Samenvatting Chemie H16 molecuulbouw en reactiemechanismen

Scheikunde samenvatting H16

Voorkennis

- Op grote afstand van de kern zitten negatief geladen elektronen in
elektronenschillen
- Elektronenconfiguratie= verdeling van elektronen over de schillen je hebt de
schillen K, L en M in K 2 max, L 8 max en M 18 max
- Edelgasconfiguratie= verdeling van elektronen over de schillen bij een edelgas is
heel stabiel en reageert niet met andere stoffen groep 18
- Een atoombinding wordt gevormd door één of meer gemeenschappelijke
elektronenparen tussen twee atomen
- Covalentie= het aantal bindingen dat een atoomsoort kan vormen
- Additiereactie= stoffen als Br, water en HBr reageren met een onverzadigde binding
(C=C) verandert in een C-C binding
- Substitutiereactie= atoom wordt vervangen door een ander
atoom/atoomgroepalkaan reageert onder invloed van licht met halogenen
ontstaan 2 reactieproducten halogeenalkaan en waterstofhalogenide
- Condensatiereactie= reactie van 2 stoffen waarbij 1 nieuwe stof en vaak water bij
vorming ester reageer alkanol met alkaanzuur, maar ook een alkaanamine kan
reageren met een alkaanzuur dan ontstaat er een amide
↳ hydrolyse is omgekeerde van condensatiereactie


§16.1: Lewisstructuren

- Valentie-elektronen= negatief geladen elektronen in de
buitenste schil bepalen chemisch gedrag van atomen en moleculen weergeven
met stipjes of streepjes
- Vrije elektronenparen/niet-bindende elektronenparen= de paren van het totaal
aantal paren in de buitenste schillen die niet betrokken zijn bij de atoombinding
- In een Lewisstructuur hebben alle atomen 8 elektronen, dus 4 elektronenparen in de
buitenste schil octetregel atoom heeft edelgasconfiguratie
↳ bij H-atomen geldt de octetregel niet, maar die streeft ook naar een volle
buitenste schil naar 2 elektronen in de buitenste schil
- Formele lading= in molecuul of ion bezitten 1 of meer atomen een lading
deze verreken je bij het totaal aantal elektronen in de buitenste schillen van
de atomen van een molecuul/ion
- Radicaal= atoom/molecuul met oneven aantal elektronen nooit alle atomen
kunnen dan aan octetregel voldoen kunt wel Lewisstructuur tekenen, dan teken je
losse elektron met een stip
↳ Br heeft bijvoorbeeld 7 elektronen
- In een deeltje kunnen ook atomen met een partiële lading voorkomen
zijn 1 of meerdere polaire atoombindingen geef aan met de delta – en
delta + tekentjes

, - Bij een reactiemechanisme geef je met een kromme pijl aan hoe een elektronenpaar
zich verplaatst voor de pijl houdt rekening met de partiële ladingen
↳ zie hieronder bij ethaanzuur vrij elektronenpaar van watermolecuul wordt
aangetrokken door delta + lading op waterstofatoom van zuurgroep
gemeenschappelijk elektronenpaar tussen H-atoom en O-atoom verschuift naar het
O-atoom, die wordt daardoor negatief geladen
↳ bij oplossen base in water vrije elektronenpaar van ammoniak verplaatst naar +
partiële H-atomen en koppelt




- Er zijn uitzonderingen waarbij octetregel niet van toepassing is:
1. Booratomen hebben 5 elektronen, 2 in K-schil en 3 in L-schil
2. In SF6 zijn 6 fluoratomen gebonden aan S
3. In PCl5 zijn 5 chlooratomen gebonden aan P

Stappenplan Lewisstructuren tekenen:
1. Bereken het totaal aantal elektronen in de buitenste schillen van elk atoom in het
molecuul/ion en bereken hiermee het aantal elektronenparen in de buitenste
schillen
↳ als het molecuul + of – lading (formele lading) heeft, haal dan de aantal lading eraf
of tel het erop
2. Bereken het totaal aantal elektronen in de buitenste schillen van elk atoom in het
molecuul/ion als de octetregel zou gelden en bereken hiermee het aantal
elektronenparen in de buitenste schillen
3. Bereken het aantal gedeelte elektronenparen (elektronenparen betrokken bij
atoombinding (‘covalentie’streepjes) waarde 2- waarde 1
4. Bereken het aantal vrije elektronenparen (niet betrokken bij atoombinding), die
getekend moeten worden waarde 1- aantal gedeelde elektronenparen (waarde 3)
5. Teken de volledige structuurformule van het molecuul/ion
6. Teken de vrije elektronenparen, zodat de octetregel klopt
7. Check de lading bepalen waar de lading zich bevindt tel de elektronen die een
atoom werkelijk heeft, dus degene die alleen aan zijn kant zitten als elektron te
veel vergeleken met werkelijke vrije elektronen in buitenste schil, dan – lading bij dat
atoom, als elektron te weinig, dan + lading bij dat atoom zet rondje om de lading
om het te verduidelijken en let goed op dat het duidelijk bij het betreffende atoom
staat!