Orthopedie, reumatologie en revalidatie
Ziektebeeld Epidemiologie Symptomen Diagnose Behandeling en prognose
Schouder
Subarcromiaal Soorten: Unilaterale pijn rond Painful arc positief Analgetica, fysio,
pijnsyndroom (SAPS) > Subacromiale bursitis (pijn acromion/bovenarm, pijn (60-120 graden), Neer +, corticosteroïdinjectie
lateraal en dorsaal van de bij abductie (painful arc), Hawkins-Kennedy +,
schouderkop) nachtelijke pijn (liggen op echo: Vaak herstel binnen
> Tendinopathie (uit de kom schouder) bursitis/tendinopathie maanden, recidief mogelijk
gaan gevoel)
> Ligamentair letsel Pijn bij bovenhandse Geen passieve
> Rotator Cuff letsel bewegingen bewegingsbeperking
70-80% van de
schouderklachten, 35-75 jaar
<35 = traumatisch
Risico: repetitieve
bovenhandse arbeid, sport
(tennis, zwemmen), leeftijd >
40 jaar
Frozen shoulder 40-60 jaar, vaker vrouwen Diffuse pijn, nachtelijke Zowel actieve als NSAID, corticosteroiden en
(adhesieve capsulitis) pijn, forse passieve beweging lidocaine (injectie), fysio,
Risico: diabetes mellitus, bewegingsbeperking verminderd evt. Manipulatie onder
Beloop: pijn → stijfheid → hypothyreoïdie, immobilisatie, (vooral exorotatie) narcose
herstel trauma Uitstralende pijn naar Verstoord
bovenarm en soms scapulothoracaal ritme Blijven bewegen!
onderarm
Rontgen meestal normaal Zelflimiterend (1-3 jaar)
Start vaak geleidelijk
Moeute met hand achter
, rug/haar kammen
Omartrose >60 jaar Stijfheid, kraken, pijn erger Rontgen: Pijnstilling, fysio, evt.
(schouderartrose) na rust gewrichtsspleetversmallin prothese
Risico: posttrauma, zwaar g, osteofysten, sclerose
fysiek werk, herhaalde Crepitaties bij bewegen Chronisch, progressief
luxaties, terugkomende
ontstekingen
Rotator cuff ruptuur Traumatisch (<35 jaar), Pijn bij heffen arm, Jobe, Drop arm, Lift-off Conservatief of operatie
degeneratief (>35 jaar) krachtsverlies, clicking positief.
Echo/MRI bevestigt Prognose afhankelijk van
Risico: bovenhandse sporten, ernst, vaak herstel
herhaald tillen, degeneratie
Cervicaal radiculair Middelbare leeftijd Heftige uitstralende pijn Spurling test + Rust, fysio, evt operatie
syndroom arm, tintelingen (hangen sensibiliteitsstoornissen
Risico: cervicale degeneratie, samen met Vaak spontaan herstel
hernia, zwaar fysiek werk nekbewegingen) MRI bij verdenking hernia
krachtsverlies
Knie
Knieartrose (gonartrose) > 45 jaar, vaker vrouwen Belastingspijn, stijfheid <30 Klinisch Bewegen, fysio, pijnstilling,
min, crepitaties, startpijn evt. Prothese
Handartrose → DIP’s, Risico: overgewicht, trauma, (na rust stijfheid) Röntgen: versmalling, Evt. corticosteroïdinjecties
PIP’s en CMCM standsafwijking, familiair osteofyten (max 4x per jaar)
Soms ontsteking synoviale Andere hulpmiddelen
weefsel → verdikking en Verminderde flexie of
hydrops extensie Chronisch, progressief
Complicatie: Bakerse cyste
Patellofemoraal Jongeren, sporters Pijn op, achterof rond Clarke’s test + Fysio, belasting aanpassen
pijnsyndroom (PFPS) patella, erger theaterfenomeen (pijn bij
Risico: patella, maltracking, traplopen/zitten (erger bij zitten met gebogen Vaak herstel, recidief
, overbelasting, hypermobiliteit, flexie en minder met knieën)
verminderde spierkracht strekken) Na 1 jaar 60% nog
Beeldvorming normaal klachten, na 6 jaar 40%
Tijdens en of na belasting
Crepitaties, stijfheid,
zwelling of
instabiliteitsgevoel
Jumper’s knee = Sporters (basketbal, Pijn voorzijde patellapees Decline squat + echo: Rust, excentrische training
patellotendinopathie volleybal) vooral na belasting zoals peesverdikking
springen, drukpijn op Herstel duurt maanden
Risico: explosieve belasting, onder- of bovenrand van Geen
slechte schokdemping patella of tuberositas tibiae bewegingsbeperking
Door verstoord evenwicht
belasting en belastbaarheid
Osgood-Schlatter 8-15 jaar, sporters in Pijn/zwelling tuberositas Drukpijn, evt. rontgen Rust, belasting aanpassen
groeispurt tibiae tijdens of na het
sporten Zelflimiterend, gaat over na
