieve aard die zonder discriminatie wordt
toegepast
3. Die niet verder gaan dan noodzakelijk
^Coty 24, 29, 55
Lid 2: nietigheid
Courage – voor civiele rechter inroepen door contractspartij bij
mededingingsbeperkende overeenkomst met oog op schadevergoeding
03 Ontsnappingsroutes
Metro – streefdoel is geen volmaakte, doch werkbare mededinging
Kartelverbod blijft buiten toepassing bij
- Individuele vrijstelling 101-3 VWEU
o Efficiëntie – verbetering productie of verdeling producten of
verbetering technische of economische vooruitgang
o Billijk aandeel voor gebruikers – voordeel consumenten
o Geen beperkingen die onmisbaar zijn voor bereiken doelstellingen
(noodzakelijk, proportioneel)
, o Geen mogelijkheid tot uitschakelen mededinging voor wezenlijk deel
betrokken producten
- Groepsvrijstelling d.m.v. verordeningen
o Verordening 2022/720 – verticale overeenkomsten
- Vrijstelling kartelverbod voor alle verticale overeenkomsten
die binnen het toepassingsbereik van de verordening vallen
(art. 2)
- 1. Marktaandelen van leverancier en afnemer allebei <30%
(art. 3)
- 2. Overeenkomst bevat geen hardcore beperkingen (art. 4)
(strekkingsbeperkingen) en geen uitgesloten beperkingen
- Uitgesloten beperkingen (art. 5)
04 Handhaving
1. Publieke handhaving: publieke autoriteit handhaaft de EU mededingingsregels
in het algemeen belang
- Europese Commissie en nationale mededingingsautoriteiten (NMA’s)
- Afschrikking en preventie
Europese Commissie
Verordening 1/2003
Onderzoeksbevoegdheden art. 18. 20. 21
Besluiten art. 7
Sancties art. 23. 24
Toezicht door HvJEU
Start onderzoek
- Eigen initiatief
- Klachten
- Melding klokkenluider
- Clementie
o Alleen bij kartels (dus niet voor 102 VWEU)
o Immuniteit: info die inbreuk aantoont of tot gerichte inspectie kan
leiden (wie het eerst komt wie het eerst maalt)
o Boetevermindering: info met significant toegevoegde waarde
(laatkomers)
NMA bevoegd 101 en 102 VWEU toe te passen, inbreuk te beëindigen en boetes
op te leggen (art. 5)
Uniforme toepassing EU mededingingsrecht 16-2, 15-3, 11-6
Samenwerking NMAs en Commissie 12, 11-4
2. Private handhaving: private (rechts)personen verzoeken in eigenbelang een
nationale rechter de mededingingsregels te handhaven
- Consumenten, concurrenten, belangenorganisaties etc.
- Correctief element
Verordening 1/2003 art. 6 nationale rechters bevoegd 101 en 102 VWEU toe te
passen, inbreuk te beëindigen
- Courage t. Crehan – recht op schadevergoeding
