Nummer Datum
HR/igoVVM01t 8 september 2020
Verkeer- en Vervoermodellen | Les 1
Minor Infrastructuur en Mobiliteit
Inleiding modulewijzer
Bij het realiseren van infrastructurele projecten (de aanleg of reconstructie van wegen,
railverbindingen of knooppunten) is het van belang om inzicht te hebben in toekomstige
vervoersstromen. Men moet zich een beeld kunnen vormen hoe de mobiliteit en de verkeersstromen
zich in te toekomst ontwikkelen, en hoe het geplande infrastructurele project de afwikkeling van de
toekomstige vervoersstromen zal beïnvloeden.
Omdat de doorlooptijd van een infrastructureel project, van de eerste verkenningen via politieke
besluitvorming tot daadwerkelijke uitvoering, lang is, soms tientallen jaren, moeten we voor die verre
toekomst vervoersprognoses kunnen maken. Maar ook ten behoeve van dynamisch
verkeersmanagement (het in goede banen leiden van de afwikkeling van het verkeer over de
bestaande infrastructuur) hebben we behoefte aan voorspellingen. Dit zijn echter juist korte-
termijnvoorspellingen: hoe zal de verkeerssituatie zijn over een kwartier of een half uur?
Het maken van verkeers- en vervoersprognoses doen we met behulp van verkeers- en
vervoermodellen. Een verkeers- en vervoersmodel maakt prognoses op basis van een (wiskundige)
modellering van verkeersnetwerken, van het menselijk keuzegedrag bij het gebruik van die netwerken
en van het “gedrag” van verkeersstromen (verkeersstroomtheorie).
Figuur 1. Knopen en schakels in een infrastructuurnetwerk
(voorbeeld: de hoofdwegenstructuur rond Rotterdam).
Het standaard vervoermodel is opgebouwd uit vier deelmodellen, elk gerelateerd aan een individuele
keuze van de reiziger:
- Generatiemodel: verplaatsingskeuze (ga ik wel of niet op reis?)
- Distributiemodel: bestemmingskeuze (waar ga ik naar toe?)
- Modal split: vervoerwijzekeuze (met welk vervoermiddel ga ik?)
- Toedeling: routekeuze (via welke route reis ik?)
Doel van de training
Het doel van deze training is de studenten inzicht te verschaffen in de opbouw, werking en
beperkingen van het standaard vervoermodel. Tevens leert de student beoordelen voor welk vraag-
stuk welk type model het meest geëigend is. Dit doel wordt bereikt door aan de hand van theorie en
praktijkvoorbeelden opdrachten te maken. De resultaten van de opdrachten worden besproken. De
training is daarom intensief, praktijkgericht en voorbereidend op het uitvoeren van werkzaamheden.
HOGESCHOOL ROTTERDAM |Minor Infrastructuur en Mobiliteit | Verkeer- en Vervoermodellen Pagina | 1
, Nummer Datum
HR/igoVVM01t 8 september 2020
Inleiding les 1 | Routekeuze en toedeling
Theoretisch verschil: DVM en VVM
DVM (Dynamisch verkeersmanagement) = in goede banen leiden van verkeersstromen
- Verkeersstroomtheorie
VVM (Verkeer- en vervoermodellen) = voorspellen van toekomstige verkeersstromen
- Modelleren van netwerken en menselijke keuzes
Literatuur
- Dictaat CTB1420-14 Transport & Planning – TU Delft
- Verkeersmodellen in een notendop “Het klassieke verkeersmodel”
- Alle sheets
Doel van de training
- Inzicht te verschaffen in de opbouw, werking en beperkingen van het standaard
vervoermodel.
- Beoordelen voor welk vraagstuk welk type model het meest geëigend is.
Voorbeelden van vragen aan de verkeerskundige
- Kan deze weg in de toekomst het verkeer nog wel verwerken?
- Het verkeer op deze weg loopt steeds vaker vast. Wat zouden we daaraan kunnen doen?
- Er zijn een aantal mogelijke oplossingen voor dit probleem, welke is de beste? En vanuit welk
gezichtspunt?
- Hoe zou de oplossing er precies uit kunnen zien?
1. (Toekomstige) problemen signaleren: analyseren
2. Mogelijke (zinvolle) oplossingen selecteren
3. Verschillende (zinvolle) oplossingen vergelijken
4. De gekozen oplossing uitwerken: ontwerpen
Vraagstukken op allerlei terreinen:
- Doorstroming
- Vervoermiddelgebruik
- Bereikbaarheid
- Veiligheid
- Hinder, milieu
- Ruimtelijke ordening
Meten en voorspellen
- Verkeerskunde = in de (soms verre) toekomst kijken
- Geldt vaak voor problemen, maar altijd voor (mogelijke) oplossingen
- Het ‘nu’ kun je meten
- De toekomst moet je voorspellen
- Belangrijk om dit goed te doen: infrastructuur is duur en ‘duurt lang’ (2x)
Analogie weersvoorspelling
- Naar de lucht kijken: avondrood, water in de sloot
- Doortrekken van een trend: vandaag is het mooi weer, dus morgen…
- Statistiek: het is september, dus…
- Computermodel: wiskundige beschrijving van achterliggende processen
- Korte termijn → lange termijn
HOGESCHOOL ROTTERDAM |Minor Infrastructuur en Mobiliteit | Verkeer- en Vervoermodellen Pagina | 2
HR/igoVVM01t 8 september 2020
Verkeer- en Vervoermodellen | Les 1
Minor Infrastructuur en Mobiliteit
Inleiding modulewijzer
Bij het realiseren van infrastructurele projecten (de aanleg of reconstructie van wegen,
railverbindingen of knooppunten) is het van belang om inzicht te hebben in toekomstige
vervoersstromen. Men moet zich een beeld kunnen vormen hoe de mobiliteit en de verkeersstromen
zich in te toekomst ontwikkelen, en hoe het geplande infrastructurele project de afwikkeling van de
toekomstige vervoersstromen zal beïnvloeden.
