28-12-2019 LU8 Literatuurstudie
Gerichte interventies bij
patiënten met
multimorbiditeit die
depressieve symptomen
ervaren
Naam deelnemer:
Studentnummer:
Leer/werkplek:
Beoordelaar:
,Voorwoord
Voor u ligt een literatuurstudie over welke interventies toe te passen zijn bij patiënten met
multimorbiditeit die depressieve symptomen ervaren.
Deze literatuurstudie hoort bij leeruitkomst 8 van de opleiding tot HBO-verpleegkundige
(deeltijd) aan de Avans Hogeschool te Breda en is uitgevoerd op basis van de praktijk in het
x. Dit betreft afdeling x.
De afgelopen periode heb ik als zeer leerzaam ervaren. Hierbij heb ik veel inzichten
gekregen in het uitvoeren van een literatuurstudie op basis van evidence based practice
(EBP).
Ik wil graag een aantal personen bedanken die hebben bijgedragen aan de totstandkoming
van deze literatuurstudie.
Mijn dank gaat uit naar x, docentbegeleider aan de Avans hogeschool, voor het meedenken
en de begeleiding tijdens deze literatuurstudie.
Ook wil ik x bedanken voor haar input vanuit de praktijk als meewerkend
teamleidinggevende in het x, afdeling x.
Ik wens u veel plezier met het lezen van deze literatuurstudie.
,Inhoudsopgave
Inleiding ..................................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1 Casus & vraagstelling ........................................................................ 4
1.1 Casus ........................................................................................................................... 4
1.2 Vraagstelling ................................................................................................................. 4
Hoofdstuk 2 Zoekstrategie literatuur ...................................................................... 5
2.1 Zoektermen .................................................................................................................. 5
2.2 Databanken en andere bronnen waarin literatuur is gezocht ........................................ 5
2.3 In- en exclusiecriteria .................................................................................................... 6
2.4 Verantwoording van werkwijze ..................................................................................... 6
2.5 Zoekopdrachten en resultaten ...................................................................................... 7
2.6 Keuze 3 artikelen .......................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3 Best evidence ...................................................................................... 9
3.1 Beschrijven gevonden materiaal ................................................................................... 9
3.1.1 Aanleiding en relevantie van het probleem zoals gepresenteerd in het artikel ........ 9
3.1.2 Onderzoeksvraag (-vragen) .................................................................................... 9
3.1.3 Onderzoeksdesign .................................................................................................. 9
3.1.4 Meetmethode .......................................................................................................... 9
3.1.5 Sterke en zwakke punten van het onderzoek .......................................................... 9
3.1.6 Conclusie van het onderzoeksartikel....................................................................... 9
3.1.7 Aanbevelingen van het onderzoeksartikel ..............................................................10
3.2 Samenvatting vanuit de literatuur.................................................................................10
3.3 Patiënt .........................................................................................................................10
3.4 Professional.................................................................................................................11
Hoofdstuk 4 Betekenis en toepassing .................................................................. 12
4.1 Beperkingen literatuurstudie ........................................................................................12
4.2 Klinische beslissing .....................................................................................................12
Literatuurlijst........................................................................................................... 13
Bijlage 1: Full-text artikel 1 .................................................................................... 14
Bijlage 2: Abstract artikel 2.................................................................................... 28
Bijlage 3: Abstract artikel 3.................................................................................... 29
Feedbackformulier ................................................................................................. 30
, Inleiding
Mensen die chronisch ziek zijn, blijken ook vaker depressief te zijn. Zo kampt liefst een op de
zes patiënten met diabetes ook met een depressie. Dat is twee keer zoveel als gemiddeld.
Lange tijd was hier nauwelijks aandacht voor. Men ging ervan uit dat depressieve gevoelens
een normale reactie waren op de stress die een chronische ziekte met zich meebrengt. Die
gevoelens zouden geen nadelig effect op de gezondheid hebben, werd gedacht.
Maar helaas is dat wel zo. Zo hebben depressieve diabetespatiënten een slechtere glucose-
instelling, waardoor ze meer kans hebben op hart- en vaatziekten, nier- en oogproblemen
dan patiënten die niet depressief zijn. Depressieve hartpatiënten hebben in het eerste jaar na
een hartaanval twee keer zoveel kans op nieuwe hartproblemen. En gedotterde
hartpatiënten die ook depressief zijn, hebben een 60 procent hogere kans om vroegtijdig te
overlijden (Gezondheidsnet, 2016).
