Samenvatting ziekteleer Oren Willeke van den Boer
Ziekteleer HS 15: Oren
Inhoud
15.1 de oorschelp : pinna ........................................................................................................................................ 1
15.1.2 aangeboren afwijkingen ........................................................................................................................... 1
15.1.3 trauma ...................................................................................................................................................... 1
15.2 de gehoorgang: meatus acusticus externa ..................................................................................................... 2
15.2.2 aangeboren afwijkingen ........................................................................................................................... 2
15.2.3 trauma ...................................................................................................................................................... 2
15.2.4 ontsteking ................................................................................................................................................ 2
15.3 het trommelvlies ............................................................................................................................................. 3
15.3.2 trauma ...................................................................................................................................................... 3
15.4 het middenoor: auris media ............................................................................................................................ 3
15.4.3 trauma middenoor ................................................................................................................................... 3
15.4.4 ontsteking ................................................................................................................................................ 3
15.5 het binnenoor: auris interna ........................................................................................................................... 4
15.5.2 aangeboren afwijkingen ........................................................................................................................... 4
15.5.3 trauma ...................................................................................................................................................... 4
15.5.4 ototoxiciteit .............................................................................................................................................. 4
15.5.5 ontsteking ................................................................................................................................................ 5
15.1 de oorschelp : pinna
15.1.2 aangeboren afwijkingen
Deformatie van de oorschelp komt voor, meestal is er geen sprake van functieverlies.
15.1.3 trauma
Verwondingen
Bijt en krab trauma van het oor komen voor bij hond en kat. Bij varken soms oorbijten door
rangordegevechten, stimulusarme omgeving of zoötechnische fouten. Omgevingsbacteriën (staphylococcen en
streptococcen) kunnen de wonden infecteren. Bij acuut trauma ernstige bloedingen. Bij oudere wonden
abcedering van de oorschelp, koorts en pijn. Oorbijten kan resulteren in necrose van oorranden. Scheuren in
het oor moeten gehecht worden zonder de oorschelp te perforeren; dus beiderzijds huid hechten. Systemisch
antibiotica toedienen. Aan abces in de oorschelp moet worden geopend, gespoeld en gedrainerd, daarbij
toedienen pijnstiller en antibiotica; dit voorkomt dat het kraakbeen gaat ontsteken en ossificeren, wanneer dit
gebeurd; amputatie.
1
, Samenvatting ziekteleer Oren Willeke van den Boer
Othematoom
Een othematoom is een bloeduitstoting in de oorschelp, komt voor bij hond kat en varken.
Het ontstaat waarschijnlijk door stomp trauma, automutilatie of schudden met de kop
door schudden. De hematoom ontstaat tussen kraakbeen en perichondrium; risico op
necrose of degeneratie kraakbeen. Een othematoom is herkenbaar als verdikking van de
gehele oorschelp of een deel daarvan; deze is niet pijnlijk. Diagnose stellen door het
nemen van een punctie, dit kan zorgen voor infectieuze abcedering dus mag alleen
worden uitgevoerd onder aseptische voorwaarden en moet direct worden gevolgd door
chirurgische therapie. De therapie is dus het openen van het hematoom, curetteren, spoelen
en perforerend hechten. Nabehandeling met antibiotica, pijnstillers en kopverband en kraag.
Misvorming van de oorschelp kan optreden door fibrinevorming, necrose en degeneratie van
het kraakbeen kan optreden. Bij niet behandelen (varken) worden bloedstolsels binnen 3
weken geresorbeerd en ontstaat een schrompeloor.
15.2 de gehoorgang: meatus acusticus externa
De uitwendige gehoorgang is bekleed met huid en haartjes die het ingedroogd cerumen naar
buiten transporteren. De talgklieren zijn tot vlak voor het trommelvlies aanwezig. De
cerumenklieren zijn samen met de talgklieren verantwoordelijk voor oorsmeer/cerumen
productie.
15.2.2 aangeboren afwijkingen
Het kan voorkomen dat de uitwendige gehoorgang niet is aangesloten op het middenoor = Atresia; meestal
eenzijdig. Eenzijdige doofheid of fistels kunnen het probleem aan het licht brengen. Bij otoscopie ontbreekt het
proximale deel van de gehoorgang. Met een CT is beter te zien welke delen missen. Chirurgische therapie moet
door een specialist worden uitgevoerd.
