Aantekeningen Onderneming & Aansprakelijkheid

Aantekeningen Onderneming & Aansprakelijkheid


AANTEKENINGEN HOORCOLLEGE
Week 1: Wanprestatie en onrechtmatige daad I

Kennisclip 1: Wanprestatie (art. 6:74 BW)
Wanprestatie – belang
- Wat houdt wanprestatie in -> tekortkoming in de nakoming van een verbintenis
- Partij 1 ------- verbintenis ------ partij 2 (vaak ovk)
 Geheel niet, gedeeltelijk niet of niet goed/juist gepresteerd  vb. Zanger Tino Martin.
- Wanprestatie vs. Contract (onderneming & contracten)
- Om te bepalen of er ondeugdelijk is nagekomen, moet je eerst weten wat er is afgesproken.
Het moet goed uitgewerkt worden, zodat het niet door anderen verder ingevuld kan worden.
- Wanneer is er sprake van wanprestatie?
 Resultaatverbintenis (bijv. dat de aannemer een voor woning vatbare woning oplevert)
 Inspanningsverbintenis (bijv. Fysiotherapeut moet inspanning leveren om voor jou zo
gunstig mogelijk resultaat te leveren)
je kan makkelijker aantonen dat er sprake is van een wanprestatie bij een
resultaatverbintenis
 De praktijk

Wanprestatie – Juridisch kader – 1
Wanprestatie (6:74 BW) – zie H/O, nr. 365 (4(5) rechtsvoorwaarden)
1. Iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis.
2. Toerekenbaarheid van de tekortkoming aan de debiteur/schuldenaar
 Tekortkoming is toerekenbaar, tenzij de schuldenaar kan aantonen dat er geen causaal
verband is
 Voor de toepassing van de toerekenbaarheid moet je art. 6:75 BW andersom lezen
3. Schade
4. Causaal verband tussen de tekortkoming en de schade
Rechtsgevolg: leidt tot de verplichting voor de schuldenaar de schade (aanvullende en/of
vervangende) te vergoeden

- Art. 6:74 lid 2 BW beperking
 Voor zover het niet blijvend onmogelijk is, is art 6:74 BW niet van toepassing.
 Daarvoor moet je kijken naar art. 6:81 BW e.v.
 Bijvoorbeeld, je bestelt een trouwjurk, hij blijft 2 dagen voor levering vast zitten in de
naaimachine en kan niet meer op tijd geleverd worden. Dan is er sprake van een blijvend
onmogelijke prestatie. Maar stel, je bestelt een trouwjurk voor over 3 maanden en die
gaat kapot, deze kan nog gemaakt worden voordat hij geleverd moet worden

Wanprestatie – Juridisch kader – 2
Ad 1. Tekortkoming: geheel niet, niet tijdig of ondeugdelijk nakomen opeisbare verbintenis
Ad 2. Toerekenbaarheid
1. Toerekening op grond van schuld art. 6:75 BW
 Een tekortkoming van de schuldenaar kan de schuldenaar kan worden toegerekend,
indien zij te wijten is aan zijn schuld.
 Rb Den Haag 27 oktober 2003, ECLI:NL;RBSGR:2003:AM3285 (geen vergunning voor SMS
loterij)
2. Toerekening op grond van risico (art. 6:75 BW)
 O.g.v. de wet: art. 6:76/77 BW  zie H/O, nrs. 371 en 372
 Bijv. als ik aannemer ben en ik huur een timmerman in, maar de timmerman levert
slecht werk. Dan lever ik als aannemer een wanprestatie. (hulppersoon, art. 6:76
BW)

,Aantekeningen Onderneming & Aansprakelijkheid


 Bijv. er moet een zwaar voorwerp van een vrachtwagen worden getakeld. Ik schakel
daar een takelbedrijf voor in en zij komen met een hele oude kraan. De kraan kan het
zware voorwerp niet tillen. Degene die gebruik maakt van de gebrekkige zaak, kan
dat worden toegerekend. (gebruikte zaak, art. 6:77 BW) dit geldt wel alleen als dit
redelijk is dat de tekortkoming wordt toegerekend.
 O.g.v. rechtshandelingen: garanties en exoneraties  H/O, nr. 370 onder 2
 als ik in een contract neerleg dat de woning 1 oktober klaar is, maar ik heb de
woning 1 oktober niet waar. Dan kan het door de garanties worden toegerekend.
 O.g.v. verkeersopvattingen: HR april 2001 ECLI:NL:HR:2001:AB1338
(Oerlemans/Driessen) H/O, nr. 370 onder 3
 Denk bij verkeersopvattingen bijv. gebrek aan bekwaamheid, onbekwame arts of een
onbekwame taxichauffeur
 Arrest: Oerlemans was een agrarische ondernemer en hij verkocht meststof aan
onder andere Driessen. Er was een foutieve samenstelling en de kweek van Driessen
is vernietigt. Oerlemans kon als tussenschakel niet weten dat er een foutieve
samenstelling was, maar de HR vindt dat o.g.v. verkeersopvattingen het toch toe te
rekenen valt aan Oerlemans. Want de koper (Driessen) kon er helemaal niet van af
weten.
Overmacht (art. 6:75 BW): tekortkoming kan niet worden toegerekend indien zij niet te wijten is aan
zijn schuld en ook niet volgens wet of risico toe te rekenen valt. Er is dan geen sprake van
wanprestatie.

