Molecular Biology of the Cell – Hoofdstuk 20
Carcinomas: kanker die ontstaat vanuit epitheelweefsel. Deze komen het meest voor (80%). Deze
cellen delen namelijk het vaakste in volwassen weefsel en worden blootgesteld aan kanker
inducerende processen.
Sarcomas: kanker die ontstaat uit spier en bindweefsel.
Leuemias en lymphomas: kanker die ontstaat uit (de voorlopers van) witte bloedcellen.
Adenoma is een goedaardige epitheliale tumor, de kwaadaardige variant hiervan is de
adenocarcinoma. Ditzelfde geldt voor chondroma en chondrosarcoma van bindweefsel.
Een manier om het originele weefsel van de tumor te bepalen gebeurt middels moleculaire analyse
van de chromosomen.
- Bij CML zie je het Philadelphia chromosome waarbij er een uitwisseling is tussen de q armen
van c9 en c22. De plek van de breuk is voor elke nakomeling van de primaire kankercel
hetzelfde maar verschilt sterk tussen patiënten.
Kankercellen hebben erfelijke somatische mutaties of epigenetische veranderingen (hoewel minder
gebruikelijk). Carcinogenese wordt dus gekoppeld aan mutagenese.
Vaak vindt er een lange incubatietijd plaats tussen de blootstelling aan carcinogene stoffen en het
ontwikkelen van de kanker omdat er een accumulatie van mutaties nodig is voor tumor progressie. Er
zijn dus veel meer mutaties nodig dan alleen de primaire mutatie om een daadwerkelijke tumor
formatie te krijgen. Er zijn meerdere rondes van mutaties (veroorzaakt door kans) nodig. Hoe meer
tumorcellen er zijn, hoe groter de kans is dat er nog een mutatie met een selectief voordeel ontstaat.
Er ontstaan zo vele tumor lijnen die elk in een andere conditie kunnen domineren.
Kankercellen zijn genetisch onstabiel omdat ze sneller mutaties oplopen dan normale cellen. Daarom
komen er ook sneller grote chromosoom veranderingen voor. Zo hebben kankercellen vaak een
abnormale hoeveelheid aan heterochromatine.
Door deze genetische veranderingen vertonen kankercellen vaak een getransformeerd fenotype.
- Tumorcellen gebruiken veel meer glucose. Dit wordt vaak ook niet helemaal geoxideerd tot
CO2 en er wordt vooral veel lactaat geproduceerd. Dit wordt het Warburg effect genoemd.
Door deze verhoogde glucose opname kunnen tumorcellen makkelijk gevonden worden bij
whole-body scans.
Tumorcellen moeten ook mechanismen hebben die de normale veiligheidsmechanismen bij cell
stress uitschakelen waardoor de cellen bij DNA-breuken nu niet in apoptose gaan. In een tumor gaan
cellen wel vaak dood middels necrosis, hierdoor kan het lang duren voor een tumor echt in grootte
verdubbelt.
Kankercellen voorkomen replicative cell scenscence door de activiteit van telomerase hoog te houden
of door homologe recombinatie te gebruiken om de telomeren te verlengen.
De stroma zijn de cellen van het bindweefsel rond de vormende tumor. De kankercellen geven
signalen af die het gedrag van de stromale cellen veranderen en de ECM aanpassen (middels
proteolytische eiwitten). De stromale cellen geven weer signalen af die de tumorcellen te stimuleren
in hun proliferatie en produceren ook ECM afbrekende peptides.
Om invasief te zijn vertonen carcinomas een epithelial-mesenchymal transition (EMT). Om op een
andere plek terecht te komen moeten de tumorcellen eerst in de circulatie komen. Kankercellen
komem makkelijker in lymfatische vaten terecht. Ze kunnen vervolgens in de lymfeklieren blijven
seken om hier een metastase te vormen. Kankercellen die in bloedvaten terecht komen doen dat
Carcinomas: kanker die ontstaat vanuit epitheelweefsel. Deze komen het meest voor (80%). Deze
cellen delen namelijk het vaakste in volwassen weefsel en worden blootgesteld aan kanker
inducerende processen.
Sarcomas: kanker die ontstaat uit spier en bindweefsel.
Leuemias en lymphomas: kanker die ontstaat uit (de voorlopers van) witte bloedcellen.
Adenoma is een goedaardige epitheliale tumor, de kwaadaardige variant hiervan is de
adenocarcinoma. Ditzelfde geldt voor chondroma en chondrosarcoma van bindweefsel.
Een manier om het originele weefsel van de tumor te bepalen gebeurt middels moleculaire analyse
van de chromosomen.
- Bij CML zie je het Philadelphia chromosome waarbij er een uitwisseling is tussen de q armen
van c9 en c22. De plek van de breuk is voor elke nakomeling van de primaire kankercel
hetzelfde maar verschilt sterk tussen patiënten.
Kankercellen hebben erfelijke somatische mutaties of epigenetische veranderingen (hoewel minder
gebruikelijk). Carcinogenese wordt dus gekoppeld aan mutagenese.
Vaak vindt er een lange incubatietijd plaats tussen de blootstelling aan carcinogene stoffen en het
ontwikkelen van de kanker omdat er een accumulatie van mutaties nodig is voor tumor progressie. Er
zijn dus veel meer mutaties nodig dan alleen de primaire mutatie om een daadwerkelijke tumor
formatie te krijgen. Er zijn meerdere rondes van mutaties (veroorzaakt door kans) nodig. Hoe meer
tumorcellen er zijn, hoe groter de kans is dat er nog een mutatie met een selectief voordeel ontstaat.
Er ontstaan zo vele tumor lijnen die elk in een andere conditie kunnen domineren.
Kankercellen zijn genetisch onstabiel omdat ze sneller mutaties oplopen dan normale cellen. Daarom
komen er ook sneller grote chromosoom veranderingen voor. Zo hebben kankercellen vaak een
abnormale hoeveelheid aan heterochromatine.
Door deze genetische veranderingen vertonen kankercellen vaak een getransformeerd fenotype.
- Tumorcellen gebruiken veel meer glucose. Dit wordt vaak ook niet helemaal geoxideerd tot
CO2 en er wordt vooral veel lactaat geproduceerd. Dit wordt het Warburg effect genoemd.
Door deze verhoogde glucose opname kunnen tumorcellen makkelijk gevonden worden bij
whole-body scans.
Tumorcellen moeten ook mechanismen hebben die de normale veiligheidsmechanismen bij cell
stress uitschakelen waardoor de cellen bij DNA-breuken nu niet in apoptose gaan. In een tumor gaan
cellen wel vaak dood middels necrosis, hierdoor kan het lang duren voor een tumor echt in grootte
verdubbelt.
Kankercellen voorkomen replicative cell scenscence door de activiteit van telomerase hoog te houden
of door homologe recombinatie te gebruiken om de telomeren te verlengen.
De stroma zijn de cellen van het bindweefsel rond de vormende tumor. De kankercellen geven
signalen af die het gedrag van de stromale cellen veranderen en de ECM aanpassen (middels
proteolytische eiwitten). De stromale cellen geven weer signalen af die de tumorcellen te stimuleren
in hun proliferatie en produceren ook ECM afbrekende peptides.
Om invasief te zijn vertonen carcinomas een epithelial-mesenchymal transition (EMT). Om op een
andere plek terecht te komen moeten de tumorcellen eerst in de circulatie komen. Kankercellen
komem makkelijker in lymfatische vaten terecht. Ze kunnen vervolgens in de lymfeklieren blijven
seken om hier een metastase te vormen. Kankercellen die in bloedvaten terecht komen doen dat
