Kunstgeschiedenis aantekeningen
Wat is kunst?
- Kunst is een spiegel van de tijd
- Kunstenaar moet de tijd vooruit zijn
- De gevoelens van de kunstenaar moeten diep doorleefd worden
Kunstfilosofie: nadenken over kunst
- Wanneer is iets kunst?
- Wie bepaalt de kwaliteit?
- Moet je de achtergrond van de kunstenaar kennen?
- Welke theorieën zijn ontwikkeld?
Kunst = vrijheid
- Wat zie ik?
- Kan ik het interpreteren?
- Wat vind ik er van?
Hollands licht in Nederland omdat we een Deltaland zijn
Les 2: Prehistorie, Mesopotamië en Egypte
Uniek aan de mens
- Het denkend vermogen
- Een voorstelling kunnen maken
- Geavanceerd sociaal systeem van constante interactie
- Een mens kan zweten
De stamboom van een mens
- Homo Habilis: gebruikte tools, stenen en at vlees
- Homo erectus: de rechtopstaande mens. Daarvan is een dijbeen een kies en een
voorwerp gevonden door Eugene Dubois op Java, en die bracht het naar
Nederland
• Homo erectus leefde van 1.8 miljoen tot 30.000 jaar geleden
Tussen 45.000 en 28.000 jaar geleden
- Overlap Neanderthalers en moderne mens in Eurazië
Homo neanderthaler
- 350.000 tot 28.000 jaar geleden
- Maakte veel werktuigen
- Begroef de doden met giften
- Mogelijk geloof in geestelijk leven na de dood
• Veel kunst van de neanderthalers gevonden
Homo Sapiens
- Circa 30.000 jaar geleden tot nu
,Steentijd
- Paleolithicum Oude steentijd 2.5 miljoen – 10.000 v.Chr.
- Mesolithicum Midden steentijd 11.500 – 5.300 v.Chr.
- Neolithicum Jonge steentijd 5.300 – 2.000 v.Chr.
Paleolithicum
- Grottekeningen
- Vormen van conceptuele kunst
- In diepte ver van de ingang grotten (200 meter of dieper)
- Tekeningen hebben diepte, schaduwen en details
- Soms gekerfd, soms gekleurde tekeningen
- Soms alleen getekend
Onderwerpen grottekeningen
- Dieren vooral. Weinig mannen geen vrouwen
- Geen achtergrond en geen grondlijn
Grottekeningen Lascaux (10.000 tot 15.000 jaar geleden)
- Dieren over elkaar heen
- Mensen sporadisch afgebeeld
- Vrij gedetailleerd gemaakt
• Rond 25.000 v.Chr. worden de eerste beelden gemaakt, voorbeeld: Venus van
Willendorf
Neolithicum
- Landbouw als keerpunt in de geschiedenis van de mensheid
- 8.000 v.Chr. Palestina, Iran en Mesopotamië
- 7.000 v.Chr. Egypte
- 6.000 v.Chr. Griekenland
- 5.000 v.Chr. Balkan, China en Noord-Amerika
- 3.000 v.Chr. Noord-Europa (hunebedden rond 3.400 – 2.900 v.Chr.)
• Pottenbakkerskunst is nauw verheven met de landbouw
Grafheuvels op de Veluwe ontdekt
- Veluwe een van de drukste gebieden in de prehistorie
- Migranten van Russische steppegebied kwamen in derde millennium naar het
westen. Zij begroeven de doden in grafheuvels van aarde
Wat doet de landbouw met de mens?
- Verbouwen van voedsel zorgt voor voedsel overvloed
- Mensen kunnen specialiseren, gespecialiseerde ambachten
- Verbetering van de landbouw
- Opslaan en beschermen
- Grotere samenwerkingsverbanden
• Verder nog: sociale structuren, registratie, ontstaan van het schrift, betalen i.p.v.
Ruilen en rijkdom
, • Sapiens spreken dingen af die niet bestaan, dit doen wij omdat mensen elkaar
vertrouwen
Eerste beelden
- Ongeveer 25.000 v.Chr.
- Beelden gebaseerd op wat het oog ziet en niet wat de geest weet: Naturalistisch
- Voorbeeld: Venus van Willendorf
Rivieren zorgen voor menselijke verzamelpunten
- Sumerië, Indus vallei (Pakistan), Egypte, Eufraat en Tigris, Nijl
Verschil tussen Egyptische kunstenaars en het naturalisme
• Egyptische kunstenaars beelden uit wat zij weten en niet wat zij zagen
• Naturalisme gaat uit van wat het oog ziet en niet wat de geest weet
Canon van de Egyptische kunst
- Van elleboog naar top duim 6 handbreedten of 24 vingerbreedten
- De voet is driemaal de handbreedte
- Het lichaam wordt verdeeld in 18 eenheden
- Aanvankelijk alleen mensen, later ook dieren en landschappen
- Alle beelden waren altijd gekleurd
Les 3: Grieken en de kunst
Olympische goden zitten op de berg de Olympos
- Zeus: oppergod, vaak als adelaar afgebeeld
- Titanen: voorbeeld Kronos die zijn kinderen opeet
Waarom zijn er goden?
- Vaak om natuurverschijnselen
- Verhalen bestaan nog steeds: krachtige verhalen, tragedies en stukken die
universeel zijn
Kronos (Saturnus)
- Vrat zijn kinderen op, behalve Zeus die verstopt zat
- Zeus vermoord zijn vader
Griekse mythologie
- Poseidon: God van de zee
- Hades: God van de onderwereld
- Hermes: boodschapper, een soort mensgod
- Athene: Godin van de wijsheid
- Aphrodite: Godin van de liefde
• Griekse Goden zijn een soort barbapapa’s die van vorm en gedaante kunnen
veranderen
Wat is kunst?
