Week 7
Te bestuderen literatuur:
- H10
Hoorcollege 7: Misdaad en straf
Strafrecht: ultimum remedium
- Als dader niet bekend is/opgespoord moet worden
- Als compensatie schade niet mogelijk is (schade te groot en/of draagkracht
te klein)
- Als stok achter deur bij civiel en bestuursrecht
01 Context: criminaliteit in NL
-
02 Verklaring crimineel gedrag
Potentiële delinquent
- Houdt rekening met private kosten en baten van zijn gedrag
- Pleegt strafbaar feit als hij daar naar verwachting beter van wordt
Potentiële delinquent weegt af
Persoonlijk gewin Strafrisico
Saldo van opbrengsten = pakkans * strafmaat
en kosten van delict zelf
Verwachte netto-opbrengst strafbaar feit
= persoonlijk gewin – strafrisico
^Wetsovertreding loont als persoonlijk gewin > strafrisico
03 Efficiënte inrichting criminaliteitsbestrijding
1. Moeten strafbare feiten worden aangepakt?
Ja, als ze afbreuk doen aan maatschappelijke welvaart
(Dus: als delicten inefficiënt zijn)
(Ofwel: als schade derden > persoonlijk gewin dader)
- Zal in het algemeen zo zijn, want niet alleen herverdeling, ook schade
- Maar hoeft niet altijd, want ook efficiënte delicten
2. Zo ja, hoe moeten strafbare feiten worden aangepakt?
Maatschappelijk
welvaartsverlies vanwege
crimineel gedrag
= schade slachtoffers –
persoonlijk gewin daders
Kosten van
criminaliteitsbestrijding
Opsporen, vervolgen,
, berechten, bestraffen
3. Optimaal beleid
Hoofdregels van Becker
1 Zorg dat strafrisico = schade
Dader weegt voor zichzelf af: persoonlijk gewin > strafrisico ?
Maar weegt dan tegelijk af: persoonlijk gewin > schade ?
2 Gebruik voor zover mogelijk geldstraffen, aan te vullen met detentie
3 Maak bij samenstelling strafrisico (= pakkans * strafmaat) de
pakkans zo klein mogelijk en vergroot de strafmaat evenredig
04 Cijfervoorbeeld
Gegevens: (inefficiënt delict: persoonlijk gewin < schade)
Persoonlijk gewin delict 240
Schade 500
Kosten realisatie pakkans per % 40
Vermogen dader 5.000
Kosten detentie dader 200 per dag
Kosten detentie overheid 250 per dag
Stappenplan;
1. Nulscenario: overheid doet niets
Kosten criminaliteitsbestrijding 0
Strafrisico 0
Dus: dader pleegt delict
Maatschappelijk welvaartsverlies (schade – pers. Gewin) = 500-250-250
2. Aanpak o.b.v. proportionaliteit
Retributie: strafmaat – schade = 500, pakkans 100%
Strafrisico = pakkans * strafmaat = 100% * 500 = 500
Dader afgeschrikt
Maatschappelijk welvaartsverlies 0
Kosten criminaliteitsbestrijding 100 * 40 = 4.000
3. Optimale aanpak Becker
Strafrisico = schade = 500
Gebruik zoveel mogelijk geldboetes
Pakkans zo klein mogelijk en vergroot strafmaat evenredig
DUS: strafrisico = pakkans * geldboete = 500
1% pakkans 50.000 boete
4. Vermogensrestrictie
Vermogen dader 5.000
Pakkans 1% + geldboete 50.000 (werkt niet, feitelijk strafrisico blijft steken
op 1%*5.000 = 50
Oplossing: boete aanvullen met detentie
Strafrisico = pakkans * (geldboete + geldwaarde vrijheidsstraf)
500 = 1% * (5.000 + 225*200)
Pakkan Strafma Strafrisi Delict Totale kosten
, s at co gepleeg Crimineel gedrag+
d? criminele bestrijding
Overheid 0 0 0 Ja 500-250 + 0 = 250
doet niets
Aanpak o.b.v. 100 500 500 Nee 0 + 100*40 = 4.000
proportionalit
eit
Optimale 1 50.000 500 Nee 0 + 1*40 = 40
aanpak
Becker
Vermogens- 1 50.000 500 Nee 0 +
restrictie 1*4
0=
40
5. Verdere overwegingen/kanttekeningen
Beperkingen:
Risiconeutraliteit ook risicohouding meenemen (afruil pakkans en
strafmaat)
Risicohouding van individu komt tot uiting in vorm van nutsfunctie van dat
individu
Nutsfunctie
Bijv. U (50) = 5 (nut van 5 hechten aan bedrag van 50), U (150) = 15
Risiconeutraal (maakt niet uit of hij een bepaald vast bedrag krijgt, dan wel
onzekere bedragen waarvan de verwachte waarde gelijk is aan het vaste
bedrag)
Bijv. vast bedrag 100 euro even goed als kans van 50% op 50 euro en kans
van 50% op 100 euro
Verwachte waarde: 0,50*50 + 0,50*150 = 100
‘even goed’ = levert zelfde verwachte nut op
Of te wel: U (100) = 0,50 * U(50) + 0,50 * U(150) = 0,50*5 + 0,50*15 = 10
Verwacht inkomen = 0,50*50 + 0,50*150
= 100
Verwacht nut = 0,50*5 + 0,50*15 = 10
Risicoavers: vast bedrag van 100 euro is beter dan kans van 50% op 50
euro en kans van 50% op 100 euro
Of te wel: U (100) > 0,50 * U(50) + 0,50 * U(150)
U (100) > 10
Te bestuderen literatuur:
- H10
Hoorcollege 7: Misdaad en straf
Strafrecht: ultimum remedium
- Als dader niet bekend is/opgespoord moet worden
- Als compensatie schade niet mogelijk is (schade te groot en/of draagkracht
te klein)
