Jeugdhulpverlening
Hoorcollege 1 eHealth
Wat is eHealth?
“eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name
internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren” (Pagliari, 2005)
Toepassingen eHealth
In de gezondheidszorg;
- Inzicht in elektronisch patiëntendossier
- Aanvragen van herhaalrecepten
- Informatievoorziening
- Monitoren van de gezondheid
- Mediaconsulten
- Medicatiecontrole
In de GGZ & Jeugdhulpverlening;
➔ Interessant voor ons als pedagogen
- In toenemende mate (toepassing & onderzoek)
- Diagnostiek
o Screening
o Zelftesten
o Medicatiecontrole
o Monitoren voortgang
o Behandeling en welzijn cliënt
- Behandeling
o Psycho-educatie
o Online consulten
o Behandelmodules
o Bijhouden online dagboeken
o Mobiele apps
Bijvoorbeeld online therapie; Spreekt voor zich
- ‘Blended’ online-interventie
➔ Blended= combinatie van digitale en fysieke modules
- Erkend als goed onderbouwd door NJI
- Doelgroep: kinderen 4-8 jaar oud met selectief mutisme
- Cognitief gedragstherapeutische technieken, o.a.:
o Psycho-educatie
o Graduele exposure
o Ontspanningstechnieken
o Helpende gedachten
1
, Jeugdhulpverlening
Wetenschap en eHealth
De ontwikkeling van eHealth gaat heel snel, wetenschappelijk onderzoek daarentegen duurt langer.
Artikel Lindhiem 2015 Meta-analyse
25 studies → naar gecombineerde effectgrootte kijken
- Als de hele lijn/boxplot rechts van 0 staat, is het significant
- Overall is de gecombineerd effectgrootte positief significant!
➔ Overall effectsize= 0.34 → positief significant
➔ 0 → geen effect
➔ Stippellijn → gemiddelde effect
➔ Rechts van de stippellijn is significant > 0.05
➔ Links van de stippellijn is niet significant
Handige website met betekenis van Cohen’s D
https://rpsychologist.com/cohend/
➔ ‘Numbers needed to treat’ = hoe veel nodig om 1x positief behandeleffect te krijgen?
➔ ‘Propability random’= hoe groot is de kans dat als je er een random pakt hij een positieve
effectgrootte heeft?
Kanttekeningen onderzoek Lindhiem:
- Steekproefgroottes verschillen enorm
- Betrouwbaarheidsinterval kinderen/jeugdigen erg groot.
o Veel varianties in waar de studies zaten qua effectgrootte
- Kun je volwassen vergelijken met jongeren?
- Iedereen boven de 18 wordt al volwassenen gezien, geen 18-25 groep
- Onderscheid kinderen/adolescenten?
- Alle verschillende soorten psychopathologie en eHealth wordt op 1 hoop gegooid
o Zijn interventies voor de ene psychopathologie even effectief als voor de andere?
2
, Jeugdhulpverlening
Artikel Hollis, 2017
Implicaties
Te weinig artikelen om meta-analyse te kunnen doen
- Meeste bewijs voor cCBT/eCGT bij depressie en angst
- Vooral veel aanknopingspunten
o Taxonomie eHealth varianten
o Kwaliteit studies
o Effectieve elementen eHealth?
o Kosteneffectiviteit?
o Invloed leeftijd?
o Mate betrokkenheid therapeut?
Wat vinden kinderen/jeugdigen?
- Geen bewijs voor aanname dat kinderen en jeugdigen de voorkeur geven aan eHealth tov
face-to-face hulp!
- 59% geeft juist de voorkeur aan FTF (Bradford & Rickwood, 2014)
- Kwalitatief onderzoek naar ervaren voor- en nadelen (Hollis, 2017)
Voor- en nadelen van eHealth
Voordelen:
- Toegankelijk/laagdrempelig
- Eigen controle → over voortgang van het traject en wanneer ze het willen doen
- Minder tijd / efficiënt
- Anonimiteit
- Goedkoper
- Overzichtelijk te monitoren
- Flexibel (jouw tijd tempo)
- Aanvulling en ondersteuning
- Goede vervanging in pandemie tijd
- Minder wachttijd GGZ?
Nadelen:
- Zelfdiagnose
- Gebrek aan face-to-face contact / minder interactief
- Minder motivatie om behandeling af te maken/ therapietrouw
- Technische barrières
- Wetenschappelijk onderzoek lastig door alle snelle ontwikkelingen/ betrouwbaarheid
- Moet niet te vrijblijvend zijn
- Afstandelijk/geen diepgang
- Moeilijk te controleren als therapeut
- Wildgroei: hoe weet je welke diensten betrouwbaar zijn?
