Te bestuderen literatuur:
- H7
- Inleiding personenvennootschappen, par. 8.1-8.5
- HR Stateman/Van de Ven: interne aansprakelijkheid
- HR Panmo: externe aansprakelijkheid
- HR Ontvanger/Roelofsen
- HR Carlande Dienstverlening CV
Hoorcollege 10: Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
01 Bestuurdersaansprakelijkheid BV/NV
Uitgangspunt
Alleen in uitzonderingssituaties: secundaire aansprakelijkheid voor bestuurders
2:129/239 – het bestuur heeft als taak het besturen van de vennootschap
- 2:9-2 – bepalen strategie en algemene gang van zaken
- 2:141/251-2 – bepalen financiële beleid
- Uitganspunt: collectieve verantwoordelijkheid van het bestuur als college
(hoofdelijke aansprakelijkheid 2:9-2 – ieder voor het geheel)
Functies aansprakelijkheid
1. Schade allocatie
- Specifieke gedragsnormschending
- Toerekenbaarheid daarvan aan de bestuurders in termen van schuld
- Kortom: normschending, causaal verband en schuld
2. Vergelding
- Naast financiële genoegdoening, ook een punitieve sanctie, zeker wanneer
sprake is van toerekening naar schuld (i.p.v. risicoaansprakelijkheid)
3. Gedragsbeïnvloeding
- Preventieve werking van het risico van persoonlijke aansprakelijkheid op
toekomstig gedrag van bestuurders
o HR Willemsen/NOM
Gronden
1. Interne bestuurdersaansprakelijkheid
- 2:9
- 6:162
- 2:216
2. Externe bestuurdersaansprakelijkheid (6:162)
3. Bestuurdersaansprakelijkheid in faillissement (2:138/248)
4. Doorbraak van aansprakelijkheid
Bovenstaande niet limitatief
Interne aansprakelijkheid (2:9)
1. Bestuurlijke handeling
- HR Spaanse Villa/HR Hezemans Air
2. Ernstig verwijt
- Specifieke gedragsnormschending (onbehoorlijk bestuur) en toerekening
van de gedragsnormschending aan de bestuurder (verwijtbaarheid)
, - HR Staleman/Van de Ven
o Objectieve maatman-bestuurder: het inzicht en de zorgvuldigheid
die mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak
berekend is en deze nauwgezet vervult
- HR Willemsen/NOM – door een hoge drempel te aanvaarden voor
aansprakelijkheid van een bestuurder tegenover de door hem bestuurde
vennootschap wordt mede het belang van die vennootschap en de
daarmee verbonden onderneming gediend omdat daardoor wordt
voorkomen dat bestuurders hun handelen in onwenselijke mate door
defensieve overwegingen laten bepalen
- Gezichtspunten/omstandigheden – HR Staleman/Van de Ven
o De aard van de door de rechtspersoon uitgeoefende activiteiten
o De in het algemeen uit de door de rechtspersoon uitgeoefende
activiteiten voortvloeiende risico’s
o Taakverdeling bestuur
o Richtlijnen (HR Bergbuizer Papierfabriek – statuten)
o Gegevens waarover bestuur beschikte of behoorde te beschikken
ten tijde van de aan hem verweten gedragingen of beslissingen
o Inzicht en zorgvuldigheid die van bestuurder mogen worden
verwacht die voor zijn taak is berekend en deze nauwgezet vervuld
(maatmanbestuurder)
- HR Staleman/Van de Ven
- HR Schwandt/Berghuizer Papierfabriek
o Een handelen in strijd met statutaire bepalingen die de
rechtspersoon beogen te beschermen, brengt in beginsel (dus
behoudens tegenbewijs) aansprakelijkheid van de bestuurder
tegenover de vennootschap mee
Disculpatie – twee cumulatieve voorwaarden om je als individuele bestuurder te
kunnen disculperen van die individuele aansprakelijkheid
1. Geen ernstig verwijt gelet op taakverdeling
2. Maatregelen getroffen om gevolgen onbehoorlijke bestuur af te wenden
Vordering van de vennootschap (6:162)
- Ernstig verwijt (nadeel)
- Individuele aansprakelijkheid: iedere bestuurder dient het ernstige verwijt
te worden gemaakt (voordeel: je hoeft niet per se collectief)
Extern
Indien een vennootschap:
- Tekortschiet in de nakoming van een verbintenis; of
- Een onrechtmatige daad pleegt
Is het uitgangspunt dat alleen de vennootschap aansprakelijk is voor daaruit
voortvloeiende schade
Onder bijzondere omstandigheden is evenwel, naast aansprakelijkheid van de
vennootschap ook ruimte voor aansprakelijkheid van een bestuurder. Voor het
aannemen van zodanige aansprakelijkheid is vereist dat de bestuurder ter zake
va de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt
persoonlijk ernstig verwijt