Risico: veel springen/lopen groeispurt
Unilateraal
Bursitis prepatellaris = Risico: veel knielen of stoten Zwelling prepatellair, soms Klinisch, punctie indien Belasting vermijden,
acute ontsteking (stratenmakers, stoffeerder rood en pijnlijk infectie pijnstilling
judo), trauma
Kan ook bacterieel zijn → Herstel weken als
koorts, roodheid, zwelling luxerende factor is
en pijn weggenomen
Bakerse cyste Vaak bij artrose of RA of Zweling knieholte, niet Echo bevestigt Onderliggende oorzaak
meniscusletsel pijnlijk behandelen
Risico: intra-articulaire druk Gevuld met vocht Prognose goed, recidief
verhoogd (hydrops) mogelijk
, Iliotibiale bandsyndroom Duursporters (door irritatie) Laterale kniepijn bij Noble +, Ober + Belasting aanpassen, fysio
= lopersknie belasting of na belasting
Risico: veel lopen/fietsen, Goed herstel na
slechte loopschoenen, Verdwijnt in rust aanpassing belasting en
beenlengteverschil verbetering van houding
MCL letsel Sport, valgus trauma Mediaal pijn, instabiliteit bij Valgus stress + Brace, rust, fysio
valgiseren
Risico: contactsporten Goed herstel
Meestal door direct contact
aan de posterolaterale zijde
→ kracht naar mediaal OF
door rotatie waarbij de voet of
onderdeel blijft staan
LCL-letsel Sport, varus trauma Lateral pijn, instabiliteit bij Varus stress + Brace, evt. Operatie
variseren
Meestal door direct contact Goed herstel
aan de anteromediale zijde
→ kracht naar dorsolateraal
VKB-ruptuur Jonge sporters, pivot-sporten ‘Knak’, hemartros, Lachman positief, Pivot Conservatief of
instabiliteit, slotklachten shift positief, MRI reconstructie
Risico: vrouwelijke sporten, bevestigt
niet-contact trauma Hemartros ontstaat in een Herstel 6-12 mnd, risico
paar uur Afwijkende artrose
→ plotselinge bewegingen schuifladetesten
Onmogelijkheid om de knie Verwijzen bij forse
Ventrale verplaatsing van de direct te belasten instabiliteit, knie op slot,
tibia t.o.v. de femur verdenking fractuur,
patellaluxatie of
peesruptuur
AKB-ruptuur Dashboardtrauma, val Zwelling, instabiliteit Achterste schuiflade +, Brace, evt. Operatie
Sag sign +
Tibia wordt t.o.v. de femur Restinstabiliteit mogelijk
Ziektebeeld Epidemiologie Symptomen Diagnose Behandeling en prognose
Schouder
Subarcromiaal Soorten: Unilaterale pijn rond Painful arc positief Analgetica, fysio,
pijnsyndroom (SAPS) > Subacromiale bursitis (pijn acromion/bovenarm, pijn (60-120 graden), Neer +, corticosteroïdinjectie
lateraal en dorsaal van de bij abductie (painful arc), Hawkins-Kennedy +,
schouderkop) nachtelijke pijn (liggen op echo: Vaak herstel binnen
> Tendinopathie (uit de kom schouder) bursitis/tendinopathie maanden, recidief mogelijk
gaan gevoel)
> Ligamentair letsel Pijn bij bovenhandse Geen passieve
> Rotator Cuff letsel bewegingen bewegingsbeperking
70-80% van de
schouderklachten, 35-75 jaar
<35 = traumatisch
Risico: repetitieve
bovenhandse arbeid, sport
(tennis, zwemmen), leeftijd >
40 jaar
Frozen shoulder 40-60 jaar, vaker vrouwen Diffuse pijn, nachtelijke Zowel actieve als NSAID, corticosteroiden en
(adhesieve capsulitis) pijn, forse passieve beweging lidocaine (injectie), fysio,
Risico: diabetes mellitus, bewegingsbeperking verminderd evt. Manipulatie onder
Beloop: pijn → stijfheid → hypothyreoïdie, immobilisatie, (vooral exorotatie) narcose
herstel trauma Uitstralende pijn naar Verstoord
bovenarm en soms scapulothoracaal ritme Blijven bewegen!
onderarm
Rontgen meestal normaal Zelflimiterend (1-3 jaar)
Start vaak geleidelijk
Moeute met hand achter
, rug/haar kammen
Omartrose >60 jaar Stijfheid, kraken, pijn erger Rontgen: Pijnstilling, fysio, evt.
(schouderartrose) na rust gewrichtsspleetversmallin prothese
Risico: posttrauma, zwaar g, osteofysten, sclerose
fysiek werk, herhaalde Crepitaties bij bewegen Chronisch, progressief
luxaties, terugkomende
ontstekingen
Rotator cuff ruptuur Traumatisch (<35 jaar), Pijn bij heffen arm, Jobe, Drop arm, Lift-off Conservatief of operatie
degeneratief (>35 jaar) krachtsverlies, clicking positief.
