Strafprocesrecht
Strafprocesrecht..........................................................................................1
Sociale normen en rechtsnormen................................................................3
Functies en doelen van strafrecht...............................................................3
Ultimum remedium <> optimum remedium...............................................4
Deelgebieden strafrecht..............................................................................4
Bronnen van strafrecht................................................................................4
Openbaar Ministerie....................................................................................4
Rechterlijke instanties.................................................................................7
Verdachte en raadsman..............................................................................8
Materieel strafrecht.....................................................................................8
Formeel strafrecht.......................................................................................8
Voorwaarden voor strafbaarheid.................................................................8
Schuld..........................................................................................................9
Verschillende opvattingen over strafrecht..................................................9
Legaliteit....................................................................................................10
Eerste voorwaarde; menselijke gedraging................................................11
Bijkomende voorwaarden.......................................................................12
Gegeprivilegieerde en gekwalificeerde delicten.....................................12
Wat is strafwaardig onrecht....................................................................12
Verschillende uitdrukkingen van gedragingen in een delictomschrijving
...............................................................................................................12
Tweede voorwaarde, wettelijke delictsomschrijving (legaliteitsbeginsel). 13
Derde voorwaarde, wederrechtelijkheid....................................................13
Vierde voorwaarde, verwijtbaarheid..........................................................13
Legaliteitsbeginselen..............................................................................13
Delegatie................................................................................................13
Opzet.........................................................................................................14
Culpa.........................................................................................................15
Voorwaardelijk opzet < > culpa.............................................................16
Stappenplan opzet/schuld.........................................................................16
Aliud en minus-theorie..............................................................................16
,Normering van opsporingsmethoden, drie soorten normering..................16
Verschillende categorieën delicten...........................................................17
Deelnemingsvormen.................................................................................17
Accessoriteit (=het grondfeit (inc. Poging en voorbereiding) is voltooid)
...............................................................................................................18
Daderschap............................................................................................18
Strafbaarheid van een rechtspersoon (art. 51 lid 1 Sr)..........................18
Medeplegen............................................................................................19
Medeplichtigheid (art. 48 Sr)..................................................................19
Doen plegen (art. 47 Sr).........................................................................20
Uitlokken (art. 47 Sr)..............................................................................20
Functioneel daderschap (Melk en water)................................................20
Strafuitsluitingsgronden............................................................................20
Rechtvaardigingsgronden.......................................................................22
Schulduitsluitingsgronden......................................................................23
Voorfase....................................................................................................24
Poging.....................................................................................................24
Voorbereiding (art. 46 Sr).......................................................................24
Vrijwillige terugtred (art. 46b Sr)............................................................25
Juryrechtspraak.........................................................................................25
Accusatoir <> inquisitoir........................................................................25
Opsporing..................................................................................................26
Opsporing en drie domeinen..................................................................26
Verdachte..................................................................................................27
Dwangmiddelen en opsporingsbevoegdheden..........................................28
Verschillende soorten dwangmiddelen...................................................28
Kern van dwangmiddelen; toetsingsvragen...........................................29
Overzicht dwangmiddelen......................................................................29
Opsporingsmiddelen van politie.............................................................34
Doorzoeken............................................................................................35
Inbeslaggenomen voorwerpen...............................................................35
Vijf dingen die de OvJ kan doen..............................................................35
Tenlastelegging (art. 261 Sv).................................................................36
, Ne bis in idem.........................................................................................36
Dagvaarden............................................................................................36
Gang van zaken ter terechtzitting.............................................................37
Uitspraak...................................................................................................38
De formele vragen (voorvragen) van art. 348 Sv...................................38
De materiële vragen (hoofdvragen) van art. 350 Sv..............................39
Gewone en buitengewone rechtsmiddelen...............................................41
Gewone rechtsmiddelen (art. 408 lid 1 en 432 lid 1 Sv).........................41
Buitengewone rechtsmiddelen...............................................................41
Tenuitvoerlegging......................................................................................41
Bewijsmiddelen.........................................................................................42
Wettige bewijsmiddelen.........................................................................42
Bewijsminima.........................................................................................42
Betekenis onderzoek ter terechtzitting..................................................43
Internationaal strafrecht............................................................................43
Geschiedenis van straffen.........................................................................46
Strafsoorten...............................................................................................47
Strafrechtelijke maatregelen..................................................................48
Strafmaat................................................................................................48
Sociale normen en rechtsnormen
Norm= regelt omtrent gedrag.
