Zwaarden, paarden en ziektekiemen
Guns, Germs and Steel. By Jared Diamond (1997)
Samenvatting van het handboek voor het vak Globalisering (B1), gedoceerd
door Peter Rietbergen
,Inhoud
Samenvatting Hoofdstukken 1 – 20 ............................................................................ 3
Deel I: ‘Van Eden tot Cajamarca’................................................................................ 3
Hoofdstuk 1: De menselijke evolutie en geschiedenis .............................................. 3
Hoofdstuk 2: Een natuurlijk historisch experiment ................................................... 4
Hoofdstuk 3: De botsing in Cajamarca.................................................................... 6
Deel II ‘De opkomst en verbreiding van de voedselproductie’ ....................................... 7
Hoofdstuk 4: De macht van de boer........................................................................ 7
Hoofdstuk 5: De armen en rijken van de geschiedenis ............................................. 9
Hoofdstuk 6: Landbouw ja of nee ......................................................................... 10
Hoofdstuk 7: Hoe maak je een amandel? .............................................................. 11
Hoofdstuk 8: Appels of indianen .......................................................................... 14
Hoofdstuk 9: Zebra’s, ongelukkige huwelijken en het Anna Karenina – principe ........ 17
Hoofdstuk 10: Wijde verten en gunstige assen ...................................................... 20
Deel III: ‘Van voedsel naar zwaarden, paarden en ziektekiemen’ ................................ 22
Hoofdstuk 11: Het fatale geschenk dat vee heet .................................................... 23
Hoofdstuk 12: Blauwdrukken en geleende letters .................................................. 24
Hoofdstuk 13: De behoefte als bron van uitvindingen ............................................ 25
Hoofdstuk 14: Van egalitarisme naar kleptocratie .................................................. 26
Deel IV: ‘In vijf hoofdstukken de wereld rond’ ............................................................ 30
Hoofstuk 15: Yali’s volk ........................................................................................ 31
Hoofdstuk 20. De geschiedenis van de mens als wetenschap .... Fout! Bladwijzer niet
gedefinieerd.
Historiografische informatie ....................................................................................... 50
,Samenvatting Hoofdstukken 1 – 20
Deel I: ‘Van Eden tot Cajamarca’
Het boek bestaat uit vier delen. Deel I, met als titel ‘Van Eden tot Cajamarca’ bestaat uit
drie hoofdstukken. Hoofdstuk 1 is in sneltreinvaart een tocht door de menselijke
evolutie en geschiedenis, vanaf het moment waarop wij ons van de mensapen
afsplitsten, zo’n 7 miljoen jaar geleden, tot het einde van de laatste ijstijd, ongeveer
13.000 jaar geleden (in deze samenvatting schematisch vormgegeven). Hoofdstuk 2 is
een voorbereiding op het onderzoek naar de invloed van het milieu van de continenten
op de geschiedenis van de afgelopen 13.000 jaar. Polynesië vormt het lab voor de
natuurhistorische experimenten van Diamond. Het derde hoofdstuk bespreekt de
botsingen tussen volkeren van verschillende continenten, door via
ooggetuigenverslagen uit die tijd de meest dramatische confrontaties in de geschiedenis
nogmaals te vertellen.
Hoofdstuk 1: De menselijke evolutie en geschiedenis
, Figuur 1.1. De verbreiding van de menselijke soort over de wereld.1
De geschiedenis van de eerste mensachtigen begint ongeveer 7 miljoen jaar geleden in
Afrika. Zie Figuur 1.1. De geschiedenis van de mens – de homo sapien, of Cro-
Magnonmens – begon omstreeks 50.000 jaar geleden, op het moment dat Diamond de
Grote Sprong Voorwaarts noemt. Vanaf die periode hebben we vindplaatsen van
gestandaardiseerde stenen werktuigen en de eerste bewaard gebleven sieraden.
Een geschikt uitgangspunt voor het vergelijken van historische ontwikkelingen op de
verschillende continenten ligt rond 11.000 v.Chr. Dit tijdstip komt ongeveer overeen met
het begin van een dorpsleven in enkele delen van de wereld, de eerste met zekerheid
vaststaande bewoning van Noord- en Zuid-Amerika, aan het eind van het Pleistoceen en
de laatste ijstijd en het begin van wat geologen aanduiden als de Nieuwe tijd.