Echo/MRI bevestigt Prognose afhankelijk van
Risico: bovenhandse sporten, ernst, vaak herstel
herhaald tillen, degeneratie
Cervicaal radiculair Middelbare leeftijd Heftige uitstralende pijn Spurling test + Rust, fysio, evt operatie
syndroom arm, tintelingen (hangen sensibiliteitsstoornissen
Risico: cervicale degeneratie, samen met Vaak spontaan herstel
hernia, zwaar fysiek werk nekbewegingen) MRI bij verdenking hernia
krachtsverlies
Knie
Knieartrose (gonartrose) > 45 jaar, vaker vrouwen Belastingspijn, stijfheid <30 Klinisch Bewegen, fysio, pijnstilling,
min, crepitaties, startpijn evt. Prothese
Handartrose → DIP’s, Risico: overgewicht, trauma, (na rust stijfheid) Röntgen: versmalling, Evt. corticosteroïdinjecties
PIP’s en CMCM standsafwijking, familiair osteofyten (max 4x per jaar)
Soms ontsteking synoviale Andere hulpmiddelen
weefsel → verdikking en Verminderde flexie of
hydrops extensie Chronisch, progressief
Complicatie: Bakerse cyste
Patellofemoraal Jongeren, sporters Pijn op, achterof rond Clarke’s test + Fysio, belasting aanpassen
pijnsyndroom (PFPS) patella, erger theaterfenomeen (pijn bij
Risico: patella, maltracking, traplopen/zitten (erger bij zitten met gebogen Vaak herstel, recidief
, overbelasting, hypermobiliteit, flexie en minder met knieën)
verminderde spierkracht strekken) Na 1 jaar 60% nog
Beeldvorming normaal klachten, na 6 jaar 40%
Tijdens en of na belasting
Crepitaties, stijfheid,
zwelling of
instabiliteitsgevoel
Jumper’s knee = Sporters (basketbal, Pijn voorzijde patellapees Decline squat + echo: Rust, excentrische training
patellotendinopathie volleybal) vooral na belasting zoals peesverdikking
springen, drukpijn op Herstel duurt maanden
Risico: explosieve belasting, onder- of bovenrand van Geen
slechte schokdemping patella of tuberositas tibiae bewegingsbeperking
Door verstoord evenwicht
belasting en belastbaarheid
Osgood-Schlatter 8-15 jaar, sporters in Pijn/zwelling tuberositas Drukpijn, evt. rontgen Rust, belasting aanpassen
groeispurt tibiae tijdens of na het
sporten Zelflimiterend, gaat over na
Risico: veel springen/lopen groeispurt
Unilateraal
Bursitis prepatellaris = Risico: veel knielen of stoten Zwelling prepatellair, soms Klinisch, punctie indien Belasting vermijden,
acute ontsteking (stratenmakers, stoffeerder rood en pijnlijk infectie pijnstilling
judo), trauma
Kan ook bacterieel zijn → Herstel weken als
koorts, roodheid, zwelling luxerende factor is
en pijn weggenomen
Bakerse cyste Vaak bij artrose of RA of Zweling knieholte, niet Echo bevestigt Onderliggende oorzaak
meniscusletsel pijnlijk behandelen
Risico: intra-articulaire druk Gevuld met vocht Prognose goed, recidief
verhoogd (hydrops) mogelijk
, Iliotibiale bandsyndroom Duursporters (door irritatie) Laterale kniepijn bij Noble +, Ober + Belasting aanpassen, fysio
= lopersknie belasting of na belasting
Risico: veel lopen/fietsen, Goed herstel na
slechte loopschoenen, Verdwijnt in rust aanpassing belasting en
beenlengteverschil verbetering van houding
MCL letsel Sport, valgus trauma Mediaal pijn, instabiliteit bij Valgus stress + Brace, rust, fysio
valgiseren
Risico: contactsporten Goed herstel
Meestal door direct contact
aan de posterolaterale zijde
→ kracht naar mediaal OF
door rotatie waarbij de voet of
onderdeel blijft staan
LCL-letsel Sport, varus trauma Lateral pijn, instabiliteit bij Varus stress + Brace, evt. Operatie
variseren
Meestal door direct contact Goed herstel
aan de anteromediale zijde
→ kracht naar dorsolateraal
VKB-ruptuur Jonge sporters, pivot-sporten ‘Knak’, hemartros, Lachman positief, Pivot Conservatief of
instabiliteit, slotklachten shift positief, MRI reconstructie
Risico: vrouwelijke sporten, bevestigt
niet-contact trauma Hemartros ontstaat in een Herstel 6-12 mnd, risico
paar uur Afwijkende artrose
→ plotselinge bewegingen schuifladetesten
Onmogelijkheid om de knie Verwijzen bij forse
Ventrale verplaatsing van de direct te belasten instabiliteit, knie op slot,
tibia t.o.v. de femur verdenking fractuur,
patellaluxatie of
peesruptuur
AKB-ruptuur Dashboardtrauma, val Zwelling, instabiliteit Achterste schuiflade +, Brace, evt. Operatie
Sag sign +
Tibia wordt t.o.v. de femur Restinstabiliteit mogelijk