Verschillende visies op (rechts)normen:
Ter Heide & Hulsman: het zijn ‘sociale normen’;
Hazewinkel Suringa & Remmelink; geen sociale normen, maar primair
regelrecht (afgestemd op de maatschappij).
Strafrecht is het vastleggen van negatieve reactie op norm schendend gedrag.
Herwaardering van waarden:
a. Decriminalisering; gedragingen worden minder strafbaar;
b. Depenalisering; afzien van strafbaarheid van een gedraging, legaliseren
van sommige zaken;
c. Mitigeren; matiging van strafbaarheid.
Functies en doelen van strafrecht
1. Sociale controle;
2. Instrumentaliteit;
3. Rechtsbescherming door codificatie;
4. Leedtoevoeging.
5. Generale preventie: het voorkomen dat mensen misdrijven plegen;
afschrikking van samenleving;
6. Speciale preventie; de specifieke dader afschrikken
, 7. Voorkomen van eigeninrichting;
8. Reparatie; genoegdoening voor slachtoffers en nabestaanden.
Hugo de Groot: straf is een te lijden kwaad dat wordt aangedaan wegens een
bedreven kwaad.
Functies en doelen strafprocesrecht
Hoofdoel: het materiële strafproces moet juist worden toegepast; de wet correct
wordt toegepast in individuele gevallen.
Nevendoelen: zelfde als hierboven genoemd;
Eigen functie strafprocesrecht:
- Het biedt een garantie van rechtsbescherming tegen overheidsoptreden;
- Het helpt de maatschappelijke onrust te voorkomen door transparantie en
eerlijke procedures.
Ultimum remedium <> optimum remedium
Ultimum remedium: ‘laatste redmiddel’;
Optimum remedium: het strafrecht wordt als een instrument ingezet om
handhaving en toezicht te bevorderen.
Modderman: ‘De staat behoort dat onrecht te straffen dat niet door andere
middelen voldoende kan worden tegengaan, de straf zij en blijven ultimum
remedium.
Deelgebieden strafrecht
1. Formeel strafrecht (procesrecht);
2. Materieel strafrecht;
3. Bijzonder strafrecht;
4. Penitentiair recht; regelt de tenuitvoerlegging van straffen en
maatregelen.
Bronnen van strafrecht
1. Verdragen;
2. Wetten;
3. Rechtspraak;
4. Beginselen van behoorlijk strafprocesrecht; recht op een eerlijk proces,
onschuldpresumptie; beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit
+nemo teneturbeginsel (geen bewijs tegen jezelf op hoeven leggen).
Openbaar Ministerie
Organisatie
Rechtbank- Officier van Justitie, Hoofdofficier van Justitie (hoofd van het
parket);
Hof: Advocaat-Generaal -> Hoofdadvocaat-Generaal.
Landelijk parket: instantie die zich bezighoudt met de bestrijding van vaak
internationale, zware criminaliteit.
Functioneel parket: vier plaatsen, met leiding in Den Haag; richt zich op
milieu, economie en fraude.
