Samenvatting handboek voor scenario planning

Scenario planning
SAMENVATTING
HOOFDSTUK 1

1.1 TIJD
Tijdverschil  Bepaald voor een groot deel hoe we de mate van een verandering en
onzekerheid schatten
- Bij het vormen van een toekomstbeeld gebruik je (on)bewust eigen kennis en
ervaringen uit het heden en verleden.
- Tijd heeft invloed op de informatiekwaliteit.  als je informatie probeert te
verzamelen over de verre toekomst  dan zullen steeds meer variabelen onbekend
zijn.  Meer variatie mogelijk  Uitspraak over de verre toekomst. wordt minder
betrouwbaar

1.2 RELEVANTIE

Context  Helpt bij uitspraken doen over nieuwe gebeurtenissen.  beperkt jezelf tot een
bepaald denkkader  Informatie filteren  komen tot relevante uitspraken.
- Context is een vast gegeven (je springt niet zomaar van het ene naar het andere
onderwerp: bijv. gevolgen alcohholconsumptie rusland naar ontwikkelingen in de
auto industrie)

- Sla je een brug tussen onwaarschijnlijke gebeurtenis en heden  Dan kan de
gebeurtenis wel degelijk relevant zijn.


1.3 VERANDERING

Fenomeen  Het verschil tussen een willekeurige toekomst gebeurtenis en het heden. (Een
bepaalde mate van de ontwikkeling van de gebeurtenis)

Discontinuïteit
Als de toekomst anders verloopt dan de trend, ook wel trendbreuk genoemd.
 Geleidelijke discontinuïteit: Als de verandering zo langzaam is dat je er nog op in kan
spelen
 Abrupte discontinuïteit: Als de verandering zeer snel loopt (beurscrash)

,1.3.1 TRENDS

Trend  Een constant patroon dat ontstaat als een lange termijn van data in beschouwing
wordt genomen.

Constant patroon  Een sterkte groei of daling / Een bepaalde cyclus die zich steeds
herhaald.
Lange termijn  Een periode van 5 tot 10 jaar
MEGA trend  ontwikkelingop basis van een langere periode van 10 jaar

Trendlijn
- Bij trends wordt er gebruik gemaakt van een verwachte minimale en maximale
trendlijn om een mogelijke spreiding aan te geven.  moet lijden tot voldoende
informatie om uitspraak te doen over de toekomst.
Voorbeelden trends komende 10 jaar
- Technologie
- Globalisering neemt toe
- Gemiddelde leeftijd waarop mensen kinderen krijgen neemt toe
- Aankopen via internet neemt toe

- Goed weten hoe je ontwikkelingen moet categoriseren is ideaal voor het maken van
een goed scenario.
BELANGRIJK: Marketeers volgen trends  een nieuw product kan succesvoller worden als
ze in lijn kunnen brengen met een sterke trend.



1.3.2 DISCONTINUÏTEITEN
Discontinuïteit
Een mogelijk onverwachtte, tijdelijke/permanente, breuk in een dominante conditie/trend in
een systeem.
Systeem = maatschappij, organisatie etc.
- Dominante conditie/trend: Kijk naar de lange termijn.
- Hebben altijd een paradismaverschuiving tot gevolg  paradigma: als modellen en
theoriën die een denkkader vormen van datgene wat de samenleving als
werkelijkheid beschouwt.  verandering hierin betekend dat de oude gedachten
over een gedeelte van de wereld zoals men die kent, losgelaten worden en daarna
een nieuwe waarheid aannemen. (bijv vroeger dacht men dat de aarde plat was)

- Belangrijk om mee te werken omdat het inzage geeft in het onverwachte wat goed
is voor het vormen van een unieke strategie.

, Abrupte discontinuïteit(wildcards)Deze discontinuïteit treed plotseling op. Dit gebeurt zo
snel dat het systeem niet meer kan stabiliseren.
- Kunnen de hele wereld beïnvloeden
- Iets in een wildcard als:
1. Het een dramatisch impact heeft op een bepaald systeem, met grote/breede
gevolgen.
2. De ontwikkeling zo snel gaat dat het systeem niet meer kan stabiliseren en
instabiel raakt.(geen tijd)
- Voorbeelden: Tsunami in Japan in 2011, de economische crisis van 2008
Geleidelijke discontinuïteit(Early warning signal)
De verschuiving van een paradigma naar een ander paradigma verloopt geleidelijk.(slow
changing phenomenos)
- De verschuiving is verloopt waarneembaar en niet plotseling
- Je kan erop inspelen en misschien zelfs de manier van verloop veranderen
Bijvoorbeeld:
- De opwarming van de aarde (Dit is waarschuwings signaal een natuurramp die dus de
wildecard is).
- Leren dat gebasseerd is op boeken naar en naar online leren gaat
- Van een open markt naar een gesloten markt
- Kolen-olietijdperk naar de opwekking van duurzame energie

Belangrijk: Een (abrupte discontinuïteit) wildcard is plotseling en een (Geleidelijke
discontinuïteit) Early warning signal gaat geleidelijk en waarneembaar.

Cascade Discontinuïteiten sets
Beschrijft de brug die het hier-en-nu verbind met een wildcard.
- Een set van geleidelijke discontinuïteiten, die een mogelijke verklaring geven waarom
een wildcard op zou treden.  Helpt een organisatie om in te schatten welke
wildcards relevant zijn om mee te nemen naar een scenario ontwikkeling.
-
Je kan abrupte Discontinuïteiten voorspellen door goed op te letten bij geleidelijke
discontinuïteiten.
Bijvoorbeed: Beurscrash(wildcard), maar je kan het zien aan komen door slechte
kwartaalresultaten van bedrijven, afnemend vertrouwens door de wereld economie(Early
warning signal)  geeft aan dat er iets groots staat te gebeuren.’

Eigen wereldmodel: Of je iets ziet als abrupt/geleidelijk heeft deels te maken met de mate
tot welk systeem je het beperkt(de context). Ook vanuit welke bril je het bekijkt, dus je eigen
subjectiviteit.
Voorbeeld: 9/11 aanslag zagen sommige mensen aankomen en sommige ook niet