Kennisclip 2: Onrechtmatige daad
Bij wanprestatie gaat het bijna altijd om een niet nagekomen verbintenis en bij een onrechtmatige
daad is er geen sprake van een verbintenis, maar als gevolg van de onrechtmatige daad ontstaat er
een verbintenis.

Onrechtmatige daad – belang
Wat is de onrechtmatige daad?
- Fout & risico
- Als voldaan is aan de rechtsvoorwaarden
- Art. 6:162 en 6:163 BW
Soorten onrechtmatige gedragingen
- Inbreuk op een recht
- Doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht
- Doen of nalaten in strijd met hetgeen in het maatschappelijk verkeer betaamt
Wanneer is er sprake van een onrechtmatige daad?
Praktijk en onderneming
- Vormen van aansprakelijkheid

Onrechtmatige daad – Juridisch kader
Onrechtmatige daad: art. 6:162, 6:163 BW
- Rechtsvoorwaarden voor een O.D.:
1. Onrechtmatige gedraging  zie lid 2, uitwerking van wat onrechtmatig is (H/O nr. 408)
2. Toerekening van de daad aan de dader/laedens  lid 3 toerekening o.g.v. schuld of risico
(wet dan wel verkeersopvattingen) (H/O nr. 411 e.v.)
3. Schade= 6:95 e.v. BW (H/O nr. 391)
4. Causaal verband (dient ten gevolge) tussen schade en de daad – art. 6:98 BW vestiging
van de aansprakelijkheid en de omvang van de aansprakelijkheid (H/O nr. 396)
5. Relativiteit art. 6:163  volgende week
Rechtsgevolg  de dader is verplicht de schade te vergoeden van de gelaedeerde/’het slachtoffer’

,Aantekeningen Onderneming & Aansprakelijkheid


Als ik schade lijd moet ik aantonen dat er een onrechtmatige gedraging is, die kan worden
toegerekend en dat er sprake is van schade en dat de schade is veroorzaakt door de gedraging. Maar
ik hoef niet aan te tonen hoe groot die schade is.

Rechtsvoorwaarde 1: onrechtmatige gedraging  zie lid 2, uitwerking van wat onrechtmatig is (H/O
nr. 408)
Als aan 1 van de categorieën uit lid 2 wordt voldaan, dan is er sprake van een onrechtmatige
gedraging:
- Inbreuk op een subjectief recht  persoonlijkheidsrechten (bijv. ik sla iemand een gebroken
neus), absolute rechten
Subjectief recht = objectief recht is het geheel van geldende rechtsreels en de aanspraak die
iemand op het objectieve recht heeft is het subjectieve recht. Wie heeft er aanspraak op een
subjectief recht? Rechtssubjecten en rechtspersonen.
- Doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht  wet in formele en materiële zin
- Doen of nalaten in strijd met de (ongeschreven) maatschappelijke zorgvuldigheid (open
normen, moet telkens door de rechter beslist worden) (wordt vastgesteld door wat de
maatschappij vindt en wordt dan in de rechtspraak vastgelegd)
 HR 5 november 1965, ECLI:NL:HR:1965:AB7079 (Kelderluik)
Medewerker van Coca Cola was aan het tillen met kratjes, hij moest die kratten in de
kelder zetten. Hij liet het kelderluik open staan en een persoon viel in het keldergat.
Zie aantekeningen werkcollege voor criteria!
 HR 31 januari 1919, ECLI:NL::HR:1919:AG1776 (Lindenbaum/Cohen)

Rechtvaardigingsgrond: als er sprake is van overmacht, dan neemt dat de onrechtmatigheid van de
gedraging weg

Kwalitatieve aansprakelijkheid: schuldaansprakelijkheid Vs. risicoaansprakelijkheid

