Samenvatting Jeugdcriminaliteit en Jeugdbescherming
Pedagogische Wetenschappen
2025-2026
, Hoorcollege 1 – 03:09:25
Veel overlap in populatie tussen jongeren met kinderbeschermingsregel en jeugddelinquenten.
Er is bij beide sprake van justitiële regelingen.
Jeugdcriminaliteit: Een verzamelnaam voor strafbaar gedrag van minderjarigen. Zodra een
delict gepleegd is door een minderjarige betreft het jeugdcriminaliteit. Heterogeen in type
delicten en in type kinderen en oorzaken. Varieert van ernstig tot licht.
Onder de 12 jaar vallen kinderen niet onder het strafrecht, als er dan wel een misdrijf worden
gepleegd kan er wel sprake zijn van kind onveiligheid, waarop een
kinderbeschermingsmaatregel wordt ingezet.
- In strijd met het strafrecht
- Sociale constructie (wat spreken wij als maatschappij af als strafbaar)
- Wisselende taxatie (wat strafbaar is, is op veel plekken verschillend. Denk aan abortus
of euthanasie)
Profielen van jeugdige delinquenten:
- Experimenteerder doet het een keer, nooit meer
- Risicojongere paar keer gedaan
- Veelpleger pleegt regelmatig een misdaad
- Zeer actieve veelpleger zorgt voor verstoorde rechtsorde
De veelplegers en zeer actieve veelplegers zouden voor de grote problemen die spelen zorgen.
Als het adolescenten strafrecht toegepast wordt, kunnen 16-jarige als volwassenen berecht
worden en jeugdigen tussen 18-23 jaar als minderjarigen.
De groep van 12-18 jaar heeft de hoogste frequentie in delinquent gedrag.
Cijfers over jeugdcriminaliteit verschillen per bron.
Tot aan 2023 is er een toename in lichtere vormen van criminaliteit. Enkele vormen van
ernstige criminaliteit nemen tot aan 2023 nog toe. Er is een lange tijd een toename geweest
(tot 2007) gevolgd door een periode waarin het afnam (tot 2020). De daling is in de meeste
,bevolkingsgroepen te zien. Er zijn wel veel regionale verschillen. De ernst van de feiten van
volwassen daders is stabiel. Er is een opkom van cybercriminaliteit.
Er is geen sprake van verjonging, wel sprake van verharding maar dit is nog wel lager dan het
niveau vergeleken met de piekjaren (2007). Concentratie is ook zichtbaar.
Als je kijkt naar zelfrapportages is het antwoord weer heel anders. Cybercriminaliteit neemt
ook hiertoe maar dit kan ook doordat het een nieuwe ‘’trend’’ is. De cijfers fluctueren dus heel
erg. Mannen/jongens plegen wel nog meer delicten dan meisjes.
Het MJC heeft een verandering van methode van het verzamelen van cijfers (methodebreuk)
waardoor cijfers wellicht niet goed interpreteerbaar zijn.
Voor jongeren is er een gelegenheidscontext bijgekomen: de digitale wereld.
Geregistreerde data kennen ook nadelen. Ze zeggen niet altijd iets over de toename/afname.
Het is afhankelijk van beleidsprioriteiten en aangiftebereidheid. Soms kan de aandacht van
beleid voor een toename zorgen.
Het dark number is ook hoog, niet alle jongeren komen in aanraking met de politie.
De zelfrapportage kent daarentegen ook nadelen. Het omvat slechts een beperkt aantal
delicten. Ook worden daders moeilijker bereikt en is het geen representatief beeld van
ernstige delicten. Onder bepaalde etnische groepen is er sprake van een onderrapportage. Er
heerst een neiging het kleiner te maken dan het is, zeker onder jongeren.
Je kunt ook gebruik maken van slachtoffer enquetes als betrouwbaare en valide manier om
gegevens over criminaliteitsincidentie te verzamelen. Echter, er is weinig informatie over de
daders. Ook worden moord & doodslag, slachtofferloze en seksuele delicten zijn niet of slecht
vertegenwoordigd. Gegevens van slachtoffers onder 15 jaar zijn ook niet beschikbaar.