- Geen toegang tot informatie over eHealth & effectiviteit
- Jongeren zijn bang dat het niet gepersonaliseerd is
- Veiligheid bij crisissituatie
- Passen bij cliënt
Mogelijke werkzame elementen van eHealth
➢ Contact met cliënt/behandelaar
➢ Herinneringen/geheugensteuntjes
➢ Schema’s kunnen bijhouden
➢ Gebruiksvriendelijkheid in de app
➢ Afstemming op het individu
3
, Jeugdhulpverlening
Artikel De Bruin Onderzoek in NL over Insomnia
- CGT bij adolescenten met insomnia
- Groeps- vs. Digitaletherapie
Steekproef:
- N=116
- M leeftijd= 15,5 jaar
- DSM-diagnose insomnia
Instrumenten:
- Actigrafie → meet je slaap
- Slaaplogboeken
- Vragenlijsten
Groepen:
Groeps-CGT (n=38) Internet (n=39) Wachtlijst (n=39)
✓ 6 weken ✓ 6 weken ✓ Na afloop onderzoek:
✓ FtF contact therapeut vóór ✓ FtF contact therapeut vóór start behandeling groeps- of internet CGT
start behandeling ✓ Psycho-educatie, instructies slaaphygiëne,
✓ Psycho-educatie, instructies ontspanningstechnieken
slaaphygiëne, ✓ Combi geautomatiseerde en persoonlijke
ontspanningstechnieken feedback
✓ Aangevuld met korte chatsessie therapeut
Resultaten:
Baseline- post-test en follow-up
- Kwaliteit van de slaap → verbeterde bij beide behandelgroepen
- Slaap efficiëntie → verbeterde bij beide behandelgroepen
- Ze zijn beide effectief, geen significante verschillen
Kosteneffectiviteit
- Groepsbehandeling vs. internetbehandeling
Meten van ‘kosten’:
- Maatschappelijke kosten: gebruik ‘resources’ (bv. medicatiegebruik, consulatie arts, etc.)
- Directe kosten therapie: aantal geregistreerde uren therapeut
Resultaten:
- ‘kosten’ voor digitaal is iets goedkoper dan voor de groepstherapie
- Effectgrootte van groepstherapie was iets groter bij het kosteneffect
➔ Met internettherapie krijg je voor minder kosten meer resultaat!
Artikel Van Genugten, 2016 Gebruiksvriendelijkheid
- Hoe gebruiksvriendelijker, hoe effectiever
4
Hoorcollege 1 eHealth
Wat is eHealth?
“eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name
internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren” (Pagliari, 2005)
Toepassingen eHealth
In de gezondheidszorg;
- Inzicht in elektronisch patiëntendossier
- Aanvragen van herhaalrecepten
- Informatievoorziening
- Monitoren van de gezondheid
- Mediaconsulten
- Medicatiecontrole
In de GGZ & Jeugdhulpverlening;
➔ Interessant voor ons als pedagogen
- In toenemende mate (toepassing & onderzoek)
- Diagnostiek
o Screening
o Zelftesten
o Medicatiecontrole
o Monitoren voortgang
o Behandeling en welzijn cliënt
- Behandeling
o Psycho-educatie
o Online consulten
o Behandelmodules
o Bijhouden online dagboeken
o Mobiele apps
Bijvoorbeeld online therapie; Spreekt voor zich
- ‘Blended’ online-interventie
➔ Blended= combinatie van digitale en fysieke modules
- Erkend als goed onderbouwd door NJI
- Doelgroep: kinderen 4-8 jaar oud met selectief mutisme
- Cognitief gedragstherapeutische technieken, o.a.:
o Psycho-educatie
o Graduele exposure
o Ontspanningstechnieken
o Helpende gedachten
1
, Jeugdhulpverlening
Wetenschap en eHealth
De ontwikkeling van eHealth gaat heel snel, wetenschappelijk onderzoek daarentegen duurt langer.
Artikel Lindhiem 2015 Meta-analyse
25 studies → naar gecombineerde effectgrootte kijken
- Als de hele lijn/boxplot rechts van 0 staat, is het significant
- Overall is de gecombineerd effectgrootte positief significant!
➔ Overall effectsize= 0.34 → positief significant
➔ 0 → geen effect
➔ Stippellijn → gemiddelde effect
➔ Rechts van de stippellijn is significant > 0.05
➔ Links van de stippellijn is niet significant
Handige website met betekenis van Cohen’s D
https://rpsychologist.com/cohend/
➔ ‘Numbers needed to treat’ = hoe veel nodig om 1x positief behandeleffect te krijgen?
➔ ‘Propability random’= hoe groot is de kans dat als je er een random pakt hij een positieve
effectgrootte heeft?
