SAMENVATTING
ECG
ACADEMIEJAAR 2023 – 2024
NIEUW CURRICULUM
UA GENEESKUNDE – MASTER 1
,INHOUDSTAFEL
1. Basis ECG en het normale ECG ............................................................................................................................ 2
2. Voorkamerlijden en kamerhypertrofie.............................................................................................................. 20
3. Bradycardie – geleidingsstoornissen – pacing ................................................................................................... 40
4. Ischemie en infarct ............................................................................................................................................ 68
5. Niet-ischemische repolarisatiestoornissen ....................................................................................................... 88
6. Supraventriculaire ritmestoornissen ............................................................................................................... 108
7. Ventriculaire ritmestoornissen ........................................................................................................................ 123
8. Sporthart en cardiogenetica ............................................................................................................................ 139
9. Elektrofysiologisch onderzoek en ablatie ........................................................................................................ 165
10.1 Niet invasieve risicostratificatie .................................................................................................................. 178
10.2 Syncope en tilt-tafel onderzoek .................................................................................................................. 196
11.1 Oefeningen: deel 1 ...................................................................................................................................... 200
11.2 Oefeningen: deel 2 ...................................................................................................................................... 219
1
,1. BASIS ECG EN HET NORMALE ECG
ANATOMIE VAN HET GELEIDINGSSYSTEEM
ð ECG = gaat over het opschrijven van het elektrisch gebeuren in het hart
ð 2 perspectieven die je in uw achterhoofd moet houden: microscopisch en macroscopisch
MACROSCOPISCH PERSPECTIEF
ð Hoe zit het hart als orgaan in elkaar?
1. Sinusknoop
o Hier vertrekt de de normale hartslag
o Genereert een elektrische impuls
2. Spreidt zich uit over de voorkamers waardoor deze
samentrekken
3. Impuls wordt dan eventjes opgehouden in de AV-knoop
4. Vanuit AV-knoop naar de ventrikels
5. Dan heel snel voortgeleid door het His-Purkinje systeem
o Dat zorgt ervoor dat de ventrikels zo synchroon mogelijk samentrekken om op een heel
efficiënte manier bloed uit te pompen
ð Dit is de klassieke hartslag, normaal sinusritme
ð Maar ook verschillende andere mogelijkheden
o Vanuit ECG proberen reconstrueren, wat gebeurt er in het hart qua elektrische activatie en
voortgeleiding
MICROSCOPISCH PERSPECTIEF
ð Wat er gebeurt in de cel zien we soms ook op het ECG
GEPOLARISEERDE CEL
ð Cel = klein batterijtje
- Ionenconcentratieverschillen over het celmembraan
o Zoals opgeladen batterij
o Opgebouwd door actieve pompen
§ Natrium IC laag en EC hoog
§ Kalium IC hoog en EC laag
ð Netto resultaat = cel in rust is negatief binnenin tov buitenwereld = gepolariseerde cel
CEL-PRIKKELING
- Cel wordt op een gegeven moment geprikkeld
(meestal doordat een naburige cel elektrische geactiveerd is)
à gaat op een bepaalde plek beginnen depolariseren
à depolarisatie komt door instroom van pos geladen ionen
o Instroom van natrium ionen in de cel (de gewone
cardiomyocyte)
o Instroom van Ca ionen in sinusknoop en AV knoop
ð Deel van de cel depolariseert: wordt pos tov de buitenkant
2
, GELEIDING
- Positieve ionen: gaan zich heel snel verdelen over de cel
à steeds meer pos in cel
à ook positief feedback systeem: eens depolarisatie
gebeurt gaan er kanalen open, nog meer pos...
à je krijgt ‘lawine effect’ en zo krijg je geleiding
ð Niet enkel BINNEN 1 cel dat er meer en meer ionkanalen
opengaan, maar zal zich verder zetten in naburige cellen
o Als 1 cel depolariseert, depolariseren alle cellen die daarmee samenhangen
à dus activatie vd hele blok weefsel die daaraan vasthangt
à spierweefsel (hart) = syncytium
- Als wij dat van buitenkant bekijken
o Deel vd hartspier gaat een ander lading hebben dan een ander deel de hartspier
à zo krijg je ladingsspreiding vh hart!