Factoren die criminaliteitscijfers beinvloeden:
- (Jeugd) Werkeloosheid
- Mate van toezicht
- Meldingsbereidheid
- Politiecapaciteit
, - Beleidsprioriteiten
- Wet en regelreving (bijvoorbeeld alcoholverbod)
Jeugdcriminaliteit is altijd multicausaal. De groep is heel heterogeen. In elke situatie moet je
naar de specifieke factoren kijken. Het model van Bronfenbrenner brengt deze complexiteit in
beeld.
Jeugdbescherming: ernstige kind onveiligheid aanwezig. Jeugdbescherming komt om de
hoek kijken wanneer problematiek dusdanig ernstig is dat de kind veiligheid en kind
ontwikkeling ernstig bedreigd worden, waardoor justitieel ingrijpen noodzakelijk is of dreigt.
Ook kinderen of gezinnen die hulp nodig hebben, worden niet altijd geholpen door
wachtlijsten in instellingen.
Kindermishandeling: elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige
interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten
opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat,
actief of passief opdringen. Hierdoor vormt ernstige schade of dreigt dit te vormen aan de
minderjarige. Dit is zowel fysiek of psychisch letsel.
Hieronder valt ook geweld onder ouders, niet naar de huisarts gaan, niet naar school gaan,
vechtscheidingen, etc.
Ondanks dat er een meldingsplicht voor professionals is, blijft het lastig. Ook is het heel lastig
om de exacte cijfers in kaart te brengen. Cijfers kunnen weer voortkomen uit zelfrapportages,
officiële meldcijfers, verschillende onderzoeken. Er is een heel hoog dark number.
Soorten kindermishandeling zijn:
- Seksueel misbruik
- Fysieke mishandeling
- Emotionele mishandeling (subtieler, valt minder op)
- Andere mishandeling
- Fysieke verwaarlozing
- Andere vormen van lichamelijke verwaarlozing, onachtzaamheid
Pedagogische Wetenschappen
2025-2026
, Hoorcollege 1 – 03:09:25
Veel overlap in populatie tussen jongeren met kinderbeschermingsregel en jeugddelinquenten.
Er is bij beide sprake van justitiële regelingen.
Jeugdcriminaliteit: Een verzamelnaam voor strafbaar gedrag van minderjarigen. Zodra een
delict gepleegd is door een minderjarige betreft het jeugdcriminaliteit. Heterogeen in type
delicten en in type kinderen en oorzaken. Varieert van ernstig tot licht.
Onder de 12 jaar vallen kinderen niet onder het strafrecht, als er dan wel een misdrijf worden
gepleegd kan er wel sprake zijn van kind onveiligheid, waarop een
kinderbeschermingsmaatregel wordt ingezet.
- In strijd met het strafrecht
- Sociale constructie (wat spreken wij als maatschappij af als strafbaar)
- Wisselende taxatie (wat strafbaar is, is op veel plekken verschillend. Denk aan abortus
of euthanasie)
Profielen van jeugdige delinquenten:
- Experimenteerder doet het een keer, nooit meer
- Risicojongere paar keer gedaan
- Veelpleger pleegt regelmatig een misdaad
- Zeer actieve veelpleger zorgt voor verstoorde rechtsorde
De veelplegers en zeer actieve veelplegers zouden voor de grote problemen die spelen zorgen.
Als het adolescenten strafrecht toegepast wordt, kunnen 16-jarige als volwassenen berecht
worden en jeugdigen tussen 18-23 jaar als minderjarigen.
De groep van 12-18 jaar heeft de hoogste frequentie in delinquent gedrag.
Cijfers over jeugdcriminaliteit verschillen per bron.
Tot aan 2023 is er een toename in lichtere vormen van criminaliteit. Enkele vormen van
ernstige criminaliteit nemen tot aan 2023 nog toe. Er is een lange tijd een toename geweest
(tot 2007) gevolgd door een periode waarin het afnam (tot 2020). De daling is in de meeste
,bevolkingsgroepen te zien. Er zijn wel veel regionale verschillen. De ernst van de feiten van
volwassen daders is stabiel. Er is een opkom van cybercriminaliteit.