Uitgangspunten en beginselen van strafrecht
Vervolgingsmonopolie & opportuniteitsbeginsel;
Beginselen van goede procesorde:
- Vertrouwensbeginsel;
- Gelijkheidsbeginsel;
- Beginsel van zuiverheid oogmerk;
Strafprocesrecht..........................................................................................1
Sociale normen en rechtsnormen................................................................3
Functies en doelen van strafrecht...............................................................3
Ultimum remedium <> optimum remedium...............................................4
Deelgebieden strafrecht..............................................................................4
Bronnen van strafrecht................................................................................4
Openbaar Ministerie....................................................................................4
Rechterlijke instanties.................................................................................7
Verdachte en raadsman..............................................................................8
Materieel strafrecht.....................................................................................8
Formeel strafrecht.......................................................................................8
Voorwaarden voor strafbaarheid.................................................................8
Schuld..........................................................................................................9
Verschillende opvattingen over strafrecht..................................................9
Legaliteit....................................................................................................10
Eerste voorwaarde; menselijke gedraging................................................11
Bijkomende voorwaarden.......................................................................12
Gegeprivilegieerde en gekwalificeerde delicten.....................................12
Wat is strafwaardig onrecht....................................................................12
Verschillende uitdrukkingen van gedragingen in een delictomschrijving
...............................................................................................................12
Tweede voorwaarde, wettelijke delictsomschrijving (legaliteitsbeginsel). 13
Derde voorwaarde, wederrechtelijkheid....................................................13
Vierde voorwaarde, verwijtbaarheid..........................................................13
Legaliteitsbeginselen..............................................................................13
Delegatie................................................................................................13
Opzet.........................................................................................................14
Culpa.........................................................................................................15
Voorwaardelijk opzet < > culpa.............................................................16
Stappenplan opzet/schuld.........................................................................16
Aliud en minus-theorie..............................................................................16
,Normering van opsporingsmethoden, drie soorten normering..................16
Verschillende categorieën delicten...........................................................17
Deelnemingsvormen.................................................................................17
Accessoriteit (=het grondfeit (inc. Poging en voorbereiding) is voltooid)
...............................................................................................................18
Daderschap............................................................................................18
Strafbaarheid van een rechtspersoon (art. 51 lid 1 Sr)..........................18
Medeplegen............................................................................................19
Medeplichtigheid (art. 48 Sr)..................................................................19
Doen plegen (art. 47 Sr).........................................................................20
Uitlokken (art. 47 Sr)..............................................................................20
Functioneel daderschap (Melk en water)................................................20
Strafuitsluitingsgronden............................................................................20
Rechtvaardigingsgronden.......................................................................22
Schulduitsluitingsgronden......................................................................23
Voorfase....................................................................................................24
Poging.....................................................................................................24
Voorbereiding (art. 46 Sr).......................................................................24
Vrijwillige terugtred (art. 46b Sr)............................................................25
Juryrechtspraak.........................................................................................25
Accusatoir <> inquisitoir........................................................................25
Opsporing..................................................................................................26
Opsporing en drie domeinen..................................................................26
Verdachte..................................................................................................27
Dwangmiddelen en opsporingsbevoegdheden..........................................28
Verschillende soorten dwangmiddelen...................................................28
Kern van dwangmiddelen; toetsingsvragen...........................................29
Overzicht dwangmiddelen......................................................................29
Opsporingsmiddelen van politie.............................................................34
Doorzoeken............................................................................................35
Inbeslaggenomen voorwerpen...............................................................35
Vijf dingen die de OvJ kan doen..............................................................35
Tenlastelegging (art. 261 Sv).................................................................36
, Ne bis in idem.........................................................................................36
Dagvaarden............................................................................................36
Gang van zaken ter terechtzitting.............................................................37
Uitspraak...................................................................................................38
De formele vragen (voorvragen) van art. 348 Sv...................................38
De materiële vragen (hoofdvragen) van art. 350 Sv..............................39
Gewone en buitengewone rechtsmiddelen...............................................41
Gewone rechtsmiddelen (art. 408 lid 1 en 432 lid 1 Sv).........................41
Buitengewone rechtsmiddelen...............................................................41
Tenuitvoerlegging......................................................................................41
Bewijsmiddelen.........................................................................................42
Wettige bewijsmiddelen.........................................................................42
Bewijsminima.........................................................................................42
Betekenis onderzoek ter terechtzitting..................................................43
Internationaal strafrecht............................................................................43
Geschiedenis van straffen.........................................................................46
Strafsoorten...............................................................................................47
Strafrechtelijke maatregelen..................................................................48
Strafmaat................................................................................................48
Sociale normen en rechtsnormen
Norm= regelt omtrent gedrag.