15.2.3 trauma
Verwondingen gehoorgang
De gehoorgang kan verscheurd worden door aanrijding, bijtwonden en trekken aan de oren. Meestal separatie
tussen verticale en horizontale deel. De wond kan genezen, maar er kan een abces ontstaan vanuit het
proximale (horizontale) deel van de gehoorgang doordat de proximale gehoorgang geen aansluiting meer heeft
met de verticale uitgang van de gehoorgang. Diagnose stellen met otoscopie. Bij deformatie en abcessen kan
met een CT scan worden vastgesteld of herstel mogelijk is. als snel na het trauma de gehoorgang is gehecht is
de prognose gunstiger, na operatie drainage en antibioticum. In ernstige gevallen totale ablatio mogelijk.
15.2.4 ontsteking
Otitis externa
Komt vooral voor bij GD en varken. Bij GH dermatitis met algemene en
systemische oorzaken zoals seborroe, atopie, voedselovergevoeligheid etc.
predisponerende factoren zijn anatomische afwijkingen en vochtige
gehoorgangen door veel zwemmen. Primaire oorzaken zijn mijtinfecties,
poliepen, tumoren, cerumenproppen, grasaren of andere CA. bij de otitis
externa zijn vaak bacteriën (stafylococcen, streptococcen, psneudomonas,
proteus) en soms gisten betrokken. Het dier heeft pijn en jeuk aan het oor,
krabt eraan, kopschud, ooruitvloeiing en stank uit het oor. Diagnose stellen door ooronderzoek incl. otoscopie.
Bacteriologisch onderzoek of microscopisch onderzoek cerumen soms zinnig. Behandelen door verwijderen
primaire oorzaak. De ontsteking behandelen met antibioticum-corticosteroïdhoudende zalven. In ernstige
chronische gevallen chirurgisch ingrijpen; gehoorgang verwijderen. Bij een chronische otitis externa levenslang
medicamenteus behandelen.
2
Ziekteleer HS 15: Oren
Inhoud
15.1 de oorschelp : pinna ........................................................................................................................................ 1
15.1.2 aangeboren afwijkingen ........................................................................................................................... 1
15.1.3 trauma ...................................................................................................................................................... 1
15.2 de gehoorgang: meatus acusticus externa ..................................................................................................... 2
15.2.2 aangeboren afwijkingen ........................................................................................................................... 2
15.2.3 trauma ...................................................................................................................................................... 2
15.2.4 ontsteking ................................................................................................................................................ 2
15.3 het trommelvlies ............................................................................................................................................. 3
15.3.2 trauma ...................................................................................................................................................... 3
15.4 het middenoor: auris media ............................................................................................................................ 3
15.4.3 trauma middenoor ................................................................................................................................... 3
15.4.4 ontsteking ................................................................................................................................................ 3
15.5 het binnenoor: auris interna ........................................................................................................................... 4
15.5.2 aangeboren afwijkingen ........................................................................................................................... 4
15.5.3 trauma ...................................................................................................................................................... 4
15.5.4 ototoxiciteit .............................................................................................................................................. 4
15.5.5 ontsteking ................................................................................................................................................ 5
15.1 de oorschelp : pinna
15.1.2 aangeboren afwijkingen
Deformatie van de oorschelp komt voor, meestal is er geen sprake van functieverlies.
15.1.3 trauma
Verwondingen
Bijt en krab trauma van het oor komen voor bij hond en kat. Bij varken soms oorbijten door
rangordegevechten, stimulusarme omgeving of zoötechnische fouten. Omgevingsbacteriën (staphylococcen en
streptococcen) kunnen de wonden infecteren. Bij acuut trauma ernstige bloedingen. Bij oudere wonden
abcedering van de oorschelp, koorts en pijn. Oorbijten kan resulteren in necrose van oorranden. Scheuren in
het oor moeten gehecht worden zonder de oorschelp te perforeren; dus beiderzijds huid hechten. Systemisch
antibiotica toedienen. Aan abces in de oorschelp moet worden geopend, gespoeld en gedrainerd, daarbij
toedienen pijnstiller en antibiotica; dit voorkomt dat het kraakbeen gaat ontsteken en ossificeren, wanneer dit
gebeurd; amputatie.
