Het effect van de instroom van jongeren met LVB en
ernstige gedragsproblematiek
op de stabiliteit van de groepsdynamiek binnen een ZIB
Het eff ect van groepsverandering en een advies voor een stabiele instroom
Chantal Bruinsma
Social Work – Profiel Jeugd
Windesheim Zwolle
Ambiq Hoogeveen – Zeer Intensieve Behandelgroep (ZIB)
14 april 2025
, 2
Het effect van de instroom van jongeren met LVB en
ernstige gedragsproblematiek
op de stabiliteit van de groepsdynamiek binnen een ZIB
Het eff ect van groepsverandering en een advies voor een stabiele instroom
Auteur: Chantal Bruinsma
Studentnummer: S1195049
Opleiding: Social Work – Profiel Jeugd
Hogeschool: Windesheim Zwolle
Begeleider(s): Monique Booij-Slot
Opdrachtgevende instelling: Ambiq Hoogeveen – Zeer Intensieve Behandelgroep (ZIB)
Vestigingsplaats: Hoogeveen
Plaats en datum: Hoogeveen, 14 april 2025
, 2
Voorwoord
Tijdens mijn werk bij Ambiq Hoogeveen op de Zeer Intensieve Behandelgroep (ZIB) heb ik
ervaren hoe belangrijk een stabiele groepsdynamiek is voor de behandeling van jongeren met
een licht verstandelijke beperking (LVB) en ernstige gedragsproblematiek. De instroom van
nieuwe jongeren brengt vaak veranderingen met zich mee die invloed hebben op de
samenwerking binnen de groep, de sfeer en de behandelvoortgang. Dit maakte mij nieuwsgierig
naar hoe deze groepsveranderingen beter begeleid kunnen worden om de stabiliteit binnen de
ZIB te waarborgen.
Met dit onderzoek hoop ik bij te dragen aan meer inzicht en praktische handvatten voor
professionals die dagelijks werken met deze jongeren. Mijn doel is om aanbevelingen te
formuleren die helpen om de instroom soepeler te laten verlopen, waardoor zowel de jongeren
als de begeleiders beter voorbereid zijn op veranderingen binnen de groep.
Ik wil graag mijn begeleider Monique Booij-Slot bedanken voor haar waardevolle begeleiding en
ondersteuning tijdens dit onderzoek. Daarnaast wil ik mijn collega’s bij Ambiq Hoogeveen
bedanken voor hun tijd, inzichten en de ruimte die zij hebben geboden om dit onderzoek in de
praktijk uit te voeren. Tot slot wil ik alle jongeren bedanken die, direct of indirect, hebben
bijgedragen aan mijn inzichten over groepsdynamiek en instroomprocessen.
Zuidwolde 14 april 2025
Chantal Bruinsma
, 2
Samenvatting
Tijdens mijn werk op de zeer intensieve behandelgroep (ZIB) van Ambiq merkte ik hoe lastig het
soms is als er een nieuwe jongere instroomt in de groep. De sfeer verandert, jongeren reageren
op elkaar, en het vraagt veel van begeleiders om alles weer in goede banen te leiden. Dat zette
me aan het denken: hoe kunnen we dit beter begeleiden, zodat het minder onrust geeft en
iedereen – jongere én begeleider – zich fijner voelt in de groep?
Met dat idee ben ik dit onderzoek gestart. Ik wilde onderzoeken wat er precies gebeurt bij
instroommomenten, waarom dat zoveel invloed heeft op de groepsdynamiek, en vooral: wat we
daaraan kunnen doen. Door literatuur te bestuderen en in gesprek te gaan met collega’s heb ik
veel geleerd over groepsprocessen, veiligheid, en de invloed van veranderingen binnen een
leefgroep.
Op basis van de inzichten heb ik een praktisch hulpmiddel ontwikkeld: de Instroomcirkel. Met
deze tool hoop ik begeleiders te helpen om op een meer gestructureerde manier om te gaan
met nieuwe instroom. Het is simpel, overzichtelijk en sluit aan bij hoe we in de praktijk werken.
Met dit onderzoek hoop ik bij te dragen aan meer rust en stabiliteit in de groep, en aan een
betere start voor jongeren die nieuw binnenkomen. Want iedere jongere verdient een plek waar
hij of zij zich veilig voelt en kan ontwikkelen.