Thema 8
Adverse drug reactie = schadelijk, ongewenst en gevaarlijk effect door medicatie
• Idiosyncrasie = zeldzaam & onvoorspelbaar niet te koppelen aan werking medicijn – niet
dosis gerelateerd
• Primair farmacologisch gerelateerd = extreme werking van effect medicijn
• Secundair farmacologisch gerelateerd = gerelateerd aan werking, maar niet effect
• Allergisch = immuunsysteem reactie – niet dosis gerelateerd
Drug related = specificiteit, carcinogeniteit, teratogeniteit & bioavailability
Treatment related = administratie, behandeling, duur & dosis (smalle TI)
Bijwerkingen: direct na toediening, na tweede toediening (allergie), na chronisch gebruik of bij stoppen
Behandeling: verhogen eliminatie/verlagen dosis (dosis gerelateerd), medicatie stoppen
(allergie/idiosyncratische) & andere medicijnklasse (allergie/soms dosisgerelateerd)
Knowledge based questions
1. What are the two components necessary for an adverse drug reaction?
Patiënt & drug
2. Which types of adverse drug reaction can generally be distinguished (according to the
TRC)? And give an example of each type.
Type A = direct gerelateerd aan pharmacologisch mechanisme
- Primary pharmacological action (bv bloeden door anticoagulant)
- Secondary pharmacological action (hypertensie door antidepressiva)
Type B = niet gerelateerd aan pharmacologisch mechanisme
- Idiosyncratic reaction (bv angio-oedeem door enalapril)
- Allergische reactie (bv penicilline allergie)
3. View the website of the Netherlands Pharmacovigilance centre LAREB:
Bijwerkingen centrum LAREB: https://www.lareb.nl/nl/ On this website it is possible to
search for information about adverse side effects.
Search for the most relevant adverse side effects of metoprolol (beta-blocker).
Soms vermoeidheid
Zelden duizeligheid, maag/darmkalchten, hoofdpijn, koude handen & voeten
4. Which of the side effects of metoprolol are secondarily related the pharmacological
mechanism of metoprolol?
Vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn & koude handen/voeten
5. Which of the side effects of metoprolol would you notice or explain to your patients
treated with metoprolol?
Alle relevante en veel voorkomende side-effects (>1 per 10 patiënten)
& serieuze side effects (ondanks weinig voorkomend)
6. On the website of LAREB is possible to report side effects by a doctor, pharmacist,
nurse or patient, using a report form. Explain the relevance of reporting side effects by
caregivers or patients at this national centre
Side-effects verkregen door LAREB worden reported naar CBG, EMA, WHO & MAH à nationaal
(CBG) & internationeel (EMA, WHO & MAH) drug safety behouden & geven snelle informatie aan
mensen die medicijnen slikken als het nodig is.
, Application based questions
a) Idiosyncratisch – acute interstitial nephritis (veel NSAID vooral bij ouderen)
b) Stoppen met naproxen (vaak genoeg). Soms om sneller herstel te krijgen een korte kuur met
hoge dosis corticosteroïden, terwijl nierfunctie wordt gecontroleerd.
1251 mg/L
b) 616 mg/L
c) 60
d) we rekenen het uit met de formule voor intraveneuze administratie. De maximum plasma
concentratie zal lager zijn door een absorptie rate.
Adverse drug reactie = schadelijk, ongewenst en gevaarlijk effect door medicatie
• Idiosyncrasie = zeldzaam & onvoorspelbaar niet te koppelen aan werking medicijn – niet
dosis gerelateerd
• Primair farmacologisch gerelateerd = extreme werking van effect medicijn
• Secundair farmacologisch gerelateerd = gerelateerd aan werking, maar niet effect
• Allergisch = immuunsysteem reactie – niet dosis gerelateerd
Drug related = specificiteit, carcinogeniteit, teratogeniteit & bioavailability
Treatment related = administratie, behandeling, duur & dosis (smalle TI)
Bijwerkingen: direct na toediening, na tweede toediening (allergie), na chronisch gebruik of bij stoppen
Behandeling: verhogen eliminatie/verlagen dosis (dosis gerelateerd), medicatie stoppen
(allergie/idiosyncratische) & andere medicijnklasse (allergie/soms dosisgerelateerd)
Knowledge based questions
1. What are the two components necessary for an adverse drug reaction?
Patiënt & drug
2. Which types of adverse drug reaction can generally be distinguished (according to the
TRC)? And give an example of each type.
Type A = direct gerelateerd aan pharmacologisch mechanisme
- Primary pharmacological action (bv bloeden door anticoagulant)
- Secondary pharmacological action (hypertensie door antidepressiva)
Type B = niet gerelateerd aan pharmacologisch mechanisme
- Idiosyncratic reaction (bv angio-oedeem door enalapril)
- Allergische reactie (bv penicilline allergie)
3. View the website of the Netherlands Pharmacovigilance centre LAREB:
Bijwerkingen centrum LAREB: https://www.lareb.nl/nl/ On this website it is possible to
search for information about adverse side effects.
Search for the most relevant adverse side effects of metoprolol (beta-blocker).
Soms vermoeidheid
Zelden duizeligheid, maag/darmkalchten, hoofdpijn, koude handen & voeten
4. Which of the side effects of metoprolol are secondarily related the pharmacological
mechanism of metoprolol?
Vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn & koude handen/voeten
5. Which of the side effects of metoprolol would you notice or explain to your patients
treated with metoprolol?
Alle relevante en veel voorkomende side-effects (>1 per 10 patiënten)
& serieuze side effects (ondanks weinig voorkomend)
6. On the website of LAREB is possible to report side effects by a doctor, pharmacist,
nurse or patient, using a report form. Explain the relevance of reporting side effects by
caregivers or patients at this national centre
Side-effects verkregen door LAREB worden reported naar CBG, EMA, WHO & MAH à nationaal
(CBG) & internationeel (EMA, WHO & MAH) drug safety behouden & geven snelle informatie aan
mensen die medicijnen slikken als het nodig is.
, Application based questions
a) Idiosyncratisch – acute interstitial nephritis (veel NSAID vooral bij ouderen)
b) Stoppen met naproxen (vaak genoeg). Soms om sneller herstel te krijgen een korte kuur met
hoge dosis corticosteroïden, terwijl nierfunctie wordt gecontroleerd.
1251 mg/L
b) 616 mg/L
c) 60
d) we rekenen het uit met de formule voor intraveneuze administratie. De maximum plasma
concentratie zal lager zijn door een absorptie rate.