Verschillende visies op (rechts)normen:
Ter Heide & Hulsman: het zijn ‘sociale normen’;
Hazewinkel Suringa & Remmelink; geen sociale normen, maar primair
regelrecht (afgestemd op de maatschappij).
Strafrecht is het vastleggen van negatieve reactie op norm schendend gedrag.
Herwaardering van waarden:
a. Decriminalisering; gedragingen worden minder strafbaar;
b. Depenalisering; afzien van strafbaarheid van een gedraging, legaliseren
van sommige zaken;
c. Mitigeren; matiging van strafbaarheid.
Functies en doelen van strafrecht
1. Sociale controle;
2. Instrumentaliteit;
3. Rechtsbescherming door codificatie;
4. Leedtoevoeging.
5. Generale preventie: het voorkomen dat mensen misdrijven plegen;
afschrikking van samenleving;
6. Speciale preventie; de specifieke dader afschrikken
, 7. Voorkomen van eigeninrichting;
8. Reparatie; genoegdoening voor slachtoffers en nabestaanden.
Hugo de Groot: straf is een te lijden kwaad dat wordt aangedaan wegens een
bedreven kwaad.
Functies en doelen strafprocesrecht
Hoofdoel: het materiële strafproces moet juist worden toegepast; de wet correct
wordt toegepast in individuele gevallen.
Nevendoelen: zelfde als hierboven genoemd;
Eigen functie strafprocesrecht:
- Het biedt een garantie van rechtsbescherming tegen overheidsoptreden;
- Het helpt de maatschappelijke onrust te voorkomen door transparantie en
eerlijke procedures.
Ultimum remedium <> optimum remedium
Ultimum remedium: ‘laatste redmiddel’;
Optimum remedium: het strafrecht wordt als een instrument ingezet om
handhaving en toezicht te bevorderen.
Modderman: ‘De staat behoort dat onrecht te straffen dat niet door andere
middelen voldoende kan worden tegengaan, de straf zij en blijven ultimum
remedium.
Deelgebieden strafrecht
1. Formeel strafrecht (procesrecht);
2. Materieel strafrecht;
3. Bijzonder strafrecht;
4. Penitentiair recht; regelt de tenuitvoerlegging van straffen en
maatregelen.
Bronnen van strafrecht
1. Verdragen;
2. Wetten;
3. Rechtspraak;
4. Beginselen van behoorlijk strafprocesrecht; recht op een eerlijk proces,
onschuldpresumptie; beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit
+nemo teneturbeginsel (geen bewijs tegen jezelf op hoeven leggen).
Openbaar Ministerie
Organisatie
Rechtbank- Officier van Justitie, Hoofdofficier van Justitie (hoofd van het
parket);
Hof: Advocaat-Generaal -> Hoofdadvocaat-Generaal.
Landelijk parket: instantie die zich bezighoudt met de bestrijding van vaak
internationale, zware criminaliteit.
Functioneel parket: vier plaatsen, met leiding in Den Haag; richt zich op
milieu, economie en fraude.
Uitgangspunten en beginselen van strafrecht
Vervolgingsmonopolie & opportuniteitsbeginsel;
Beginselen van goede procesorde:
- Vertrouwensbeginsel;
- Gelijkheidsbeginsel;
- Beginsel van zuiverheid oogmerk;