In de laatste fase van het leven krijgt een mens te maken met een aantal ingrijpende
ervaringen van verlies en afscheid. Alles wat hem maakte tot wie en wat hij was, moet hij
loslaten: zijn plaats in de samenleving, zijn vermogen om voor anderen zorg te dragen, de
zorg voor zichzelf en ten slotte het leven zelf. Iemand in zulke omstandigheden ervaart
gevoelens van verdriet, angst en somberheid. Patiënten en naasten zien deze gevoelens
dan ook als behorend bij het proces dat de patiënt doormaakt. Omdat somberheid in deze
fase zo invoelbaar is, kan het lastig zijn depressie af te grenzen van gewone somberheid
(H&W, 2005).
In het kader van blok twee van het eerste leerjaar van de HBO-Verpleegkunde deeltijd aan
de Avans Hogeschool in Breda is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot het bieden
van interventies bij patiënten met multimorbiditeit die depressieve symptomen ervaren. Het
onderzoek wordt gedaan door literatuurstudie waarbij drie wetenschappelijke artikelen uit
verschillende databanken worden beoordeeld.
De vraagstelling die binnen deze literatuurstudie behandeld zal worden luidt als volgt: ‘Welke
gerichte verpleegkundige interventies (I) kunnen verpleegkundigen toepassen bij patiënten
met multimorbiditeit die depressieve symptomen ervaren (P) in vergelijking met de standaard
verpleegkundige zorg (C) om deze doelgroep te leren omgaan met de depressieve
symptomen (O)?’
Deze literatuurstudie is ingedeeld in een aantal hoofdstukken met bijlagen. Hoofdstuk 1
vermeld de casus & vraagstelling. Hoofdstuk 2 gaat in op de zoekstrategie in de literatuur en
hoofdstuk 3 geeft het best evidence overzichtelijk weer. In hoofdstuk 4 wordt de betekenis en
toepassing uitgewerkt. Gevolgd door een literatuurlijst, drie bijlagen en een
feedbackformulier.
Gerichte interventies bij
patiënten met
multimorbiditeit die
depressieve symptomen
ervaren
Naam deelnemer:
Studentnummer:
Leer/werkplek:
Beoordelaar:
,Voorwoord
Voor u ligt een literatuurstudie over welke interventies toe te passen zijn bij patiënten met
multimorbiditeit die depressieve symptomen ervaren.
Deze literatuurstudie hoort bij leeruitkomst 8 van de opleiding tot HBO-verpleegkundige
(deeltijd) aan de Avans Hogeschool te Breda en is uitgevoerd op basis van de praktijk in het
x. Dit betreft afdeling x.
De afgelopen periode heb ik als zeer leerzaam ervaren. Hierbij heb ik veel inzichten
gekregen in het uitvoeren van een literatuurstudie op basis van evidence based practice
(EBP).
Ik wil graag een aantal personen bedanken die hebben bijgedragen aan de totstandkoming
van deze literatuurstudie.
Mijn dank gaat uit naar x, docentbegeleider aan de Avans hogeschool, voor het meedenken
en de begeleiding tijdens deze literatuurstudie.
Ook wil ik x bedanken voor haar input vanuit de praktijk als meewerkend
teamleidinggevende in het x, afdeling x.
Ik wens u veel plezier met het lezen van deze literatuurstudie.
