Samenvatting Scheikunde
Chemie Overal
Hoofdstuk 16 Chemie van het leven:
Functies van koolhydraten:
• Geven energie wanneer ze afgebroken worden.
• Het is een brandstof.
• Geeft stevigheid aan celwanden van planten.
• Het is een voedingsstof.
Koolhydraten (CnH2mOm) worden gevormd uit koolstofdioxide en water. Het zijn ketens
ringvormige eenheden van 5 of 6 C-atomen. Deze eenheden noem je monosachariden.
Het koppelen van monosachariden gaat door een condensatiereactie waar ook water bij
ontstaat. Uit het koppelen ontstaan disachariden (letterlijk twee sachiriden) en
polysachariden.
Op monosachariden zitten veel OH-groepen, die veel bindingen kunnen aangaan. Daardoor
kunnen polysachariden vertakkingen maken.
De Koolhydraten kan je terugvinden in Binas tabel 67F.
Oliën en vetten zijn esters van glycerol en vetzuren. Vetzuren zijn carbonzuren met
minimaal 12 C-atomen. De meeste oliën en vetten zijn tri-esters, wat inhoudt dat er 3 keer
een verestering heeft plaatsgevonden. Er zijn dus 3 glycerolketens gekoppeld aan het
vetzuur, waardoor ze ook wel triglyceriden of lipiden genoemd worden.
Via verestering (condensatie) wordt de OH- of NH-groep van de zuren gebroken. Daardoor
heeft het deze groepen niet meer. Een vetmolecuul is daarom apolair en slecht oplosbaar.
Onverzadigde vetzuren: vetzuren met dubbele bindingen bij C-atomen.
De meeste vetzuren kunnen in je lichaam gevormd worden door hydrolyse van oliën en
vetten. Hierbij wordt het condensatieproces dus omgekeerd.
Andere vetzuren kan je lichaam niet zelf vormen en moet je dus op een andere manier
binnenkrijgen. Dit worden essentiële vetzuren genoemd.
Vetten Olien
Vast bij kamertemperatuur Vloeibaar bij kamertemperatuur
Verzadigd (enkele bindingen) Onverzadigd
Sterke vanderwaalsbinding Zwakkere vanderwaalsbinding
Een aminozuur is bestaat uit een C-atoom, een zurengroep, een NH2-groep en een zijketen.
Deze zijketen verschilt per aminozuur. Zo heeft het aminozuur glycine alleen een H-atoom
in de zijketen en alanine een CH3-groep. De aminozuren zijn terug te vinden in Binas tabel
67H1.
Chemie Overal
Hoofdstuk 16 Chemie van het leven:
Functies van koolhydraten:
• Geven energie wanneer ze afgebroken worden.
• Het is een brandstof.
• Geeft stevigheid aan celwanden van planten.
• Het is een voedingsstof.
Koolhydraten (CnH2mOm) worden gevormd uit koolstofdioxide en water. Het zijn ketens
ringvormige eenheden van 5 of 6 C-atomen. Deze eenheden noem je monosachariden.
Het koppelen van monosachariden gaat door een condensatiereactie waar ook water bij
ontstaat. Uit het koppelen ontstaan disachariden (letterlijk twee sachiriden) en
polysachariden.
Op monosachariden zitten veel OH-groepen, die veel bindingen kunnen aangaan. Daardoor
kunnen polysachariden vertakkingen maken.
De Koolhydraten kan je terugvinden in Binas tabel 67F.
Oliën en vetten zijn esters van glycerol en vetzuren. Vetzuren zijn carbonzuren met
minimaal 12 C-atomen. De meeste oliën en vetten zijn tri-esters, wat inhoudt dat er 3 keer
een verestering heeft plaatsgevonden. Er zijn dus 3 glycerolketens gekoppeld aan het
vetzuur, waardoor ze ook wel triglyceriden of lipiden genoemd worden.
Via verestering (condensatie) wordt de OH- of NH-groep van de zuren gebroken. Daardoor
heeft het deze groepen niet meer. Een vetmolecuul is daarom apolair en slecht oplosbaar.
Onverzadigde vetzuren: vetzuren met dubbele bindingen bij C-atomen.
De meeste vetzuren kunnen in je lichaam gevormd worden door hydrolyse van oliën en
vetten. Hierbij wordt het condensatieproces dus omgekeerd.
Andere vetzuren kan je lichaam niet zelf vormen en moet je dus op een andere manier
binnenkrijgen. Dit worden essentiële vetzuren genoemd.
Vetten Olien
Vast bij kamertemperatuur Vloeibaar bij kamertemperatuur
Verzadigd (enkele bindingen) Onverzadigd
Sterke vanderwaalsbinding Zwakkere vanderwaalsbinding
Een aminozuur is bestaat uit een C-atoom, een zurengroep, een NH2-groep en een zijketen.
Deze zijketen verschilt per aminozuur. Zo heeft het aminozuur glycine alleen een H-atoom
in de zijketen en alanine een CH3-groep. De aminozuren zijn terug te vinden in Binas tabel
67H1.