à want op sommige plekken: + ladingen verdwenen naar binnenin, lijkt alsof het aan de
buitenkant negatief wordt (relatief), MAAR dus wel negatiever dan stukjes die niet
gedepolariseerd zijn à dus relatief tov elkaar
à eens je ladings spreiding krijgt in de ruimte: dan krijg je elektromagnetisch veld
ONTSTAAN VAN EEN ELEKTROMAGNETISCH VELD
ð Als je ladingsspreiding krijgt in de ruimte, ontstaat er een elektromagnetisch veld
o Afhankelijk van hoeveel ladingsspreiding er is + hoe ver die van
elkaar is
§ Dipool theorie: 2 ladingen, positief en negatief, en
daartussen elektromagnetisch veld à als je die dichter of
verder uit elkaar brengt wordt het veld groter of kleiner
o Op elke fractie van een moment dat die blok geactiveerd is: is er een lading spreiding die een
magnetisch veld genereert
o Het veld heeft een bepaalde grootte en richting
à samengevat in een vector
ð ECG gaat dat elektrisch veld opschrijven
o Verandert elke miliseconde
o Uiteindelijk patronen proberen herkennen of het
hart elektrisch normaal wordt aangestuurd of niet normaal
EINDE VAN DE DEPOLARISATIE
- Als het zich verderzet krijg je meer en meer ladingsspreiding, veld zal groter worden
à MAAR na verloop van tijd worden al die cellen gedepolariseerd
à allemaal binnenin positief
à dan krijg je geen elektrisch veld meer want dan is er geen ladingsspreiding meer
ð DUS conclusie geleiding: In het begin is er niks, dan begint hart elektrisch actief te zijn en na verloop
van tijd komt alles weer tot rust
3
ECG
ACADEMIEJAAR 2023 – 2024
NIEUW CURRICULUM
UA GENEESKUNDE – MASTER 1
,INHOUDSTAFEL
1. Basis ECG en het normale ECG ............................................................................................................................ 2
2. Voorkamerlijden en kamerhypertrofie.............................................................................................................. 20
3. Bradycardie – geleidingsstoornissen – pacing ................................................................................................... 40
4. Ischemie en infarct ............................................................................................................................................ 68
5. Niet-ischemische repolarisatiestoornissen ....................................................................................................... 88
6. Supraventriculaire ritmestoornissen ............................................................................................................... 108
7. Ventriculaire ritmestoornissen ........................................................................................................................ 123
8. Sporthart en cardiogenetica ............................................................................................................................ 139
9. Elektrofysiologisch onderzoek en ablatie ........................................................................................................ 165
10.1 Niet invasieve risicostratificatie .................................................................................................................. 178
10.2 Syncope en tilt-tafel onderzoek .................................................................................................................. 196
11.1 Oefeningen: deel 1 ...................................................................................................................................... 200
11.2 Oefeningen: deel 2 ...................................................................................................................................... 219
1
,1. BASIS ECG EN HET NORMALE ECG
ANATOMIE VAN HET GELEIDINGSSYSTEEM
ð ECG = gaat over het opschrijven van het elektrisch gebeuren in het hart
ð 2 perspectieven die je in uw achterhoofd moet houden: microscopisch en macroscopisch
MACROSCOPISCH PERSPECTIEF
ð Hoe zit het hart als orgaan in elkaar?
