Samenvatting - Inleiding Europees Recht (RGBUIER001)

Samenvatting Europees recht
Week 1
-Hoe werkt de EU?  via het institutionele recht: de waarden van de EU dragen
via de zeven instellingen. Het beoogd haar doelstellingen na te streven, belangen
van burgers en lidstaten te dienen en haar optreden te verzekeren (art 13 lid 1
VEU)
- wat wil de EU bereiken?  Materieel recht (art 3 VEU)
 Checks and balances: instellingen moeten elkaar op het gebied van hun taken
en uitvoering controleren en elkaar tegenspreken indien er een schending is.
- Instellingen moeten bij het handelen zich wel aan het
proportionaliteitsbeginsel houden en binnen de grenzen van hun
bevoegdheden handelen (art 13 lid 2 VEU)


 Geschiedenis van de Eu
- Ontwikkeling van de EU: begint met de EGKS + EEG: pooling van
grondstoffen, industriële en economische samenwerking & het van
verbindingen tussen landen en welvaart in nieuwe oorlogen onmogelijk te
maken
- Verbreding: Nieuwe EU-beleidsterreinen, gemeenschappelijke markt en
migratiebeleid
- Verdieping: intensievere samenwerking (één interne markt)


 Doorwerking van het EU Recht= autonome rechtsorde nationaal recht
1. Rechtstreekse werking= Van Gend & Loos
- Inroepen van bepalingen van EU oorsprong voor de nationale rechter
- Het hof stelde dat de gemeenschap een nieuwe rechtsorde vormde
waarvoor lidstaten hun soevereiniteit (het recht en gezag van staten om
zich onafhankelijk te gedragen) hadden ingeperkt, art 12 EEG heeft een
directe werking omdat art 12 EEG een duidelijk en onvoorwaardelijk
verbod om een verplichting na te laten inhield.


 Voorrang Eu recht= Costa/ Enel
-in geval van conflict tussen norm van Eu en norm van nationale oorsprong
dan nationale norm buiten toepassing laten
-nationale rechters verplicht om hier aan mee te werken door het
loyaliteitsbeginsel
- voorwaarden directe werking in paragraaf 7.4

- acquis communautaire: alle bronnen van het Unierecht

 De bronnen van het Unierecht (van hoog naar laag)
- primair unierecht: verdragen, protocollen, handvest
-algemene beginselen van het Unierecht
- internationale verdragen
-secundair Unierecht

, -Jurisprudentie van het HvJ EU

 Gewone wetgevingsprocedure

- Eerste lezing (art 294 lid 2-6): Europees Commissie dient wetsvoorstel in bij EU
parlement en communiceert dit met de Raad. De raad kan dit afwijzen, accepteren
of goedkeuren en Commissie kijkt dan of er eventuele aanvoegingen bij het advies
van de raad kan en communiceert dit vervolgens naar het Parlement.
- Tweede lezing: art 294 lid 7-8 VWEU): het parlement kan het standpunt van de
Raad accepteren (dan wetgeving tot stand), verwerpen (procedure eindigt), of
amenderen),  in geval van amenderen moet de Raad met een kwalificeerde
meerderheid akkoord gaan met de wijzigingen. bij geen overeenstemming dan
bemiddeling comité inschakelen
- Derde lezing: bemiddelingsfase (art 294 lid 12-13): bemiddeling comité probeert
een overeenstemming te bereiken. Daarna vragen ze EU parlement en raad om
goedkeuring. Bij geen overeenstemming geen wetgeving
- Dan ondertekening en publicatie staatsblad
- Conclusie: deze procedure laat de betrokkenheid zien van het Parlement en de
Raad in het wetgevingsproces en laat de indeling en proces van de besluitvorming
zien.


 bijzondere wetgevingsprocedure: wetgeving wordt door het Europees
Parlement met deelname van de Raad of door de Raad met deelname
Europees Parlement aangenomen (art 289 lid 2 VWEU)


Instellingen van de EU  art 13 VWEU
1. EU Parlement (art. 14 VEU)
- Vertegenwoordigt de Europese bevolking die gekozen worden voor 5 jaar
- Heeft een wetgevende macht in de Unie
- Heeft ook controlerende en adviserende taak

2. De Europese Raad (art 15 VEU)
- Zet politieke koers uit
- Bestaat uit staatshoofden en regeringsleiders (art 15 lid 2 )
- Hun doel: algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de Unie
bepalen (art 15 lid 1 VEU)

3. De Raad van Ministers (art 16 VEU)
- Oefent samen met Europees Parlement de wetgevingstaak en begrotingstaak uit
- Oefent beleidsbepalende en coördinerende taken uit (art 16 lid 1 VEU en art 294
VWEU)
- Speelt samen met EU parlement een rol in de gewone wetgevingsprocedure (art 294
VWEU)
- Heeft ook ambtelijke en uitvoerende taken samen met regeringen (art 16 lid 7 VEU)

4. De Europese Commissie (art 17 VEU)
- De instelling die het algemene belang van de Unie bevordert (art 17 lid 1
VEU)

, - De uitvoerende macht  heeft recht van initiatief (lid 2): Commissie mag
op eigen initiatief wetsvoorstellen indienen
- Juridische taak: Houdt toezicht op de toepassing van verdragen en de
maatregelen die instellingen vaststellen
- Is ook verantwoordelijk voor EU-begroting en EU-beleid


5. Het Hof van Justitie van de Europese Unie (art 19 VEU)
- Het rechtsprekende orgaan, spreekt in zaken van schending EU recht (art
267 VWEU)
- Geeft uitleg over de interpretatie van het recht

6. Europese Centrale bank (art 282-284 VWEU)
- Voor het economisch en monetair beleid van de Unie

7. De Rekenkamer (art 285-287 VWEU)
- Belast met controleren van ontvangsten of uitgaven van de Unie


jurisprudentie
 HvJ EU van Gend & Loos
1. Door deze uitspraak kon de gemeenschap (vroegere benaming Eu) zich
ontwikkelen
2. Feiten: Tariefcommissie heeft aan het Hof van Jusitie gevraagd om een pre
juridische beslissing over uitleg van art. 12 van het Verdrag tot oprichting van de
Europese Economische Gemeenschap
3. Heeft art 12 van EEG-werkingsverdrag een onmiddellijke werking dat burgers van
de lidstaten rechtstreeks rechten kunnen ontlenen?
4. Hof: EEG- Verdrag heeft eigen rechtsorde in het leven geroepen gevolg: lidstaten
soeverein, ook onderdanen kunnen daaraan rechten verlenen dus EEG-verdrag
heeft rechtstreekse werking.


 HvJ Costa/ Enel
- Hof: Europees recht voorrang boven nationaal recht van de lidstaten
- EU instellingen, lidstaten en burgers dan onderworpen aan het
Gemeenschapsrecht




Week 2
- Horizontale bevoegdheidverlening: tussen Europese lidstaten (art 13 lid 2
VEU)
- Verticale bevoegdheidsverlening: tussen de EU of de lidstaten (art 5 lid 2
VEU)