Samenvatting wetenschapsfilosofie
Past het item bij positivisme? De antwoordopties zijn:
a) Ja
b) Nee
Positivisme= de opvatting dat alleen de empirische wetenschap geldige kennis kan opleveren.
Kennis kan enkel verworven worden door correct toepassen van de wetenschappelijke
methode.
13. Sciëntisme
Ja. Ideologie; wetenschap is het belangrijkste waar je als mens aan kunt doen. Het
samenvoegen van wetenschap en empirisme.
14. Denken in termen van variabelen en gemiddelden
Ja. Objectief mogelijke kennis en je moet de data zo neutraal mogelijk maken door
kwantificering. Alleen de kale objectieve feiten mag je gebruiken volgens een
positivist.
15. Nadruk op eenmaligheid en persoonlijke uniciteit
Nee. Positivist kan niks met belevingen, gevoelens en waarden van een individu. Het
is niet wetenschappelijk volgens een positivist. Deze aspecten maken een individu
zichzelf dus in positivisme is hier geen aandacht voor.
16. De menselijke werkelijkheid is een heterogene en veranderlijke veelheid.
Nee. Wetenschappelijk onderzoek is alleen uit te drukken in objectieve feiten en data.
Er is geen aandacht voor individuen zelf. Ze zien de mens als homogeen.
17. Nadruk op natuurlijke realiteit
Ja. Mens en natuurwetenschappen staat centraal. Alleen waarneembaar gedrag
bestuderen volgens behaviorist positivisten. Alleen information processing bestuderen
volgens cognitivist positivisten.
18. Van een wetenschappelijke uitspraak moet duidelijk zijn wat zintuiglijk waar te
nemen valt als ze waar is.
Ja. Je mag er niets bij verzinnen. Alleen sprake van observaties + formele logica.
19. Objectieve kennis is vanwege onze gekleurde bril niet mogelijk.
, Nee. Positivisten zijn van mening dat in de wetenschap we externe factoren (die onze
bril kleuren) zoveel mogelijk moeten beperken/ minimaliseren. Als je dit doet dan
krijg je objectieve kennis.
20. Het deductief-nomologische verklaringsmodel
Ja. Volgens positivisten is dit het basismodel voor verklaring in de wetenschap.
Explanans – explanantion – explanandum.
Explanans
Een wet (of wetten)
Initial conditions; experimenteer situatie.
(Hulphypothesen)
Explanation;
Een deductief argument. Je had de wet en de initial conditions en je moest alleen
uitrekenen wat er ging gebeuren. Als je een (wiskundige) berekening hebt kan je
dat zien als een deductief argument. Voor zo'n wet is een geïdealiseerde situatie.
In werkelijkheid loopt het allemaal kris kras door elkaar.
Explanandum;
Een gebeurtenis of wetmatigheid
meest gebruikt in de fysische wetenschappen. Erg invloedrijk dit model.
21. Het hypothetisch-deductieve model van bewijsvoering
Ja. De bewijsvoering moet op een inductieve/ hypothetisch-deductieve wijze. Als O
een logische consequentie van H (H*) ondersteunt, ondersteunt O ook H.
Waarnemingen (inductie) hypothese
Hypothese (deductie) voorspelling. Operationaliseren; van hypothese
waarneembare voorspellingen doen. Observatie; toetsing van de voorspelling.
22. Holisme
Nee. Holisme gaat over het collectief. Alle begrippen en veronderstellingen maken
deel uit van geheel. Losse elementen kan je niet een voor een testen, je test altijd het
grote geheel. Je weet dus nooit welk element je moet aanpassen als een theorie is
weerlegd.
23. Intentionele verklaringen zijn op hun eigen manier wetenschappelijk.
Nee. [Muijk in zijn oordeel over positivisme].
Intentionele verklaringen; wanneer een functionele verklaring plaats maakt voor een
intentionele. Dit gebeurd als het kunnen interpreteren en reflecteren en in staat is
zichzelf doelen te stellen.
Pedagogen kunnen weinig met deductief-nomologische, maar veel met causale,
teleologische en intentionele verklaringen
Voor deductief-nomologische verklaringen heb je wetmatigheden, maar die zijn er
nauwelijks in het menselijk gedrag. Alle type verklaringen moeten te reduceren zijn tot
deductief-nomologische of mechanische verklaringen.
24. Special sciences moeten autonoom blijven.
Nee. De wetenschap moet volgens de positivist een samenhangend geheel worden.
Kennis is immers data +logische samenhang. Het kan via reductie.
25. Mind valt niet te reduceren tot brain.
, Nee. Volgens reductief fyscalisme (materialisme) zijn mentaal en neuraal identiek.