1
, Samenvatting ziekteleer Oren Willeke van den Boer
Othematoom
Een othematoom is een bloeduitstoting in de oorschelp, komt voor bij hond kat en varken.
Het ontstaat waarschijnlijk door stomp trauma, automutilatie of schudden met de kop
door schudden. De hematoom ontstaat tussen kraakbeen en perichondrium; risico op
necrose of degeneratie kraakbeen. Een othematoom is herkenbaar als verdikking van de
gehele oorschelp of een deel daarvan; deze is niet pijnlijk. Diagnose stellen door het
nemen van een punctie, dit kan zorgen voor infectieuze abcedering dus mag alleen
worden uitgevoerd onder aseptische voorwaarden en moet direct worden gevolgd door
chirurgische therapie. De therapie is dus het openen van het hematoom, curetteren, spoelen
en perforerend hechten. Nabehandeling met antibiotica, pijnstillers en kopverband en kraag.
Misvorming van de oorschelp kan optreden door fibrinevorming, necrose en degeneratie van
het kraakbeen kan optreden. Bij niet behandelen (varken) worden bloedstolsels binnen 3
weken geresorbeerd en ontstaat een schrompeloor.
15.2 de gehoorgang: meatus acusticus externa
De uitwendige gehoorgang is bekleed met huid en haartjes die het ingedroogd cerumen naar
buiten transporteren. De talgklieren zijn tot vlak voor het trommelvlies aanwezig. De
cerumenklieren zijn samen met de talgklieren verantwoordelijk voor oorsmeer/cerumen
productie.
15.2.2 aangeboren afwijkingen
Het kan voorkomen dat de uitwendige gehoorgang niet is aangesloten op het middenoor = Atresia; meestal
eenzijdig. Eenzijdige doofheid of fistels kunnen het probleem aan het licht brengen. Bij otoscopie ontbreekt het
proximale deel van de gehoorgang. Met een CT is beter te zien welke delen missen. Chirurgische therapie moet
door een specialist worden uitgevoerd.
15.2.3 trauma
Verwondingen gehoorgang
De gehoorgang kan verscheurd worden door aanrijding, bijtwonden en trekken aan de oren. Meestal separatie
tussen verticale en horizontale deel. De wond kan genezen, maar er kan een abces ontstaan vanuit het
proximale (horizontale) deel van de gehoorgang doordat de proximale gehoorgang geen aansluiting meer heeft
met de verticale uitgang van de gehoorgang. Diagnose stellen met otoscopie. Bij deformatie en abcessen kan
met een CT scan worden vastgesteld of herstel mogelijk is. als snel na het trauma de gehoorgang is gehecht is
de prognose gunstiger, na operatie drainage en antibioticum. In ernstige gevallen totale ablatio mogelijk.
15.2.4 ontsteking
Otitis externa
Komt vooral voor bij GD en varken. Bij GH dermatitis met algemene en
systemische oorzaken zoals seborroe, atopie, voedselovergevoeligheid etc.
predisponerende factoren zijn anatomische afwijkingen en vochtige
gehoorgangen door veel zwemmen. Primaire oorzaken zijn mijtinfecties,
poliepen, tumoren, cerumenproppen, grasaren of andere CA. bij de otitis
externa zijn vaak bacteriën (stafylococcen, streptococcen, psneudomonas,
proteus) en soms gisten betrokken. Het dier heeft pijn en jeuk aan het oor,
krabt eraan, kopschud, ooruitvloeiing en stank uit het oor. Diagnose stellen door ooronderzoek incl. otoscopie.
Bacteriologisch onderzoek of microscopisch onderzoek cerumen soms zinnig. Behandelen door verwijderen
primaire oorzaak. De ontsteking behandelen met antibioticum-corticosteroïdhoudende zalven. In ernstige
chronische gevallen chirurgisch ingrijpen; gehoorgang verwijderen. Bij een chronische otitis externa levenslang
medicamenteus behandelen.
2