Kanttekeningen onderzoek Lindhiem:
- Steekproefgroottes verschillen enorm
- Betrouwbaarheidsinterval kinderen/jeugdigen erg groot.
o Veel varianties in waar de studies zaten qua effectgrootte
- Kun je volwassen vergelijken met jongeren?
- Iedereen boven de 18 wordt al volwassenen gezien, geen 18-25 groep
- Onderscheid kinderen/adolescenten?
- Alle verschillende soorten psychopathologie en eHealth wordt op 1 hoop gegooid
o Zijn interventies voor de ene psychopathologie even effectief als voor de andere?
2
, Jeugdhulpverlening
Artikel Hollis, 2017
Implicaties
Te weinig artikelen om meta-analyse te kunnen doen
- Meeste bewijs voor cCBT/eCGT bij depressie en angst
- Vooral veel aanknopingspunten
o Taxonomie eHealth varianten
o Kwaliteit studies
o Effectieve elementen eHealth?
o Kosteneffectiviteit?
o Invloed leeftijd?
o Mate betrokkenheid therapeut?
Wat vinden kinderen/jeugdigen?
- Geen bewijs voor aanname dat kinderen en jeugdigen de voorkeur geven aan eHealth tov
face-to-face hulp!
- 59% geeft juist de voorkeur aan FTF (Bradford & Rickwood, 2014)
- Kwalitatief onderzoek naar ervaren voor- en nadelen (Hollis, 2017)
Voor- en nadelen van eHealth
Voordelen:
- Toegankelijk/laagdrempelig
- Eigen controle → over voortgang van het traject en wanneer ze het willen doen
- Minder tijd / efficiënt
- Anonimiteit
- Goedkoper
- Overzichtelijk te monitoren
- Flexibel (jouw tijd tempo)
- Aanvulling en ondersteuning
- Goede vervanging in pandemie tijd
- Minder wachttijd GGZ?
Nadelen:
- Zelfdiagnose
- Gebrek aan face-to-face contact / minder interactief
- Minder motivatie om behandeling af te maken/ therapietrouw
- Technische barrières
- Wetenschappelijk onderzoek lastig door alle snelle ontwikkelingen/ betrouwbaarheid
- Moet niet te vrijblijvend zijn
- Afstandelijk/geen diepgang
- Moeilijk te controleren als therapeut
- Wildgroei: hoe weet je welke diensten betrouwbaar zijn?
- Geen toegang tot informatie over eHealth & effectiviteit
- Jongeren zijn bang dat het niet gepersonaliseerd is
- Veiligheid bij crisissituatie
- Passen bij cliënt
Mogelijke werkzame elementen van eHealth
➢ Contact met cliënt/behandelaar
➢ Herinneringen/geheugensteuntjes
➢ Schema’s kunnen bijhouden
➢ Gebruiksvriendelijkheid in de app
➢ Afstemming op het individu
3
, Jeugdhulpverlening
Artikel De Bruin Onderzoek in NL over Insomnia
- CGT bij adolescenten met insomnia
- Groeps- vs. Digitaletherapie
Steekproef:
- N=116
- M leeftijd= 15,5 jaar
- DSM-diagnose insomnia
Instrumenten:
- Actigrafie → meet je slaap
- Slaaplogboeken
- Vragenlijsten
Groepen:
Groeps-CGT (n=38) Internet (n=39) Wachtlijst (n=39)
✓ 6 weken ✓ 6 weken ✓ Na afloop onderzoek:
✓ FtF contact therapeut vóór ✓ FtF contact therapeut vóór start behandeling groeps- of internet CGT
start behandeling ✓ Psycho-educatie, instructies slaaphygiëne,
✓ Psycho-educatie, instructies ontspanningstechnieken
slaaphygiëne, ✓ Combi geautomatiseerde en persoonlijke
ontspanningstechnieken feedback
✓ Aangevuld met korte chatsessie therapeut
Resultaten:
Baseline- post-test en follow-up
- Kwaliteit van de slaap → verbeterde bij beide behandelgroepen
- Slaap efficiëntie → verbeterde bij beide behandelgroepen
- Ze zijn beide effectief, geen significante verschillen
Kosteneffectiviteit
- Groepsbehandeling vs. internetbehandeling
Meten van ‘kosten’:
- Maatschappelijke kosten: gebruik ‘resources’ (bv. medicatiegebruik, consulatie arts, etc.)
- Directe kosten therapie: aantal geregistreerde uren therapeut
Resultaten:
- ‘kosten’ voor digitaal is iets goedkoper dan voor de groepstherapie
- Effectgrootte van groepstherapie was iets groter bij het kosteneffect
➔ Met internettherapie krijg je voor minder kosten meer resultaat!
Artikel Van Genugten, 2016 Gebruiksvriendelijkheid
- Hoe gebruiksvriendelijker, hoe effectiever
4
