Academische Lerarenopleiding (ALPO) / Universiteit Utrecht
Leerjaar 1, Blok 1
Anouk Adang
, Table of Contents
Vakinhoud H1 – Systeem Aarde.................................................................................................................... 4
§1.1 De aarde als systeem...................................................................................................................................4
§1.1.1 De vier sferen........................................................................................................................................4
§1.2 Plaatsbepaling op aarde..............................................................................................................................4
§1.2.1 Ligging....................................................................................................................................................4
§1.2.2 Afstand..................................................................................................................................................4
§1.3 De aarde in het zonnestelsel........................................................................................................................4
§1.3.1 Merkbare bewegingen zonnestelsel.....................................................................................................5
§1.4 Endogene krachten......................................................................................................................................5
§1.4.2 Platentektoniek.....................................................................................................................................6
§1.5 Meer over de gevolgen van platentektoniek...............................................................................................6
§1.5.1 Vulkanisme............................................................................................................................................6
§1.5.2 Aardbevingen........................................................................................................................................7
§1.5.3 Gebergtevorming..................................................................................................................................7
§1.6 Exogene krachten.........................................................................................................................................7
§1.6.1 Verwering..............................................................................................................................................7
§1.6.2 Erosie.....................................................................................................................................................7
§1.6.3 Sedimentatie.........................................................................................................................................7
Vakinhoud H2 – Klimaat................................................................................................................................ 9
§2.1 Temperatuur................................................................................................................................................9
§2.1.1 Breedteligging........................................................................................................................................9
§2.1.2 Hoogteligging.........................................................................................................................................9
§2.1.3 Verdeling van land en zee.....................................................................................................................9
§2.1.4 Zeestromen...........................................................................................................................................9
§2.1.5 Ligging van gebergten...........................................................................................................................9
§2.2 Neerslag.......................................................................................................................................................9
§2.2.1 Stijgingsregen......................................................................................................................................10
§2.2.3 Stuwingsregen.....................................................................................................................................10
§2.2.4 Frontale regen.....................................................................................................................................10
§2.3 Wind...........................................................................................................................................................10
§2.3.1 Verschillen in Luchtdruk......................................................................................................................10
§2.3.2 Lezen weerkaart..................................................................................................................................11
§2.3.3 Meer dan een krachtige wind.............................................................................................................11
§2.3.4 De grote windsystemen......................................................................................................................11
§2.3.5 ITCZ en moesson.................................................................................................................................12
§2.4 Klimaat- en landschapszones.....................................................................................................................12
§2.4.1 Tropische klimaten..............................................................................................................................13
§2.4.2 Gematigde klimaten............................................................................................................................13
§2.4.3 Poolklimaten........................................................................................................................................13
§2.5 Klimaatverandering....................................................................................................................................14
§2.5.1 Het broeikaseffect...............................................................................................................................14
§2.5.2 Gevolgen van de huidige klimaatverandering.....................................................................................14
Vakinhoud H3 – Onderzoek naar Klimaten in het Verleden: Voorbeeldregio Noordpoolgebied....................15
§3.1 Aardrijkundige kennis, wetenschappelijke kennis.....................................................................................15
, §3.2 Onderzoek naar klimaatverandering.........................................................................................................15
§3.3 Onderzoek naar klimaatverandering in het poolgebied............................................................................15
Vakinhoud H4 – Landschap en Water in Nederland.....................................................................................16
§4.1 Het landschap: hier komt alles samen.......................................................................................................16
§4.2 Vorming van Nederland in het kwartair....................................................................................................16
§4.2.1 Pleistoceen..........................................................................................................................................16
§4.2.2 Holoceen..............................................................................................................................................17
§4.3 Knutselen aan het landschap.....................................................................................................................17
§4.3.1 Langs de rivieren.................................................................................................................................17
Fig. 4.2 Het dwarsprofiel van de rivier...........................................................................................................18
§4.3.2 Polders.................................................................................................................................................18
§4.4 De verschillende landschappen..................................................................................................................18
§4.4.1 Löss-/heuvellandschap........................................................................................................................18
§4.4.2 Zandlandschap.....................................................................................................................................18
§4.4.3 Hoogveenlandschap............................................................................................................................19
§4.4.4 Laagveen..............................................................................................................................................19
§4.4.5 Droogmakerijen...................................................................................................................................19
§4.4.6 Zeekleilandschap.................................................................................................................................19
§4.4.7 Duinlandschap.....................................................................................................................................19
§4.4.8 Rivierkleilandschap..............................................................................................................................19
§4.4.9 Verstedelijkt gebied.............................................................................................................................20
§4.5 De grote waterwerken...............................................................................................................................20
§4.5.1 Zuiderzeewerken.................................................................................................................................20
§4.5.2 Deltawerken........................................................................................................................................20
§4.5.3 Ruimte voor de Rivier..........................................................................................................................20
§4.5.4 Deltaprogramma.................................................................................................................................20