Inhoudsopgave
Wat is Transactionele Analyse? (Hoofdstuk 1, bladzijde 18)..........................................................2
Het model van ego-toestanden (Hoofdstuk 2, bladzijde 26)............................................................5
Functionele analyse van ego-toestanden (Hoofdstuk 3, bladzijde 35)............................................7
Het structurele model van de tweede orde (Hoofdstuk 4, bladzijde 44)........................................11
Het herkennen van ego-toestanden (Hoofdstuk 5, bladzijde 52)...................................................15
Transacties (Hoofdstuk 7, bladzijde 70)........................................................................................18
1
,Het zal je opmerken bij het lezen van de samenvatting dat begrippen herhaald en uitgelegd
worden. Ik heb ervoor gekozen om niet één keer een begrip te beschrijven maar meerdere keren
zodat het leren met deze samenvatting gemakkelijker is.
Wat is Transactionele Analyse? (Hoofdstuk 1, bladzijde 18)
De Transactionele Analyse (TA): een psychologische theorie die is gebaseerd op
uitgangspunten dat mensen meer kunnen dan zij denken, dat ieder mens van waarde is en onze
ervaringen uit het verleden nu nog steeds (niet altijd bewust) meespelen in de omgang met
onszelf en anderen.
Definitie volgens de International Transactional Analysis Association: “Transactionele
Analyse is een persoonlijkheidstheorie en een systematische psychotherapie ten behoeve
van persoonlijke groei en persoonlijke verandering.”
Kernbegrippen die de basis vormen van TA*:
Het model van ego-toestanden (OKV model):
o Ego-toestand: een samenhangend geheel van gedragingen, gedachten en
gevoelens manier waarop wij op een bepaald moment onze persoonlijkheid
laten zien.
o Bij het gebruik van het OKV model om verschillende aspecten van de
persoonlijkheid te begrijpen, noem je dat een structurele analyse.
o 3 Onderscheiden ego-toestanden:
1. Volwassen ego-toestand: een geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens
die een directe respons zijn op het hier-en-nu; deze zijn noch gekopieerd van
ouders of ouderfiguren, noch zijn zij herhalingen uit de eigen jeugd van
betrokkene.
2. Ouder ego-toestand: een geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens die
zijn overgenomen van ouders of ouderfiguren – dat wil zeggen een geleende
ego-toestand.
3. Kind ego-toestand: een geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens die
worden herhaald vanuit de eigen jeugd – dat wil zeggen een archaïsche ego-
toestand.
2
, *Deze begrippen worden verder in de samenvatting met meer diepgang behandeld.
Transacties, strooks en tijdstructurering:
o Een transactie: ik reageer vanuit elk van mijn ego-toestanden en jij reageert vanuit
jouw elke ego-toestanden.
o De feitelijke transactionele analyse: reeksen transacties analyseren aan de hand
van het model van ego-toestanden.
o Strook: een eenheid van erkenning tijdens een transactie erken ik jouw bestaan
en jij de mijne.
o Tijdstructurering: wanneer mensen in groepen/paren transacties uitvoeren,
gebruiken zij de tijd op verschillende specifieke manieren die geregistreerd en
geanalyseerd kunnen worden: de analyse van tijdstructurering.
Het levensscript: een onbewust levensplan gemaakt in de jeugd, bekrachtigd door de
ouders, ‘gerechtvaardigd’ door opeenvolgende gebeurtenissen en eindigend in een
daartoe besloten uitkomst.
o Het concept van het levensscript + model van ego-toestanden = de hoeksteen van
de TA.
o Gebruik concept levensscript bij een scriptanalyse om te begrijpen hoe mensen
zichzelf onbewust problemen bezorgen en hoe zij deze aanpakken.
Miskenning, herdefiniëring, symbiose:
o Herdefiniëring: zodanige vervorming van de waarneming van de werkelijkheid
door een persoon dat zij bij het script past.
o Miskenning: onbewust informatie negeren die relevant is voor het oplossen van
een probleem.
o Symbiose: een relatie waarin twee of meer individuen zich gedragen alsof zij
samen één persoon vormen, dus niet al hun ego-toestanden gebruiken.