Is onrechtmatig hetzelfde als onwetmatig? Nee, onrechtmatig is veel breder, onwetmatig is alleen in
strijd met de wet/recht

Onderscheid tussen wanprestatie en onrechtmatige daad
Waarom is het van belang onderscheid te maken?
 Bij onrechtmatige daad moet je als slachtoffer zelf aantonen dat er een onrechtmatige
daad is gepleegd jegens jou. Wanprestatie is dus makkelijker aan te tonen.
- Binnen en buiten overeenkomst
 Wanprestatie kent haar grondslag in de overeenkomst. Bij onrechtmatige daad is er nog
nergens sprake van, maar de gedraging veroorzaakt juist een verbintenis.
- Voorbeeld
 Overeengekomen dat jouw buurman jouw muur groen gaat schilderen, maar hij schildert
het roze = wanprestatie. Tijdens het schilderen stoot jouw buurman jouw vaas om, daar
is geen sprake van een overeenkomst = onrechtmatige daad.

Onderscheid – juridisch kader
Samenloop onrechtmatige daad en wanprestatie
Overeenkomst en derde partijen: OD
Profiteren van wanprestatie: OD
- HR 17 november 1967, NJ 1968/42 Pos/Van den Bosch, Tante Neeltje

Er was een pachter die een koopoptie had als broer en zus beide overleden waren. Broer overleed en
zus (tante Neeltje) bleef achter. De achterneef (Pos) begon zo erg in te spelen op tante Neeltje, dat zij
het huis aan Pos verkocht. Daarmee pleegt tante een wanprestatie tegen de pachter. Ze schoot

, Aantekeningen Onderneming & Aansprakelijkheid


toerekenbaar tekort in de nakoming. Achterneef Pos wist van de koopoptie van de pachter,
achterneef Pos profiteerde van de wanprestatie van tante. Dat maakte dat Pos een onrechtmatige
daad pleegde wegens het profiteren van de wanprestatie tegen de pachter.


AANTEKENINGEN WERKCOLLEGE
Week 1: Wanprestatie en onrechtmatige daad I
Wanprestatie – art. 6:74 BW
- Bij een wanprestatie moet er sprake zijn van een overeenkomst
- Een wanprestatie is een tekortkoming in de nakoming
- De tekortkoming kan zijn dat je het helemaal niet nakomt (uitblijven), gedeeltelijk niet
nakomt of ondeugdelijk nakomt
- Er zijn 2 soorten verbintenissen;
1. Resultaatverbintenis= het resultaat komt overeen met wat is afgesproken in de
overeenkomst
2. Inspanningsverbintenis= je moet je ergens voor inzetten
- Rechtsvoorwaarden wanprestatie;
1. Tekortkoming
2. Nakoming van de verbintenis
3. Schade
4. Causaal verband (moet zijn tussen de schade en de tekortkoming)
5. Toerekenbaarheid
- Rechtsgevolg als is voldaan aan alle rechtsvoorwaarden= schadevergoeding
- Lid 2: Als er sprake is van een niet reeds blijvend onmogelijke tekortkoming, dan moet
diegene eerst in verzuim zijn
 Schuldenaar is in verzuim, als er een ingebrekestelling is gestuurd art. 6:82 BW.
- Het kan op 2 manieren worden toegerekend;
1. Toerekening op grond van schuld (art. 6:75 BW)
2. Toerekening op grond van risico (art. 6:75 BW)
 Wet (art. 6:76 en art. 6:77 BW): kan sprake zijn van hulppersonen of hulpzaken, dat
komt ook voor jouw toerekening als het een tekortkoming in de nakoming oplevert.
 Rechtshandelingen: garanties en exoneraties. Garanties zijn voornamelijk
zekerheden. Exoneraties zijn uitsluitingen of beperkingen, vb. sportclub hangt bordje
op met de tekst “wij zijn niet verantwoordelijk wanneer jouw spullen worden
gestolen”.
 Verkeersopvattingen: wat wij als samenleving vinden. arrest (Oerlemans/Driessen)
Industrieel vervaagde schade komt voor rekening van de verkoper.

Tijdens mondeling:
Wanprestatie:
1. Benoem het artikel
2. Benoem dat het gaat om een overeenkomst
3. Benoem van welk soort verbintenis er sprake is (resultaat of inspanning)
4. Kijken op welke manier het toegerekend kan worden, let ook op het onderscheid
hulppersoon en hulpzaak


Onrechtmatige daad – art. 6:162 BW
- Je hebt 2 vormen:
1. Schuldaansprakelijkheid
2. Risicoaansprakelijkheid
- Soorten onrechtmatige gedragingen