Reductie van menselijk gedrag/ redenen tot hersenprocessen. Alleen staat multiple
realizability reductie in de weg. Is moeilijk verdedigbaar.
26. We moeten door een sociologische bril naar wetenschap kijken.
Nee. Volgens een positivist moeten we juist met een epistemologische bril naar
wetenschap kijken
27. Bepalend voor wat geldt als wetenschappelijke kennis zijn interne factoren.
Ja. De positivist stelt dat niet externe, maar interne factoren bepalen voor wat geldt als
wetenschappelijke kennis
28. Paradigma’s zijn incommensurabel
Nee. Incommunsurabel; Ze hebben allemaal hun eigen verhaal over;
Opvoedingsdoelen
Wetenschapsopvatting
Methoden
Relatie theorie-praktijk
- De breuk is niet te overbruggen met rationele argumenten
- Die zijn alleen binnen ‘normale wetenschap’ geldig
- Theoretiseren buiten een paradigma om kan niet
- Elk paradigma hanteert de eigen maatstaven
Bepalen de feiten dan niet welk paradigma het beste is? Nee, want
o Over wat ‘de feiten’ zijn verschillen de paradigma’s
o Theoriegeladenheid
29. Feministische wetenschapstheorie.
Nee. Deze wordt in de colleges samen genoemd met Longino, ze is een centraal figuur binnen
feministische en sociale epistemologie. Ze benadrukt hoe sociale waarden in de wetenschap
van belang zijn voor objectiviteit. Er is een kloof tussen bewijs en rechtvaardiging van een
theorie. Ze is gericht op verschillende perspectieven en een dialoog hierover. Deze
gedachtegang past niet bij het positivisme. De positivisten richten zich namelijk op geldige
kennis door het correct toepassing van de wetenschappelijke methode en niet op een dialoog
met verschillende perspectieven.
30. Folk psychologie
Nee. Folk psychologie = focust op het denken van een persoon maar dan op het rationeel
denken/ redeneren. Een positivist zegt over folk psychologie en neurowetenschappen dat het
causale theorieën zijn over mental states (= brain states met een specifieke causale rol). Ze
zijn dus wel te verbinden. Positivisme is tegen folk psychologie.
31. Erklären
Ja. Dit past bij het positivisme zie college 10
32. De hermeneutische cirkel
Past het item bij positivisme? De antwoordopties zijn:
a) Ja
b) Nee
Positivisme= de opvatting dat alleen de empirische wetenschap geldige kennis kan opleveren.
Kennis kan enkel verworven worden door correct toepassen van de wetenschappelijke
methode.
13. Sciëntisme
Ja. Ideologie; wetenschap is het belangrijkste waar je als mens aan kunt doen. Het
samenvoegen van wetenschap en empirisme.
14. Denken in termen van variabelen en gemiddelden
Ja. Objectief mogelijke kennis en je moet de data zo neutraal mogelijk maken door
kwantificering. Alleen de kale objectieve feiten mag je gebruiken volgens een
positivist.
15. Nadruk op eenmaligheid en persoonlijke uniciteit
Nee. Positivist kan niks met belevingen, gevoelens en waarden van een individu. Het
is niet wetenschappelijk volgens een positivist. Deze aspecten maken een individu
zichzelf dus in positivisme is hier geen aandacht voor.
16. De menselijke werkelijkheid is een heterogene en veranderlijke veelheid.
Nee. Wetenschappelijk onderzoek is alleen uit te drukken in objectieve feiten en data.
Er is geen aandacht voor individuen zelf. Ze zien de mens als homogeen.
17. Nadruk op natuurlijke realiteit
Ja. Mens en natuurwetenschappen staat centraal. Alleen waarneembaar gedrag
bestuderen volgens behaviorist positivisten. Alleen information processing bestuderen
volgens cognitivist positivisten.
18. Van een wetenschappelijke uitspraak moet duidelijk zijn wat zintuiglijk waar te
nemen valt als ze waar is.
Ja. Je mag er niets bij verzinnen. Alleen sprake van observaties + formele logica.
19. Objectieve kennis is vanwege onze gekleurde bril niet mogelijk.
, Nee. Positivisten zijn van mening dat in de wetenschap we externe factoren (die onze
bril kleuren) zoveel mogelijk moeten beperken/ minimaliseren. Als je dit doet dan
krijg je objectieve kennis.
20. Het deductief-nomologische verklaringsmodel
Ja. Volgens positivisten is dit het basismodel voor verklaring in de wetenschap.
Explanans – explanantion – explanandum.
Explanans
Een wet (of wetten)
Initial conditions; experimenteer situatie.
