College 1 Juridisch
Aanbesteden
Het is het creëren van een ad hoc markt, om een inschrijving te verkrijgen
op basis van de beste prijs-kwaliteitsverhouding.
Dan wel op basis van de laagste kosten op basis van kosteneffectiviteit.
Er dient voor de overheid (publieke zaak) een goede kwaliteit tegen een
redelijke prijs tot stand te komen. Er wordt immers betaald met
belastinggeld.
- Tegengaan van vriendjespolitiek (nepotisme, corruptie,
belangenverstrengeling).
- Dient integer zakendoen ten goede te komen.
Wat is aanbesteden vanuit juridisch perspectief?
1. Een uitnodiging tot het doen van een aanbod door de overheid via
een aanbesteding (tender).
2. Aanbod door een onderneming aan de overheid, op basis van de
aanbesteding.
3. Aanvaarding van de overheid van het aanbod.
4. Na de wachttermijn van 20 dagen (bij Europees aanbesteden naar
aanleiding van het Alcatel-arrest) komt er een overeenkomst tot
stand tussen overheid en aanbieder.
Ontstaan van aanbestedingsregelgeving
- Lange geschiedenis.
- Fr: sinds de Franse revolutie (1789).
- Ook in Nederland vanaf 1815 regelgeving door het verstrekken van
overheidsopdrachten (werken en leveringen).
- Naleving ver te zoeken.
Wettelijk kader
Omvangrijk functioneel rechtsgebied
Onder andere binnen:
- Internationaal recht.
- Europees recht.
- Privaatrecht.
- En ook bestuursrechtelijke aspecten (‘overheidsopdrachten’).
,Drie W’s:
1. Wie moet aanbesteden? Overheidsdienst moet
opdrachten/concessies aanbieden.
2. Wat moet er worden aanbesteed? Werken, diensten, leveringen.
3. Wat is de waarde van de overheidsopdracht?
Welke organisaties moeten aanbesteden?
- Rijksoverheid (centrale overheid).
- Gemeenten, provincies en waterschappen.
- Publiekrechtelijke instellingen (zoals universiteiten en scholen).
- Academische ziekenhuizen.
- Veiligheidsregio’s, politie en brandweer.
- Woningcorporaties.
- Waarom aanbesteden? Gaat om veel geld. Opdrachtverlening moet
zuiver blijven.
Wie is aanbesteding plichtig?
- Overheden.
- Publiekrechtelijke instellingen.
- Gesubsidieerde instellingen.
Waarvoor aanbesteding plichtig?
- Werken. (Bouw van een brug, kantoorgebouw of aanleg van een
weg)
- Leveringen. (Aankoop, huur, lease en huurkoop van producten)
- Diensten. (Inkopen die niet onder werken of leveringen vallen,
schoonmaak of beveiliging)
En in bijzondere gevallen
- Concessies.
- Defensie en veiligheid.
Wat is de waarde van een aanbestedingsopdracht?
- Prijs van de opdracht bepaalt de aanbestedingsprocedure.
- De prijs van de opdracht bepaalt welk soort aanbestedingsprocedure
moet kiezen.
- En dus of de overheid de opdracht Europees- of nationaal moet
aanbesteden.
Nationaal aanbesteden:
Verschillende procedures
1. Enkelvoudige onderhandse procedure. De aanbestedende dienst
nodigt 1 partij uit om een offerte in te dienen. Dit is toegestaan bij
kleinere opdrachten.
2. Meervoudige onderhandse procedure. De aanbestedende dienst
nodigt meerdere partijen uit om een offerte in te dienen, de
opdrachten zijn wat groter dan bij de enkelvoudige onderhandse
procedure.
3. Nationale openbare procedure. Bij de grote opdrachten onder de
Europese drempelwaarden kan een nationalen openbare procedure
, worden georganiseerd, waarbij alle geïnteresseerde partijen mogen
inschrijven.