3
Wat is Transactionele Analyse? (Hoofdstuk 1, bladzijde 18)..........................................................2
Het model van ego-toestanden (Hoofdstuk 2, bladzijde 26)............................................................5
Functionele analyse van ego-toestanden (Hoofdstuk 3, bladzijde 35)............................................7
Het structurele model van de tweede orde (Hoofdstuk 4, bladzijde 44)........................................11
Het herkennen van ego-toestanden (Hoofdstuk 5, bladzijde 52)...................................................15
Transacties (Hoofdstuk 7, bladzijde 70)........................................................................................18
1
,Het zal je opmerken bij het lezen van de samenvatting dat begrippen herhaald en uitgelegd
worden. Ik heb ervoor gekozen om niet één keer een begrip te beschrijven maar meerdere keren
zodat het leren met deze samenvatting gemakkelijker is.
Wat is Transactionele Analyse? (Hoofdstuk 1, bladzijde 18)
De Transactionele Analyse (TA): een psychologische theorie die is gebaseerd op
uitgangspunten dat mensen meer kunnen dan zij denken, dat ieder mens van waarde is en onze
ervaringen uit het verleden nu nog steeds (niet altijd bewust) meespelen in de omgang met
onszelf en anderen.
Definitie volgens de International Transactional Analysis Association: “Transactionele
Analyse is een persoonlijkheidstheorie en een systematische psychotherapie ten behoeve
van persoonlijke groei en persoonlijke verandering.”
Kernbegrippen die de basis vormen van TA*:
Het model van ego-toestanden (OKV model):
o Ego-toestand: een samenhangend geheel van gedragingen, gedachten en
gevoelens manier waarop wij op een bepaald moment onze persoonlijkheid
laten zien.
o Bij het gebruik van het OKV model om verschillende aspecten van de
persoonlijkheid te begrijpen, noem je dat een structurele analyse.
o 3 Onderscheiden ego-toestanden:
1. Volwassen ego-toestand: een geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens
die een directe respons zijn op het hier-en-nu; deze zijn noch gekopieerd van
ouders of ouderfiguren, noch zijn zij herhalingen uit de eigen jeugd van
betrokkene.
2. Ouder ego-toestand: een geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens die
zijn overgenomen van ouders of ouderfiguren – dat wil zeggen een geleende
ego-toestand.
3. Kind ego-toestand: een geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens die
worden herhaald vanuit de eigen jeugd – dat wil zeggen een archaïsche ego-
toestand.
2
, *Deze begrippen worden verder in de samenvatting met meer diepgang behandeld.
Transacties, strooks en tijdstructurering:
o Een transactie: ik reageer vanuit elk van mijn ego-toestanden en jij reageert vanuit
jouw elke ego-toestanden.
o De feitelijke transactionele analyse: reeksen transacties analyseren aan de hand
van het model van ego-toestanden.
o Strook: een eenheid van erkenning tijdens een transactie erken ik jouw bestaan
en jij de mijne.
o Tijdstructurering: wanneer mensen in groepen/paren transacties uitvoeren,
gebruiken zij de tijd op verschillende specifieke manieren die geregistreerd en
geanalyseerd kunnen worden: de analyse van tijdstructurering.
Het levensscript: een onbewust levensplan gemaakt in de jeugd, bekrachtigd door de
ouders, ‘gerechtvaardigd’ door opeenvolgende gebeurtenissen en eindigend in een
daartoe besloten uitkomst.
o Het concept van het levensscript + model van ego-toestanden = de hoeksteen van
de TA.
o Gebruik concept levensscript bij een scriptanalyse om te begrijpen hoe mensen
zichzelf onbewust problemen bezorgen en hoe zij deze aanpakken.
Miskenning, herdefiniëring, symbiose:
o Herdefiniëring: zodanige vervorming van de waarneming van de werkelijkheid
door een persoon dat zij bij het script past.
o Miskenning: onbewust informatie negeren die relevant is voor het oplossen van
een probleem.
o Symbiose: een relatie waarin twee of meer individuen zich gedragen alsof zij
samen één persoon vormen, dus niet al hun ego-toestanden gebruiken.
3