1. Sinusknoop
o Hier vertrekt de de normale hartslag
o Genereert een elektrische impuls
2. Spreidt zich uit over de voorkamers waardoor deze
samentrekken
3. Impuls wordt dan eventjes opgehouden in de AV-knoop
4. Vanuit AV-knoop naar de ventrikels
5. Dan heel snel voortgeleid door het His-Purkinje systeem
o Dat zorgt ervoor dat de ventrikels zo synchroon mogelijk samentrekken om op een heel
efficiënte manier bloed uit te pompen
ð Dit is de klassieke hartslag, normaal sinusritme
ð Maar ook verschillende andere mogelijkheden
o Vanuit ECG proberen reconstrueren, wat gebeurt er in het hart qua elektrische activatie en
voortgeleiding
MICROSCOPISCH PERSPECTIEF
ð Wat er gebeurt in de cel zien we soms ook op het ECG
GEPOLARISEERDE CEL
ð Cel = klein batterijtje
- Ionenconcentratieverschillen over het celmembraan
o Zoals opgeladen batterij
o Opgebouwd door actieve pompen
§ Natrium IC laag en EC hoog
§ Kalium IC hoog en EC laag
ð Netto resultaat = cel in rust is negatief binnenin tov buitenwereld = gepolariseerde cel
CEL-PRIKKELING
- Cel wordt op een gegeven moment geprikkeld
(meestal doordat een naburige cel elektrische geactiveerd is)
à gaat op een bepaalde plek beginnen depolariseren
à depolarisatie komt door instroom van pos geladen ionen
o Instroom van natrium ionen in de cel (de gewone
cardiomyocyte)
o Instroom van Ca ionen in sinusknoop en AV knoop
ð Deel van de cel depolariseert: wordt pos tov de buitenkant
2
, GELEIDING
- Positieve ionen: gaan zich heel snel verdelen over de cel
à steeds meer pos in cel
à ook positief feedback systeem: eens depolarisatie
gebeurt gaan er kanalen open, nog meer pos...
à je krijgt ‘lawine effect’ en zo krijg je geleiding
ð Niet enkel BINNEN 1 cel dat er meer en meer ionkanalen
opengaan, maar zal zich verder zetten in naburige cellen
o Als 1 cel depolariseert, depolariseren alle cellen die daarmee samenhangen
à dus activatie vd hele blok weefsel die daaraan vasthangt
à spierweefsel (hart) = syncytium
- Als wij dat van buitenkant bekijken
o Deel vd hartspier gaat een ander lading hebben dan een ander deel de hartspier
à zo krijg je ladingsspreiding vh hart!
à want op sommige plekken: + ladingen verdwenen naar binnenin, lijkt alsof het aan de
buitenkant negatief wordt (relatief), MAAR dus wel negatiever dan stukjes die niet
gedepolariseerd zijn à dus relatief tov elkaar
à eens je ladings spreiding krijgt in de ruimte: dan krijg je elektromagnetisch veld
ONTSTAAN VAN EEN ELEKTROMAGNETISCH VELD
ð Als je ladingsspreiding krijgt in de ruimte, ontstaat er een elektromagnetisch veld
o Afhankelijk van hoeveel ladingsspreiding er is + hoe ver die van
elkaar is
§ Dipool theorie: 2 ladingen, positief en negatief, en
daartussen elektromagnetisch veld à als je die dichter of
verder uit elkaar brengt wordt het veld groter of kleiner
o Op elke fractie van een moment dat die blok geactiveerd is: is er een lading spreiding die een
magnetisch veld genereert
o Het veld heeft een bepaalde grootte en richting
à samengevat in een vector
ð ECG gaat dat elektrisch veld opschrijven
o Verandert elke miliseconde
o Uiteindelijk patronen proberen herkennen of het
hart elektrisch normaal wordt aangestuurd of niet normaal
EINDE VAN DE DEPOLARISATIE
- Als het zich verderzet krijg je meer en meer ladingsspreiding, veld zal groter worden
à MAAR na verloop van tijd worden al die cellen gedepolariseerd
à allemaal binnenin positief
à dan krijg je geen elektrisch veld meer want dan is er geen ladingsspreiding meer
ð DUS conclusie geleiding: In het begin is er niks, dan begint hart elektrisch actief te zijn en na verloop
van tijd komt alles weer tot rust
3