Omdat de doorlooptijd van een infrastructureel project, van de eerste verkenningen via politieke
besluitvorming tot daadwerkelijke uitvoering, lang is, soms tientallen jaren, moeten we voor die verre
toekomst vervoersprognoses kunnen maken. Maar ook ten behoeve van dynamisch
verkeersmanagement (het in goede banen leiden van de afwikkeling van het verkeer over de
bestaande infrastructuur) hebben we behoefte aan voorspellingen. Dit zijn echter juist korte-
termijnvoorspellingen: hoe zal de verkeerssituatie zijn over een kwartier of een half uur?
Het maken van verkeers- en vervoersprognoses doen we met behulp van verkeers- en
vervoermodellen. Een verkeers- en vervoersmodel maakt prognoses op basis van een (wiskundige)
modellering van verkeersnetwerken, van het menselijk keuzegedrag bij het gebruik van die netwerken
en van het “gedrag” van verkeersstromen (verkeersstroomtheorie).
Figuur 1. Knopen en schakels in een infrastructuurnetwerk
(voorbeeld: de hoofdwegenstructuur rond Rotterdam).
Het standaard vervoermodel is opgebouwd uit vier deelmodellen, elk gerelateerd aan een individuele
keuze van de reiziger:
- Generatiemodel: verplaatsingskeuze (ga ik wel of niet op reis?)
- Distributiemodel: bestemmingskeuze (waar ga ik naar toe?)
- Modal split: vervoerwijzekeuze (met welk vervoermiddel ga ik?)
- Toedeling: routekeuze (via welke route reis ik?)
Doel van de training
Het doel van deze training is de studenten inzicht te verschaffen in de opbouw, werking en
beperkingen van het standaard vervoermodel. Tevens leert de student beoordelen voor welk vraag-
stuk welk type model het meest geëigend is. Dit doel wordt bereikt door aan de hand van theorie en
praktijkvoorbeelden opdrachten te maken. De resultaten van de opdrachten worden besproken. De
training is daarom intensief, praktijkgericht en voorbereidend op het uitvoeren van werkzaamheden.
HOGESCHOOL ROTTERDAM |Minor Infrastructuur en Mobiliteit | Verkeer- en Vervoermodellen Pagina | 1
, Nummer Datum
HR/igoVVM01t 8 september 2020
Inleiding les 1 | Routekeuze en toedeling
Theoretisch verschil: DVM en VVM
DVM (Dynamisch verkeersmanagement) = in goede banen leiden van verkeersstromen
- Verkeersstroomtheorie
VVM (Verkeer- en vervoermodellen) = voorspellen van toekomstige verkeersstromen
- Modelleren van netwerken en menselijke keuzes
Literatuur
- Dictaat CTB1420-14 Transport & Planning – TU Delft
- Verkeersmodellen in een notendop “Het klassieke verkeersmodel”
- Alle sheets
Doel van de training
- Inzicht te verschaffen in de opbouw, werking en beperkingen van het standaard
vervoermodel.
- Beoordelen voor welk vraagstuk welk type model het meest geëigend is.
Voorbeelden van vragen aan de verkeerskundige
- Kan deze weg in de toekomst het verkeer nog wel verwerken?
- Het verkeer op deze weg loopt steeds vaker vast. Wat zouden we daaraan kunnen doen?
- Er zijn een aantal mogelijke oplossingen voor dit probleem, welke is de beste? En vanuit welk
gezichtspunt?
- Hoe zou de oplossing er precies uit kunnen zien?
1. (Toekomstige) problemen signaleren: analyseren
2. Mogelijke (zinvolle) oplossingen selecteren
3. Verschillende (zinvolle) oplossingen vergelijken
4. De gekozen oplossing uitwerken: ontwerpen
Vraagstukken op allerlei terreinen:
- Doorstroming
- Vervoermiddelgebruik
- Bereikbaarheid
- Veiligheid
- Hinder, milieu
- Ruimtelijke ordening
Meten en voorspellen
- Verkeerskunde = in de (soms verre) toekomst kijken
- Geldt vaak voor problemen, maar altijd voor (mogelijke) oplossingen
- Het ‘nu’ kun je meten
- De toekomst moet je voorspellen
- Belangrijk om dit goed te doen: infrastructuur is duur en ‘duurt lang’ (2x)
Analogie weersvoorspelling
- Naar de lucht kijken: avondrood, water in de sloot
- Doortrekken van een trend: vandaag is het mooi weer, dus morgen…
- Statistiek: het is september, dus…
- Computermodel: wiskundige beschrijving van achterliggende processen
- Korte termijn → lange termijn
HOGESCHOOL ROTTERDAM |Minor Infrastructuur en Mobiliteit | Verkeer- en Vervoermodellen Pagina | 2