Hoofdstuk 2: Een natuurlijk historisch experiment
Aan de hand van een natuurhistorisch experiment laat Diamond zien hoe milieufactoren
invloed uitoefenen op de ontwikkeling van menselijke gemeenschappen. Polynesië leent
zich goed voor een dergelijk experiment door de variatie aan sterk verschillende
eilandmilieus. De oorspronkelijke voorouders van alle moderne Polynesiërs deelden in
wezen dezelfde cultuur, taal, technologie en hadden dezelfde gedomesticeerde dieren
1
Diamond, Jared. 1997. Guns, Germs and Steel. 37
Guns, Germs and Steel. By Jared Diamond (1997)
Samenvatting van het handboek voor het vak Globalisering (B1), gedoceerd
door Peter Rietbergen
,Inhoud
Samenvatting Hoofdstukken 1 – 20 ............................................................................ 3
Deel I: ‘Van Eden tot Cajamarca’................................................................................ 3
Hoofdstuk 1: De menselijke evolutie en geschiedenis .............................................. 3
Hoofdstuk 2: Een natuurlijk historisch experiment ................................................... 4
Hoofdstuk 3: De botsing in Cajamarca.................................................................... 6
Deel II ‘De opkomst en verbreiding van de voedselproductie’ ....................................... 7
Hoofdstuk 4: De macht van de boer........................................................................ 7
Hoofdstuk 5: De armen en rijken van de geschiedenis ............................................. 9
Hoofdstuk 6: Landbouw ja of nee ......................................................................... 10
Hoofdstuk 7: Hoe maak je een amandel? .............................................................. 11
Hoofdstuk 8: Appels of indianen .......................................................................... 14
Hoofdstuk 9: Zebra’s, ongelukkige huwelijken en het Anna Karenina – principe ........ 17
Hoofdstuk 10: Wijde verten en gunstige assen ...................................................... 20
Deel III: ‘Van voedsel naar zwaarden, paarden en ziektekiemen’ ................................ 22
Hoofdstuk 11: Het fatale geschenk dat vee heet .................................................... 23
Hoofdstuk 12: Blauwdrukken en geleende letters .................................................. 24
Hoofdstuk 13: De behoefte als bron van uitvindingen ............................................ 25
Hoofdstuk 14: Van egalitarisme naar kleptocratie .................................................. 26
Deel IV: ‘In vijf hoofdstukken de wereld rond’ ............................................................ 30
Hoofstuk 15: Yali’s volk ........................................................................................ 31
Hoofdstuk 20. De geschiedenis van de mens als wetenschap .... Fout! Bladwijzer niet
gedefinieerd.
Historiografische informatie ....................................................................................... 50
,Samenvatting Hoofdstukken 1 – 20
Deel I: ‘Van Eden tot Cajamarca’
Het boek bestaat uit vier delen. Deel I, met als titel ‘Van Eden tot Cajamarca’ bestaat uit
drie hoofdstukken. Hoofdstuk 1 is in sneltreinvaart een tocht door de menselijke
evolutie en geschiedenis, vanaf het moment waarop wij ons van de mensapen
afsplitsten, zo’n 7 miljoen jaar geleden, tot het einde van de laatste ijstijd, ongeveer
13.000 jaar geleden (in deze samenvatting schematisch vormgegeven). Hoofdstuk 2 is
een voorbereiding op het onderzoek naar de invloed van het milieu van de continenten
op de geschiedenis van de afgelopen 13.000 jaar. Polynesië vormt het lab voor de
natuurhistorische experimenten van Diamond. Het derde hoofdstuk bespreekt de
botsingen tussen volkeren van verschillende continenten, door via
ooggetuigenverslagen uit die tijd de meest dramatische confrontaties in de geschiedenis
nogmaals te vertellen.
Hoofdstuk 1: De menselijke evolutie en geschiedenis
, Figuur 1.1. De verbreiding van de menselijke soort over de wereld.1
De geschiedenis van de eerste mensachtigen begint ongeveer 7 miljoen jaar geleden in
Afrika. Zie Figuur 1.1. De geschiedenis van de mens – de homo sapien, of Cro-
Magnonmens – begon omstreeks 50.000 jaar geleden, op het moment dat Diamond de
Grote Sprong Voorwaarts noemt. Vanaf die periode hebben we vindplaatsen van
gestandaardiseerde stenen werktuigen en de eerste bewaard gebleven sieraden.
Een geschikt uitgangspunt voor het vergelijken van historische ontwikkelingen op de
verschillende continenten ligt rond 11.000 v.Chr. Dit tijdstip komt ongeveer overeen met
het begin van een dorpsleven in enkele delen van de wereld, de eerste met zekerheid
vaststaande bewoning van Noord- en Zuid-Amerika, aan het eind van het Pleistoceen en
de laatste ijstijd en het begin van wat geologen aanduiden als de Nieuwe tijd.
Hoofdstuk 2: Een natuurlijk historisch experiment
Aan de hand van een natuurhistorisch experiment laat Diamond zien hoe milieufactoren
invloed uitoefenen op de ontwikkeling van menselijke gemeenschappen. Polynesië leent
zich goed voor een dergelijk experiment door de variatie aan sterk verschillende
eilandmilieus. De oorspronkelijke voorouders van alle moderne Polynesiërs deelden in
wezen dezelfde cultuur, taal, technologie en hadden dezelfde gedomesticeerde dieren
1
Diamond, Jared. 1997. Guns, Germs and Steel. 37