- Kunst is een spiegel van de tijd
- Kunstenaar moet de tijd vooruit zijn
- De gevoelens van de kunstenaar moeten diep doorleefd worden
Kunstfilosofie: nadenken over kunst
- Wanneer is iets kunst?
- Wie bepaalt de kwaliteit?
- Moet je de achtergrond van de kunstenaar kennen?
- Welke theorieën zijn ontwikkeld?
Kunst = vrijheid
- Wat zie ik?
- Kan ik het interpreteren?
- Wat vind ik er van?
Hollands licht in Nederland omdat we een Deltaland zijn
Les 2: Prehistorie, Mesopotamië en Egypte
Uniek aan de mens
- Het denkend vermogen
- Een voorstelling kunnen maken
- Geavanceerd sociaal systeem van constante interactie
- Een mens kan zweten
De stamboom van een mens
- Homo Habilis: gebruikte tools, stenen en at vlees
- Homo erectus: de rechtopstaande mens. Daarvan is een dijbeen een kies en een
voorwerp gevonden door Eugene Dubois op Java, en die bracht het naar
Nederland
• Homo erectus leefde van 1.8 miljoen tot 30.000 jaar geleden
Tussen 45.000 en 28.000 jaar geleden
- Overlap Neanderthalers en moderne mens in Eurazië
Homo neanderthaler
- 350.000 tot 28.000 jaar geleden
- Maakte veel werktuigen
- Begroef de doden met giften
- Mogelijk geloof in geestelijk leven na de dood
• Veel kunst van de neanderthalers gevonden
Homo Sapiens
- Circa 30.000 jaar geleden tot nu
,Steentijd
- Paleolithicum Oude steentijd 2.5 miljoen – 10.000 v.Chr.
- Mesolithicum Midden steentijd 11.500 – 5.300 v.Chr.
- Neolithicum Jonge steentijd 5.300 – 2.000 v.Chr.
Paleolithicum
- Grottekeningen
- Vormen van conceptuele kunst
- In diepte ver van de ingang grotten (200 meter of dieper)
- Tekeningen hebben diepte, schaduwen en details
- Soms gekerfd, soms gekleurde tekeningen
- Soms alleen getekend
Onderwerpen grottekeningen
- Dieren vooral. Weinig mannen geen vrouwen
- Geen achtergrond en geen grondlijn
Grottekeningen Lascaux (10.000 tot 15.000 jaar geleden)
- Dieren over elkaar heen
- Mensen sporadisch afgebeeld
- Vrij gedetailleerd gemaakt
• Rond 25.000 v.Chr. worden de eerste beelden gemaakt, voorbeeld: Venus van
Willendorf
Neolithicum
- Landbouw als keerpunt in de geschiedenis van de mensheid
- 8.000 v.Chr. Palestina, Iran en Mesopotamië
- 7.000 v.Chr. Egypte
- 6.000 v.Chr. Griekenland
- 5.000 v.Chr. Balkan, China en Noord-Amerika
- 3.000 v.Chr. Noord-Europa (hunebedden rond 3.400 – 2.900 v.Chr.)
• Pottenbakkerskunst is nauw verheven met de landbouw
Grafheuvels op de Veluwe ontdekt
- Veluwe een van de drukste gebieden in de prehistorie
- Migranten van Russische steppegebied kwamen in derde millennium naar het
westen. Zij begroeven de doden in grafheuvels van aarde
Wat doet de landbouw met de mens?
- Verbouwen van voedsel zorgt voor voedsel overvloed
- Mensen kunnen specialiseren, gespecialiseerde ambachten
- Verbetering van de landbouw
- Opslaan en beschermen
- Grotere samenwerkingsverbanden
• Verder nog: sociale structuren, registratie, ontstaan van het schrift, betalen i.p.v.
Ruilen en rijkdom
, • Sapiens spreken dingen af die niet bestaan, dit doen wij omdat mensen elkaar
vertrouwen
Eerste beelden
- Ongeveer 25.000 v.Chr.
- Beelden gebaseerd op wat het oog ziet en niet wat de geest weet: Naturalistisch
- Voorbeeld: Venus van Willendorf
Rivieren zorgen voor menselijke verzamelpunten
- Sumerië, Indus vallei (Pakistan), Egypte, Eufraat en Tigris, Nijl
Verschil tussen Egyptische kunstenaars en het naturalisme
• Egyptische kunstenaars beelden uit wat zij weten en niet wat zij zagen
• Naturalisme gaat uit van wat het oog ziet en niet wat de geest weet
Canon van de Egyptische kunst
- Van elleboog naar top duim 6 handbreedten of 24 vingerbreedten
- De voet is driemaal de handbreedte
- Het lichaam wordt verdeeld in 18 eenheden
- Aanvankelijk alleen mensen, later ook dieren en landschappen
- Alle beelden waren altijd gekleurd
Les 3: Grieken en de kunst
Olympische goden zitten op de berg de Olympos
- Zeus: oppergod, vaak als adelaar afgebeeld
- Titanen: voorbeeld Kronos die zijn kinderen opeet
Waarom zijn er goden?
- Vaak om natuurverschijnselen
- Verhalen bestaan nog steeds: krachtige verhalen, tragedies en stukken die
universeel zijn
Kronos (Saturnus)
- Vrat zijn kinderen op, behalve Zeus die verstopt zat
- Zeus vermoord zijn vader
Griekse mythologie
- Poseidon: God van de zee
- Hades: God van de onderwereld
- Hermes: boodschapper, een soort mensgod
- Athene: Godin van de wijsheid
- Aphrodite: Godin van de liefde
• Griekse Goden zijn een soort barbapapa’s die van vorm en gedaante kunnen
veranderen
