Neoklassiek denken = Lijkt op Angelsaksisch model
1. Deregulering (minder regels),
2. Meer vrije markt (minder overheidsbemoeienis),
3. Kleinere overheid
a. Privatisering (eigendom is van een particulier)
b. Minder overheidsuitgave)
2 soorten economie
1. Reële economie = produceren van producten of diensten en deze verkopen met
winst.
2. Financiële economie = geld verdienen met geld. (Zoals: aandelen, handelen in
koersen et cetera)
Monetarisme = de vraag en aanbod van geld aanpassen op de economie. Bedacht door
Milton Friedman.
De kracht van de economie (groei, inflatie, rente) wordt bepaald door de
geldhoeveelheid (vraag en het aanbod van geld)
Neoklassieke visie (Hayek), geloof in de vrije markt, met aanvullend een regulerende
rol voor de Centrale Bank (overheid)
Inflatie is een verschijnsel dat optreedt als het aanbod van geld groter is dan de vraag
naar geld
Geldhoeveelheid bepaalt de economische situatie
Geldhoeveelheid bepaald de vraag naar goederen en diensten
Keynes visie op de rol van geld
• De kracht van de economie wordt bepaald door de gezamenlijke vraag naar
goederen en diensten = reële economie
• Anticyclisch overheidsbeleid: de overheid stuurt de markten
• Inflatie is afhankelijke van de economische situatie, conjunctuur
• Geldhoeveelheid is afhankelijk van de economische situatie
• Vraag naar goederen en diensten bepaald de geldhoeveelheid
Financialisatie
Vanaf jaren ’80, opkomst neoklassieke, monetaire economie
• Deregulering (minder regels) financiële markten door overheid
• Marktwerking en behoefte aan meer risico
Gevolg:
• Groei van aantal, complexiteit en risicovollere financiële producten, die vrijwel
allemaal uitgaan van economisch groei
• Bedrijven als financiële instellingen = financialisatie
• Financiële activa geven een hoger rendement dan niet- financiële
• Maximalisering van de shareholders value (waarde van de onderneming voor de
aandeelhouders, dit gaat ten koste van de andere belanghebbende, zoals
werknemers)
,Financialisatie en kredietcrisis
• Securitisatie: doorverkopen van hypotheken en/of leningen aan andere financiële
instellingen
Ø Door securitisatie ontstonden een grote verbondenheid binnen het financiële
systeem: veel verschillende schulden in één pakket
De rol van de centrale bank
Hoofddoel ECB (Europese Centrale Bank):
• Het handhaven van prijsstabiliteit
Ø Door het voeren van monetair beleid: inflatie onder, maar dicht bij 2%
houden
Ø Financieel toezicht houden
Middelen van ECB om monetair beleid te voeren:
Ø Korte rente beïnvloeden: “bodemrente” bepalen, waarvoor commerciële
banken bij Centrale Bank kunnen lenen of geld kunnen stallen
Ø Kwantitatieve verruiming: opkopen van obligaties in bezit van financiële
instellingen
, Aantekeningen M&O Les 2
Welvaart: de mate dat iemand in staat is om met schaarse middelen in zijn behoeften te
voorzien
Schaarste ontstaat doordat we moeten kiezen, onze behoeften zijn groter dan de middelen
die we hebben
Schaarse middelen:
Geld
Tijd
Gezondheid en
milieu
BBP is maatstaf voor de totale economische activiteit (vervangings- en
uitbreidingsinvesteringen)
NBP is maatstaf voor de groei van de productiecapaciteit (alleen uitbreidings-, zonder
vervangingsinvesteringen)