(Hulphypothesen)
Explanation;
Een deductief argument. Je had de wet en de initial conditions en je moest alleen
uitrekenen wat er ging gebeuren. Als je een (wiskundige) berekening hebt kan je
dat zien als een deductief argument. Voor zo'n wet is een geïdealiseerde situatie.
In werkelijkheid loopt het allemaal kris kras door elkaar.
Explanandum;
Een gebeurtenis of wetmatigheid
meest gebruikt in de fysische wetenschappen. Erg invloedrijk dit model.
21. Het hypothetisch-deductieve model van bewijsvoering
Ja. De bewijsvoering moet op een inductieve/ hypothetisch-deductieve wijze. Als O
een logische consequentie van H (H*) ondersteunt, ondersteunt O ook H.
Waarnemingen (inductie) hypothese
Hypothese (deductie) voorspelling. Operationaliseren; van hypothese
waarneembare voorspellingen doen. Observatie; toetsing van de voorspelling.
22. Holisme
Nee. Holisme gaat over het collectief. Alle begrippen en veronderstellingen maken
deel uit van geheel. Losse elementen kan je niet een voor een testen, je test altijd het
grote geheel. Je weet dus nooit welk element je moet aanpassen als een theorie is
weerlegd.
23. Intentionele verklaringen zijn op hun eigen manier wetenschappelijk.
Nee. [Muijk in zijn oordeel over positivisme].
Intentionele verklaringen; wanneer een functionele verklaring plaats maakt voor een
intentionele. Dit gebeurd als het kunnen interpreteren en reflecteren en in staat is
zichzelf doelen te stellen.
Pedagogen kunnen weinig met deductief-nomologische, maar veel met causale,
teleologische en intentionele verklaringen
Voor deductief-nomologische verklaringen heb je wetmatigheden, maar die zijn er
nauwelijks in het menselijk gedrag. Alle type verklaringen moeten te reduceren zijn tot
deductief-nomologische of mechanische verklaringen.
24. Special sciences moeten autonoom blijven.
Nee. De wetenschap moet volgens de positivist een samenhangend geheel worden.
Kennis is immers data +logische samenhang. Het kan via reductie.
25. Mind valt niet te reduceren tot brain.
, Nee. Volgens reductief fyscalisme (materialisme) zijn mentaal en neuraal identiek.
Reductie van menselijk gedrag/ redenen tot hersenprocessen. Alleen staat multiple
realizability reductie in de weg. Is moeilijk verdedigbaar.
26. We moeten door een sociologische bril naar wetenschap kijken.
Nee. Volgens een positivist moeten we juist met een epistemologische bril naar
wetenschap kijken
27. Bepalend voor wat geldt als wetenschappelijke kennis zijn interne factoren.
Ja. De positivist stelt dat niet externe, maar interne factoren bepalen voor wat geldt als
wetenschappelijke kennis
28. Paradigma’s zijn incommensurabel
Nee. Incommunsurabel; Ze hebben allemaal hun eigen verhaal over;
Opvoedingsdoelen
Wetenschapsopvatting
Methoden
Relatie theorie-praktijk
- De breuk is niet te overbruggen met rationele argumenten
- Die zijn alleen binnen ‘normale wetenschap’ geldig
- Theoretiseren buiten een paradigma om kan niet
- Elk paradigma hanteert de eigen maatstaven
Bepalen de feiten dan niet welk paradigma het beste is? Nee, want
o Over wat ‘de feiten’ zijn verschillen de paradigma’s
o Theoriegeladenheid
29. Feministische wetenschapstheorie.
Nee. Deze wordt in de colleges samen genoemd met Longino, ze is een centraal figuur binnen
feministische en sociale epistemologie. Ze benadrukt hoe sociale waarden in de wetenschap
van belang zijn voor objectiviteit. Er is een kloof tussen bewijs en rechtvaardiging van een
theorie. Ze is gericht op verschillende perspectieven en een dialoog hierover. Deze
gedachtegang past niet bij het positivisme. De positivisten richten zich namelijk op geldige
kennis door het correct toepassing van de wetenschappelijke methode en niet op een dialoog
met verschillende perspectieven.
30. Folk psychologie
Nee. Folk psychologie = focust op het denken van een persoon maar dan op het rationeel
denken/ redeneren. Een positivist zegt over folk psychologie en neurowetenschappen dat het
causale theorieën zijn over mental states (= brain states met een specifieke causale rol). Ze
zijn dus wel te verbinden. Positivisme is tegen folk psychologie.
31. Erklären
Ja. Dit past bij het positivisme zie college 10
32. De hermeneutische cirkel