Publicatie bij Nationaal aanbesteden
- Er is geen algemene verplichting.
- Voor nationale openbare aanbestedingen is publicatie wel
gebruikelijk en soms verplicht.
- Voor onderhandse procedures is dit meestal niet het geval.
- Toch publiceren om transparantie en concurrentie te bevorderen; het
vergroot de kans op betere aanbiedingen en zorgt ervoor dat de
aanbestedingsprocedure open en eerlijk is.
Doel van de Europese aanbestedingsregelgeving
- Regulering, ordening, harmonisatie van interne markten van EU-
lidstaten voor overheidsbestedingen.
- Bevorderen handelsverkeer tussen lidstaten EU; we zijn immers 1
Unie.
- Elk land implementeert deze richtlijnen in eigen wetgeving.
Interne markt EU
4 vrijheden
Vrij verkeer van:
- Goederen (art 28 VWEU)
- Personen/werknemers (art 45 VWEU)
- Diensten (art 56 VWEU)
- Kapitaal (art 63 VWEU)
Aanbestedingsrecht in EU recht
- Rechtstreekse werking.
- Van toepassing als EU-aanbestedingsrichtlijnen niet van toepassing
zijn.
Algemene beginselen van aanbestedingsrecht (afgeleid van de 4
vrijheden)
- Gelijkheidsbeginsel.
Gelijke gevallen mogen in gelijke omstandigheden niet verschillend
behandeld worden.
Deelnemers aan de aanbesteding moeten zich altijd in een gelijke positie
bevinden.
Doel: bevordering van de ontwikkeling van een gezonde en daadwerkelijke
mededinging.
- Non-discriminatie beginsel.
Aanbestedende dienst mag geen onderscheid maken in nationaliteit.
Geen zwaardere eisen aan ondernemingen uit andere EU-lidstaten.
Ook indirecte discriminatie is verboden.
- Transparantiebeginsel.
Relevante eisen en criteria dienen voorafgaand aan de inschrijving bekend
te worden.
Aanbesteden
Het is het creëren van een ad hoc markt, om een inschrijving te verkrijgen
op basis van de beste prijs-kwaliteitsverhouding.
Dan wel op basis van de laagste kosten op basis van kosteneffectiviteit.
Er dient voor de overheid (publieke zaak) een goede kwaliteit tegen een
redelijke prijs tot stand te komen. Er wordt immers betaald met
belastinggeld.
- Tegengaan van vriendjespolitiek (nepotisme, corruptie,
belangenverstrengeling).
- Dient integer zakendoen ten goede te komen.
Wat is aanbesteden vanuit juridisch perspectief?
1. Een uitnodiging tot het doen van een aanbod door de overheid via
een aanbesteding (tender).
2. Aanbod door een onderneming aan de overheid, op basis van de
aanbesteding.
3. Aanvaarding van de overheid van het aanbod.
4. Na de wachttermijn van 20 dagen (bij Europees aanbesteden naar
aanleiding van het Alcatel-arrest) komt er een overeenkomst tot
stand tussen overheid en aanbieder.
Ontstaan van aanbestedingsregelgeving
- Lange geschiedenis.
- Fr: sinds de Franse revolutie (1789).
- Ook in Nederland vanaf 1815 regelgeving door het verstrekken van
overheidsopdrachten (werken en leveringen).
- Naleving ver te zoeken.
Wettelijk kader
Omvangrijk functioneel rechtsgebied
Onder andere binnen:
- Internationaal recht.
- Europees recht.
- Privaatrecht.
- En ook bestuursrechtelijke aspecten (‘overheidsopdrachten’).
,Drie W’s:
1. Wie moet aanbesteden? Overheidsdienst moet
opdrachten/concessies aanbieden.
2. Wat moet er worden aanbesteed? Werken, diensten, leveringen.
3. Wat is de waarde van de overheidsopdracht?
Welke organisaties moeten aanbesteden?
- Rijksoverheid (centrale overheid).