- Als stok achter deur bij civiel en bestuursrecht
01 Context: criminaliteit in NL
-
02 Verklaring crimineel gedrag
Potentiële delinquent
- Houdt rekening met private kosten en baten van zijn gedrag
- Pleegt strafbaar feit als hij daar naar verwachting beter van wordt
Potentiële delinquent weegt af
Persoonlijk gewin Strafrisico
Saldo van opbrengsten = pakkans * strafmaat
en kosten van delict zelf
Verwachte netto-opbrengst strafbaar feit
= persoonlijk gewin – strafrisico
^Wetsovertreding loont als persoonlijk gewin > strafrisico
03 Efficiënte inrichting criminaliteitsbestrijding
1. Moeten strafbare feiten worden aangepakt?
Ja, als ze afbreuk doen aan maatschappelijke welvaart
(Dus: als delicten inefficiënt zijn)
(Ofwel: als schade derden > persoonlijk gewin dader)
- Zal in het algemeen zo zijn, want niet alleen herverdeling, ook schade
- Maar hoeft niet altijd, want ook efficiënte delicten
2. Zo ja, hoe moeten strafbare feiten worden aangepakt?
Maatschappelijk
welvaartsverlies vanwege
crimineel gedrag
= schade slachtoffers –
persoonlijk gewin daders
Kosten van
criminaliteitsbestrijding
Opsporen, vervolgen,
, berechten, bestraffen
3. Optimaal beleid
Hoofdregels van Becker
1 Zorg dat strafrisico = schade
Dader weegt voor zichzelf af: persoonlijk gewin > strafrisico ?
Maar weegt dan tegelijk af: persoonlijk gewin > schade ?
2 Gebruik voor zover mogelijk geldstraffen, aan te vullen met detentie
3 Maak bij samenstelling strafrisico (= pakkans * strafmaat) de
pakkans zo klein mogelijk en vergroot de strafmaat evenredig
04 Cijfervoorbeeld
Gegevens: (inefficiënt delict: persoonlijk gewin < schade)
Persoonlijk gewin delict 240
Schade 500
Kosten realisatie pakkans per % 40
Vermogen dader 5.000
Kosten detentie dader 200 per dag
Kosten detentie overheid 250 per dag
Stappenplan;
1. Nulscenario: overheid doet niets
Kosten criminaliteitsbestrijding 0
Strafrisico 0
Dus: dader pleegt delict
Maatschappelijk welvaartsverlies (schade – pers. Gewin) = 500-250-250
2. Aanpak o.b.v. proportionaliteit
Retributie: strafmaat – schade = 500, pakkans 100%
Strafrisico = pakkans * strafmaat = 100% * 500 = 500
Dader afgeschrikt
Maatschappelijk welvaartsverlies 0
Kosten criminaliteitsbestrijding 100 * 40 = 4.000
3. Optimale aanpak Becker
Strafrisico = schade = 500
Gebruik zoveel mogelijk geldboetes
Pakkans zo klein mogelijk en vergroot strafmaat evenredig
DUS: strafrisico = pakkans * geldboete = 500
1% pakkans 50.000 boete
4. Vermogensrestrictie
Vermogen dader 5.000
Pakkans 1% + geldboete 50.000 (werkt niet, feitelijk strafrisico blijft steken
op 1%*5.000 = 50
Oplossing: boete aanvullen met detentie
Strafrisico = pakkans * (geldboete + geldwaarde vrijheidsstraf)
500 = 1% * (5.000 + 225*200)
Pakkan Strafma Strafrisi Delict Totale kosten
, s at co gepleeg Crimineel gedrag+
d? criminele bestrijding
Overheid 0 0 0 Ja 500-250 + 0 = 250
doet niets
Aanpak o.b.v. 100 500 500 Nee 0 + 100*40 = 4.000
proportionalit
eit
Optimale 1 50.000 500 Nee 0 + 1*40 = 40
aanpak
Becker
Vermogens- 1 50.000 500 Nee 0 +
restrictie 1*4
0=
40
5. Verdere overwegingen/kanttekeningen
Beperkingen:
Risiconeutraliteit ook risicohouding meenemen (afruil pakkans en
strafmaat)
Risicohouding van individu komt tot uiting in vorm van nutsfunctie van dat
individu
Nutsfunctie
Bijv. U (50) = 5 (nut van 5 hechten aan bedrag van 50), U (150) = 15
Risiconeutraal (maakt niet uit of hij een bepaald vast bedrag krijgt, dan wel
onzekere bedragen waarvan de verwachte waarde gelijk is aan het vaste
bedrag)
Bijv. vast bedrag 100 euro even goed als kans van 50% op 50 euro en kans
van 50% op 100 euro
Verwachte waarde: 0,50*50 + 0,50*150 = 100
‘even goed’ = levert zelfde verwachte nut op
Of te wel: U (100) = 0,50 * U(50) + 0,50 * U(150) = 0,50*5 + 0,50*15 = 10
Verwacht inkomen = 0,50*50 + 0,50*150
= 100
Verwacht nut = 0,50*5 + 0,50*15 = 10
Risicoavers: vast bedrag van 100 euro is beter dan kans van 50% op 50
euro en kans van 50% op 100 euro
Of te wel: U (100) > 0,50 * U(50) + 0,50 * U(150)
U (100) > 10