Er is geen sprake van verjonging, wel sprake van verharding maar dit is nog wel lager dan het
niveau vergeleken met de piekjaren (2007). Concentratie is ook zichtbaar.
Als je kijkt naar zelfrapportages is het antwoord weer heel anders. Cybercriminaliteit neemt
ook hiertoe maar dit kan ook doordat het een nieuwe ‘’trend’’ is. De cijfers fluctueren dus heel
erg. Mannen/jongens plegen wel nog meer delicten dan meisjes.
Het MJC heeft een verandering van methode van het verzamelen van cijfers (methodebreuk)
waardoor cijfers wellicht niet goed interpreteerbaar zijn.
Voor jongeren is er een gelegenheidscontext bijgekomen: de digitale wereld.
Geregistreerde data kennen ook nadelen. Ze zeggen niet altijd iets over de toename/afname.
Het is afhankelijk van beleidsprioriteiten en aangiftebereidheid. Soms kan de aandacht van
beleid voor een toename zorgen.
Het dark number is ook hoog, niet alle jongeren komen in aanraking met de politie.
De zelfrapportage kent daarentegen ook nadelen. Het omvat slechts een beperkt aantal
delicten. Ook worden daders moeilijker bereikt en is het geen representatief beeld van
ernstige delicten. Onder bepaalde etnische groepen is er sprake van een onderrapportage. Er
heerst een neiging het kleiner te maken dan het is, zeker onder jongeren.
Je kunt ook gebruik maken van slachtoffer enquetes als betrouwbaare en valide manier om
gegevens over criminaliteitsincidentie te verzamelen. Echter, er is weinig informatie over de
daders. Ook worden moord & doodslag, slachtofferloze en seksuele delicten zijn niet of slecht
vertegenwoordigd. Gegevens van slachtoffers onder 15 jaar zijn ook niet beschikbaar.
Factoren die criminaliteitscijfers beinvloeden:
- (Jeugd) Werkeloosheid
- Mate van toezicht
- Meldingsbereidheid
- Politiecapaciteit
, - Beleidsprioriteiten
- Wet en regelreving (bijvoorbeeld alcoholverbod)
Jeugdcriminaliteit is altijd multicausaal. De groep is heel heterogeen. In elke situatie moet je
naar de specifieke factoren kijken. Het model van Bronfenbrenner brengt deze complexiteit in
beeld.
Jeugdbescherming: ernstige kind onveiligheid aanwezig. Jeugdbescherming komt om de
hoek kijken wanneer problematiek dusdanig ernstig is dat de kind veiligheid en kind
ontwikkeling ernstig bedreigd worden, waardoor justitieel ingrijpen noodzakelijk is of dreigt.
Ook kinderen of gezinnen die hulp nodig hebben, worden niet altijd geholpen door
wachtlijsten in instellingen.
Kindermishandeling: elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige
interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten
opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat,
actief of passief opdringen. Hierdoor vormt ernstige schade of dreigt dit te vormen aan de
minderjarige. Dit is zowel fysiek of psychisch letsel.
Hieronder valt ook geweld onder ouders, niet naar de huisarts gaan, niet naar school gaan,
vechtscheidingen, etc.
Ondanks dat er een meldingsplicht voor professionals is, blijft het lastig. Ook is het heel lastig
om de exacte cijfers in kaart te brengen. Cijfers kunnen weer voortkomen uit zelfrapportages,
officiële meldcijfers, verschillende onderzoeken. Er is een heel hoog dark number.
Soorten kindermishandeling zijn:
- Seksueel misbruik
- Fysieke mishandeling
- Emotionele mishandeling (subtieler, valt minder op)
- Andere mishandeling
- Fysieke verwaarlozing
- Andere vormen van lichamelijke verwaarlozing, onachtzaamheid