- Gemeenten, provincies en waterschappen.
- Publiekrechtelijke instellingen (zoals universiteiten en scholen).
- Academische ziekenhuizen.
- Veiligheidsregio’s, politie en brandweer.
- Woningcorporaties.
- Waarom aanbesteden? Gaat om veel geld. Opdrachtverlening moet
zuiver blijven.
Wie is aanbesteding plichtig?
- Overheden.
- Publiekrechtelijke instellingen.
- Gesubsidieerde instellingen.
Waarvoor aanbesteding plichtig?
- Werken. (Bouw van een brug, kantoorgebouw of aanleg van een
weg)
- Leveringen. (Aankoop, huur, lease en huurkoop van producten)
- Diensten. (Inkopen die niet onder werken of leveringen vallen,
schoonmaak of beveiliging)
En in bijzondere gevallen
- Concessies.
- Defensie en veiligheid.
Wat is de waarde van een aanbestedingsopdracht?
- Prijs van de opdracht bepaalt de aanbestedingsprocedure.
- De prijs van de opdracht bepaalt welk soort aanbestedingsprocedure
moet kiezen.
- En dus of de overheid de opdracht Europees- of nationaal moet
aanbesteden.
Nationaal aanbesteden:
Verschillende procedures
1. Enkelvoudige onderhandse procedure. De aanbestedende dienst
nodigt 1 partij uit om een offerte in te dienen. Dit is toegestaan bij
kleinere opdrachten.
2. Meervoudige onderhandse procedure. De aanbestedende dienst
nodigt meerdere partijen uit om een offerte in te dienen, de
opdrachten zijn wat groter dan bij de enkelvoudige onderhandse
procedure.
3. Nationale openbare procedure. Bij de grote opdrachten onder de
Europese drempelwaarden kan een nationalen openbare procedure
, worden georganiseerd, waarbij alle geïnteresseerde partijen mogen
inschrijven.
Publicatie bij Nationaal aanbesteden
- Er is geen algemene verplichting.
- Voor nationale openbare aanbestedingen is publicatie wel
gebruikelijk en soms verplicht.
- Voor onderhandse procedures is dit meestal niet het geval.
- Toch publiceren om transparantie en concurrentie te bevorderen; het
vergroot de kans op betere aanbiedingen en zorgt ervoor dat de
aanbestedingsprocedure open en eerlijk is.
Doel van de Europese aanbestedingsregelgeving
- Regulering, ordening, harmonisatie van interne markten van EU-
lidstaten voor overheidsbestedingen.
- Bevorderen handelsverkeer tussen lidstaten EU; we zijn immers 1
Unie.
- Elk land implementeert deze richtlijnen in eigen wetgeving.
Interne markt EU
4 vrijheden
Vrij verkeer van:
- Goederen (art 28 VWEU)
- Personen/werknemers (art 45 VWEU)
- Diensten (art 56 VWEU)
- Kapitaal (art 63 VWEU)
Aanbestedingsrecht in EU recht
- Rechtstreekse werking.
- Van toepassing als EU-aanbestedingsrichtlijnen niet van toepassing
zijn.
Algemene beginselen van aanbestedingsrecht (afgeleid van de 4
vrijheden)
- Gelijkheidsbeginsel.
Gelijke gevallen mogen in gelijke omstandigheden niet verschillend
behandeld worden.
Deelnemers aan de aanbesteding moeten zich altijd in een gelijke positie
bevinden.
Doel: bevordering van de ontwikkeling van een gezonde en daadwerkelijke
mededinging.
- Non-discriminatie beginsel.
Aanbestedende dienst mag geen onderscheid maken in nationaliteit.
Geen zwaardere eisen aan ondernemingen uit andere EU-lidstaten.
Ook indirecte discriminatie is verboden.
- Transparantiebeginsel.
Relevante eisen en criteria dienen voorafgaand aan de inschrijving bekend
te worden.