,Inhoudsopgave
Inleiding ..................................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1 Casus & vraagstelling ........................................................................ 4
1.1 Casus ........................................................................................................................... 4
1.2 Vraagstelling ................................................................................................................. 4
Hoofdstuk 2 Zoekstrategie literatuur ...................................................................... 5
2.1 Zoektermen .................................................................................................................. 5
2.2 Databanken en andere bronnen waarin literatuur is gezocht ........................................ 5
2.3 In- en exclusiecriteria .................................................................................................... 6
2.4 Verantwoording van werkwijze ..................................................................................... 6
2.5 Zoekopdrachten en resultaten ...................................................................................... 7
2.6 Keuze 3 artikelen .......................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3 Best evidence ...................................................................................... 9
3.1 Beschrijven gevonden materiaal ................................................................................... 9
3.1.1 Aanleiding en relevantie van het probleem zoals gepresenteerd in het artikel ........ 9
3.1.2 Onderzoeksvraag (-vragen) .................................................................................... 9
3.1.3 Onderzoeksdesign .................................................................................................. 9
3.1.4 Meetmethode .......................................................................................................... 9
3.1.5 Sterke en zwakke punten van het onderzoek .......................................................... 9
3.1.6 Conclusie van het onderzoeksartikel....................................................................... 9
3.1.7 Aanbevelingen van het onderzoeksartikel ..............................................................10
3.2 Samenvatting vanuit de literatuur.................................................................................10
3.3 Patiënt .........................................................................................................................10
3.4 Professional.................................................................................................................11
Hoofdstuk 4 Betekenis en toepassing .................................................................. 12
4.1 Beperkingen literatuurstudie ........................................................................................12
4.2 Klinische beslissing .....................................................................................................12
Literatuurlijst........................................................................................................... 13
Bijlage 1: Full-text artikel 1 .................................................................................... 14
Bijlage 2: Abstract artikel 2.................................................................................... 28
Bijlage 3: Abstract artikel 3.................................................................................... 29
Feedbackformulier ................................................................................................. 30
, Inleiding
Mensen die chronisch ziek zijn, blijken ook vaker depressief te zijn. Zo kampt liefst een op de
zes patiënten met diabetes ook met een depressie. Dat is twee keer zoveel als gemiddeld.
Lange tijd was hier nauwelijks aandacht voor. Men ging ervan uit dat depressieve gevoelens
een normale reactie waren op de stress die een chronische ziekte met zich meebrengt. Die
gevoelens zouden geen nadelig effect op de gezondheid hebben, werd gedacht.
Maar helaas is dat wel zo. Zo hebben depressieve diabetespatiënten een slechtere glucose-
instelling, waardoor ze meer kans hebben op hart- en vaatziekten, nier- en oogproblemen
dan patiënten die niet depressief zijn. Depressieve hartpatiënten hebben in het eerste jaar na
een hartaanval twee keer zoveel kans op nieuwe hartproblemen. En gedotterde
hartpatiënten die ook depressief zijn, hebben een 60 procent hogere kans om vroegtijdig te
overlijden (Gezondheidsnet, 2016).
In de laatste fase van het leven krijgt een mens te maken met een aantal ingrijpende
ervaringen van verlies en afscheid. Alles wat hem maakte tot wie en wat hij was, moet hij
loslaten: zijn plaats in de samenleving, zijn vermogen om voor anderen zorg te dragen, de
zorg voor zichzelf en ten slotte het leven zelf. Iemand in zulke omstandigheden ervaart
gevoelens van verdriet, angst en somberheid. Patiënten en naasten zien deze gevoelens
dan ook als behorend bij het proces dat de patiënt doormaakt. Omdat somberheid in deze
fase zo invoelbaar is, kan het lastig zijn depressie af te grenzen van gewone somberheid
(H&W, 2005).
In het kader van blok twee van het eerste leerjaar van de HBO-Verpleegkunde deeltijd aan
de Avans Hogeschool in Breda is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden tot het bieden
van interventies bij patiënten met multimorbiditeit die depressieve symptomen ervaren. Het
onderzoek wordt gedaan door literatuurstudie waarbij drie wetenschappelijke artikelen uit
verschillende databanken worden beoordeeld.
De vraagstelling die binnen deze literatuurstudie behandeld zal worden luidt als volgt: ‘Welke
gerichte verpleegkundige interventies (I) kunnen verpleegkundigen toepassen bij patiënten
met multimorbiditeit die depressieve symptomen ervaren (P) in vergelijking met de standaard
verpleegkundige zorg (C) om deze doelgroep te leren omgaan met de depressieve
symptomen (O)?’
Deze literatuurstudie is ingedeeld in een aantal hoofdstukken met bijlagen. Hoofdstuk 1
vermeld de casus & vraagstelling. Hoofdstuk 2 gaat in op de zoekstrategie in de literatuur en
hoofdstuk 3 geeft het best evidence overzichtelijk weer. In hoofdstuk 4 wordt de betekenis en
toepassing uitgewerkt. Gevolgd door een literatuurlijst, drie bijlagen en een
feedbackformulier.
